इंदिरा गाँधी पर्यावरण पुरस्कार
iandira gaandhi paryavaran puraskar (aangrezi: Indira Gandhi Paryavaran Puraskar) paryavaran sanrakshan ke kshetr mean vishesh yogadan ke lie diya jata hai. is puraskar ki shuruat bharat sarakar dvara varsh 1987 mean huee. isamean paanch lakh rupaye aur prashasti patr pradan kiya jata hai. puraskar ke liye kisi ek sangathan ya shakhsiyat ka chayan uparashtrapati ki adhyakshata vali samiti karati hai.
puraskar rashi
paryavaran, van aur jalavayu parivartan mantralay ne shvargiya pradhanamantri shrimati iandira gaandhi ki yad mean varsh 1987 mean paryavaran ke sanrakshan mean pramukh evan mapey prabhav dalane vale ya dalane ki kshamata rakhane vale logoan ko pahachan pradan karane ke lie ‘iandira gaandhi paryavaran purashkar’ namak ek purashkar shuroo kiya. shuroo mean paryavaran ke kshetr mean unake asadharan evan uthkrishht yogadan ki pahachan ke roop mean bharat ke kisi vhyakti ya kisi sangathan ko 1,00,000 rupaye ka nakad purashkar pradan kiya jata tha. is samay is purashkar mean 'sangathan shreni' ke aantargat 5,00,000 rupaye prathyek ke do purashkar tatha 'vhyaktigat shreni' ke aantargat 5,00,000 rupaye, 3,00,000 rupaye aur 2,00,000 rupaye ke tin purashkar shamil haian. nakad purashkar ke sath prathyek purashkar praphtakarta ko ek rajat tr aauphi, shkrol tatha prashasti patr diya jata hai.
namaankan
yah purashkar har varsh diya jata hai tatha aeejipipi ke lie namaankan amantrit karane ke lie vijnapan har varsh 15 julaee ko kshetriy kavarej vale rashhtriy dainik akhabaroan mean jari kiya jata hai. aeejipipi (iandira gaandhi paryavaran puraskar) ko abhishasit karane vale 2010 mean sanshodhit viniyamoan ke anusar paryavaran ke kshetr mean kam se kam 10 varsh ka kary anubhav rakhane vala koee bhi bharatiy nagarik, paryavaran ke kshetr mean karyarat gair sarakari sangathan, jisake pas kam se kam 5 varsh ka anubhav ho, rajhyoan, sangh shasit kshetroan ke paryavaran evan vaniki vibhag, rajhy pradooshan niyantran bord, zila samaharta, majishtret, bharat ke kisi bhi aise vhyakti ya sangathan ka nam prashtavit kar sakata hai, jisake pas paryavaran ke kshetr mean kam se kam 5 varsh ka anubhav ho. vhyakti ke namaankan ke lie koee ayu sima nahian hai. tathapi, shvayan ka namaankan tatha rishhtedaroan dvara prashtavit namaankan par vichar nahian kiya jaega. aeejipipi ke lie prapt hue namaankanoan ki chhantani mantralay dvara taiyar kie ge 9 vikhhyat paryavaranavidoan, vhyaktiyoan ke painal mean se pradhanamantri dvara chune ge tin visheshajn sadashyoan dvara ki jati hai. chhantani kie ge namaankanoan mean se purashkar vijeta ka chayan bharat ke mananiy uparashhtrapati ki adhhyakshata vali paryavaran purashkar samiti dvara kiya jata hai.
vijetaoan ka chayan
purashkar vijetaoan ka chayan karate samay ‘paryavaran’ shabhd ki vhyakhhya vrihat sanbhavhy tarike se ki jani chahie, jisamean kary ke nimhnalikhit kshetr shamil haian-
- pradooshan nivaran
- prakritik sansadhanoan ka sanrakshan
- kshay ho jane vale sansadhanoan ka vivekapoorn prayog.
- paryavaraniy ayojana tatha prabandhan
- paryavaraniy prabhav moolhyaankan
- paryavaran ke sanvardhan ke lie uthkrishht philhd kary (nootan anusandhan kary) udaharan ke lie vanikaran, bhoomi ko pun: krishi yoghy banana, jal prashodhan, vayu shuddhikaran adi.
- paryavaraniy shiksha
- paryavaraniy mamaloan ke bare mean jagarookata srijan.
samiti
iandira gaandhi paryavaran puraskarar (aeejipipi) ke lie gathit paryavaran puraskair samiti ki sanrachana nimna nusar hai-
kr.san. | vyakti | pad |
---|---|---|
1. | bharat ke uparashtr pati | adhyapaksh |
2. | lok sabha adhyashaksh | sadasy |
3. | paryavaran evan van mantri | sadasy |
4. | visheshajn sadasyan | sadasy |
5. | sachiv, paryavaran evan van mantralay | sadasyak sachiv |
bharat ke pradhanamantri dvara chune ge 3 ne visheshajn sadasyoant ke chalate dinaank 7 faravari, 2014 ko samiti ko pun: gathit kiya gaya. samiti ka karyakal 2 varsh ka hoga.
purashkar praphtakarta
poorv mean iandira gaandhi paryavaran purashkar prapht karane valoan ki soochi-
kr.san. | varsh | shreni | aeejipipi puraskar praptakarta |
---|---|---|---|
1. | 1987 | sangathan | bambee prakritik vijnan sosaeeti, mumbee, maharashtr |
2. | 1988 | sangathan | keral shastr sahity parishad, keral |
3. | 1989 | sangathan | samaj parivartan samuday, dharava d, karnatak |
4. | 1990 | vaiyaktik | shri sant kumar bishnoee, panjab (akhil bharatiy jiv raksha bishnoee sabha se sanbaddh) |
5. | 1991 | vaiyaktik | shri es.pi. godarej (prakriti hetu vishvivikhyat phand ke sath sanbaddh) |
6. | 1991 | sangathan | dasholi gram svarajamandal, gadhaval, uttarakhand |
7. | 1992 | vaiyaktik | d aau. ke. shivaram karant, dakshin kann d, karnatak |
8. | 1992 | sangathan | 127-inphaiantri bataliyan (ti.e.) paristhitikiy, deharadoon, uttarakhand |
9. | 1993 | vaiyaktik | d aau. ti.en. khooshu, nee dilli |
10. | 1993 | sangathan | yang mijo esosieshan, mijoram |
11. | 1994 | vaiyaktik | shrimati radha bhatt kastooraba gaandhi neshanal memoriyal trast, iandaur, madhy pradesh |
12. | 1994 | sangathan | tarun bharat sangh, alavar, rajasthan |
13. | 1995 | vaiyaktik | shri natavar thakkar, nagalaiand gaandhi ashram, mokokachuang, nagalaiand |
14. | 1995 | sangathan | maikenaijd ianphaintri rejimeantal seantar, ahamadanagar, maharashtr |
15. | 1996 | vaiyaktik | shri anupam mishr, gaandhi pis phauandeshan, nee dilli |
16. | 1996 | sangathan | si.pi.ar. enavayarameantal ejukeshan seantar, chennee, tamilanadu |
17. | 1997 | vaiyaktik | shri je.si. deniyal, mumbee, maharashtr |
18. | 1997 | sangathan | seantar ph aaur enavayarameant ejukeshan (sieeee), ahamadabad, gujarat |
19. | 1998 | vaiyaktik | shri jagadish ranganath godabole, pune, maharashtr |
20. | 1998 | sangathan | di veyaraphut k aaulej aauph soshal vark risarch seantar, ajamer, rajasthan |
21. | 1999 | vaiyaktik | shri pyarelal, jalandhar, panjab |
22. | 1999 | sangathan | di riyan phauandeshan, mumbee, maharashtr |
23. | 2000 | vaiyaktik | d aau. ramesh bedi (maranoparaant), panjab |
24. | 2000 | sangathan | kaiptiv pavar plaant, neshanal elyuminiyam kanpani limited, aangul, odisha |
25. | 2001 | vaiyaktik | shri girish gaandhi, maharashtr |
26. | 2001 | sangathan | tirumala tirupati devasthan, tirupati, aandhr pradesh |
27. | 2002 | vaiyaktik | shraddhey ph aau. mathaee maithyoo koyapilli, esaje, (maranoparaant), kodeekanal, tamilanadu |
28. | 2002 | sangathan | chilkae vikas pradhikaran, odisha |
29. | 2003 | vaiyaktik | d aau. bindeshvoor pathak, nee dilli |
30. | 2003 | sangathan | gadhaval raiphal rejimeant seantar, laiansadaun, uttarakhand |
31. | 2004 | vaiyaktik | sushri jyotsana sitaliang, uttarakhand |
32. | 2004 | sangathan | malayala manorama, keral |
33. | 2005 | sangathan | sant gadage baba amaravati vishvavidyalay, amaravati, maharashtr |
34. | 2005 | vaiyaktik | shri jagadish babala, deharadoon, uttarakhand |
35. | 2005 | vaiyaktik | d aau. amrita patel, gujarat |
36. | 2006 | sangathan | boangeegaanv riphainari (aeeosiel), chiraang, asam (sanyukht) |
37. | 2006 | sangathan | 130 ianphainhtri bataliyan (pradeshik sena) paristhitikiy, pithauragadh, uttarakhand (sanyukht) |
38. | 2006 | vaiyaktik | d aau. je. raghav rav, chennee, tamilanadu |
39. | 2006 | vaiyaktik | shrimati es. anhnapoorna, vijayanagaram, aandhr pradesh |
40. | 2007 | sangathan | bi.e.aee.eph. gramin vikas sanshthan, tipatoor, karnatak (sanyukht) |
41. | 2007 | sangathan | aanthyoday nirbal-durbal shoshit mahila evan bal uththan kalhyan samiti, lakhanoo, uttar pradesh (sanyukht) |
42. | 2007 | vaiyaktik | shri afajal khatri aur shrimati nusarat khatri, mumbee, maharashhtr |
43. | 2007 | vaiyaktik | d aau. rachana gau d, rajasamand, rajasthan |
44. | 2008 | sangathan | eesha phauandeshan, koyambatoor, tamilanadu |
45. | 2009 | sangathan | neyaveli lighnait k aauraporeshan limited, neyaveli, tamilanadu |
46. | 2009 | sangathan | keyar arth, chennee, tamilanadu |
47. | 2009 | vaiyaktik | pro. si.ar. baboo, nee dilhli |
48. | 2009 | vaiyaktik | shri vijay j dadhari, j dadharagaanv, uttarakhand |
49. | 2010 | sangathan | 21 bataliyan, d jot rejimeant, asam |
50. | 2010 | sangathan | j aauyagopalapur, gram vikas kenhdr, 24 paragana (dakshin), pashchim bangal |
51. | 2010 | vaiyaktik | d aau. anil sharma, siramaur, himachal pradesh |
52. | 2010 | vaiyaktik | shri kartik sathyanarayan, nee dilhli |
53. | 2010 | vaiyaktik | d aau. en. ramesh, puducheri |
54. | 2011 | sangathan | bharatiy kisan urvarak koaauparetiv limited (iphako), phoolapur yoonit, uttar pradesh |
55. | 2011 | sangathan | 128 ianphainhtri bataliyan (tie) ikol aaujikal rajapootana raiphalhs, rajasthan |
56. | 2011 | vaiyaktik | shri ramesh sharma, chhattisagadh |
57. | 2011 | vaiyaktik | shri sharada prasad sianh, uttar pradesh |
58. | 2011 | vaiyaktik | shri sachchidanand bharati, uttarakhand |
59. | 2012 | sangathan | aranhyak, asam |
60. | 2012 | sangathan | durgapur shtil phlaant, pashchim bangal |
61. | 2012 | vaiyaktik | shri vishhvajit mukharji, pashchim bangal |
62. | 2012 | vaiyaktik | shri jagamit takapa, jamhmoo aur kashhmir |
63. | 2012 | vaiyaktik | shrimati sama es. redakar, maharashhtr |
|
|
|
|
|