कात्यायनी षष्टम

भारत डिस्कवरी प्रस्तुति
Jump to navigation Jump to search
navaratr


katyayani shashtam
vivaran navaratr ke chhathe din maan durga ke chhathe svaroop 'katyayani' ki pooja hoti hai.
svaroop varnan inaki char bhujayean haian, dahina oopar ka hath abhay mudra mean hai, niche ka hath varadamudra mean hai. baanye oopar vale hath mean talavar aur nichale hath mean kamal ka phool hai aur inaka vahan sianh hai.
poojan samay chaitr shukl shashthi ko prat: kal
dharmik manyata maharshi katyayan ne inaki pooja ki, isi karan se yah devi katyayani kahalayian. maan katyayani ki bhakti se manushy ko arth, karm, kam, moksh ki prapti ho jati hai.
sanbandhit lekh katyayani pith vrindavan
any janakari aj ke din sadhak ka man ajnachakr mean sthit hota hai. yogasadhana mean ajnachakr ka mahattvapoorn sthan hai. is chakr mean sthit sadhak katyayani ke charanoan mean apana sarvasv arpit kar deta hai.

maan durga ke chhathe roop ka nam katyayani hai. inake nam se ju di katha hai ki ek samay kat nam ke prasiddh rrishi the. unake putr rrishi katy hue, unhian ke nam se prasiddh katy gotr se, vishvaprasiddh rrishi katyayan utpann hue. unhoanne bhagavati parambara ki upasana karate hue kathin tapasya ki. unaki ichchha thi ki bhagavati unake ghar mean putri ke roop mean janm lean. mata ne unaki yah prarthana svikar kar li. kuchh samay ke pashchath jab mahishasur namak rakshas ka atyachar bahut badh gaya tha, tab usaka vinash karane ke lie brahma, vishnu aur mahesh ne apane apane tez aur pratap ka aansh dekar devi ko utpann kiya tha. maharshi katyayan ne inaki pooja ki isi karan se yah devi katyayani kahalayian. ashvin krishna chaturdashi ko janm lene ke bad shukl saptami, ashtami aur navami, tin dinoan tak katyayan rrishi ne inaki pooja ki, pooja grahan kar dashami ko is devi ne mahishasur ka vadh kiya. in ka svaroop atyant hi divy hai. inaka varn svarn ke saman chamakila hai. inaki char bhujayean haian, inaka dahina oopar ka hath abhay mudra mean hai, niche ka hath varadamudra mean hai. baanye oopar vale hath mean talavar aur nichale hath mean kamal ka phool hai aur inaka vahan sianh hai. aj ke din sadhak ka man ajnachakr mean sthit hota hai. yogasadhana mean ajnachakr ka mahattvapoorn sthan hai. is chakr mean sthit sadhak katyayani ke charanoan mean apana sarvasv arpit kar deta hai. poorn atmadan karane se sadhak ko sahajaroop se maan ke darshan ho jate haian. maan katyayani ki bhakti se manushy ko arth, karm, kam, moksh ki prapti ho jati hai.

dhyan

vande vaanchhit manoratharth chandrarghakrit shekharamh.
sianharoodha chaturbhuja katyayani yashasvanimh॥
svarnaajna chakr sthitaan shashtam durga trinetramh.
varabhit karaan shagapadadharaan katyayanasutaan bhajami॥
patambar paridhanaan smeramukhi nanalankar bhooshitamh.
manjir, har, keyoor, kiankini ratnakundal manditamh॥
prasannavadana panvadharaan kaantakapola tuang kuchamh.
kamaniyaan lavanyaan trivalivibhooshit nimn nabhim॥

stotr path

kanchanabha varabhayan padmadhara mukatojjavalaan.
smeramukhian shivapatni katyayanesute namoastute॥
patambar paridhanaan nanalankar bhooshitaan.
sianhasthitaan padamahastaan katyayanasute namoastute॥
paramaanvadamayi devi parabrahm paramatma.
paramashakti, paramabhakti,katyayanasute namoastute॥

kavach

katyayani mukhan patu kaan svahasvaroopini.
lalate vijaya patu malini nity sundari॥
kalyani hridayan patu jaya bhagamalini॥


panne ki pragati avastha
adhar
prarambhik
madhyamik
poornata
shodh

tika tippani aur sandarbh

sanbandhit lekh


varnamala kramanusar lekh khoj

a   a    i    ee    u    oo    e    ai    o   au    aan    k   kh    g    gh    n    ch    chh    j    jh    n    t    th    d   dh    n    t    th    d    dh    n    p    ph    b    bh    m    y    r    l    v    sh    sh    s    h    ksh    tr    jn    rri    rri    aau    shr   aah