झाँझि मृदंग संख सहनाई

भारत डिस्कवरी प्रस्तुति
Jump to navigation Jump to search
jhaanjhi mridang sankh sahanaee
kavi gosvami tulasidas
mool shirshak ramacharitamanas
mukhy patr ram, sita, lakshman, hanuman, ravan adi
prakashak gita pres gorakhapur
bhasha avadhi bhasha
shaili soratha, chaupaee, chhand aur doha
sanbandhit lekh dohavali, kavitavali, gitavali, vinay patrika, hanuman chalisa
kand balakand
chaupaee

jhaanjhi mridang sankh sahanaee. bheri dhol duandubhi suhaee॥
bajahian bahu bajane suhae. jahan tahan jubatinh mangal gae॥

bhavarth-

jhaanjh, mridang, shankh, shahanaee, bheri, dhol aur suhavane naga de adi bahut prakar ke suandar baje baj rahe haian. jahaan-tahaan yuvatiyaan mangal git ga rahi haian.


left|30px|link=bandi magadh sootagan birud|pichhe jaean jhaanjhi mridang sankh sahanaee right|30px|link=sakhinh sahit harashi ati rani|age jaean

chaupaee- matrik sam chhand ka bhed hai. prakrit tatha apabhransh ke 16 matra ke varnanatmak chhandoan ke adhar par vikasit hindi ka sarvapriy aur apana chhand hai. gosvami tulasidas ne ramacharitamanas mean chaupaee chhand ka bahut achchha nirvah kiya hai. chaupaee mean char charan hote haian, pratyek charan mean 16-16 matraean hoti haian tatha ant mean guru hota hai.


panne ki pragati avastha
adhar
prarambhik
madhyamik
poornata
shodh

tika tippani aur sandarbh

sanbandhit lekh


varnamala kramanusar lekh khoj

a   a    i    ee    u    oo    e    ai    o   au    aan    k   kh    g    gh    n    ch    chh    j    jh    n    t    th    d   dh    n    t    th    d    dh    n    p    ph    b    bh    m    y    r    l    v    sh    sh    s    h    ksh    tr    jn    rri    rri    aau    shr   aah