घायल बीर बिराजहिं कैसे
ghayal bir birajahian kaise
| |
kavi | gosvami tulasidas |
mool shirshak | 'ramacharitamanas' |
mukhy patr | ram, sita, lakshman, hanuman, ravan adi. |
prakashak | gita pres gorakhapur |
shaili | doha, chaupaee, chhand aur soratha |
sanbandhit lekh | dohavali, kavitavali, gitavali, vinay patrika, hanuman chalisa |
kand | lankakand |
sabhi (7) kand kramash: | balakand, ayodhya kand, aranyakand, kishkiandha kand, suandarakand, lankakand, uttarakand |
ghayal bir birajahian kaise. kusumati kiansuk ke taru jaise॥ |
- bhavarth
ghayal vir kaise shobhit haian, jaise phoole hue palas ke pe d. lakshman aur meghanad donoan yoddha atyant krodh karake ek-doosare se bhi date haian॥1॥
left|30px|link=rudhir ga d bhari bhari|pichhe jaean | ghayal bir birajahian kaise | right|30px|link=ekahi ek saki nahian jiti|age jaean |
chaupaee- matrik sam chhand ka bhed hai. prakrit tatha apabhransh ke 16 matra ke varnanatmak chhandoan ke adhar par vikasit hindi ka sarvapriy aur apana chhand hai. gosvami tulasidas ne ramacharitamanas mean chaupaee chhand ka bahut achchha nirvah kiya hai. chaupaee mean char charan hote haian, pratyek charan mean 16-16 matraean hoti haian tatha ant mean guru hota hai.
|
|
|
|
|
tika tippani aur sandarbh
pustak- shriramacharitamanas (lankakand) |prakashak- gitapres, gorakhapur |sankalan- bharat diskavari pustakalay|prishth sankhya-426
sanbandhit lekh