दौलतराव शिन्दे

भारत डिस्कवरी प्रस्तुति
Jump to navigation Jump to search
daulatarav shinde
janm 1779 ee.
mrityu tithi 21 march 1827 ee.
pita/mata anand rav shinde
prasiddhi daulatarav shinde ka shasan kal basee ki sandhi tatha surji arjunagaanv ki sandhi ke nam se prasiddh hai.
rajadhani gvaliyar
shasan kal 1794 ee.-1827 ee.
sanbandhit lekh shivaji, shahaji bhoansale, shambhaji peshava, balaji vishvanath, bajirav pratham, bajirav dvitiy, rajaram shivaji, gvaliyar, nana ph danavis, surji arjunagaanv ki sandhi, basee ki sandhi
any janakari daulatarav ke fraansisi senapati peroan ne naukari chho d di. vivash hokar shinde ko aangrezoan se 30 disambar, 1820 ee. ko sandhi karani p di, jo surji arjunagaanv ki sandhi ke nam se prasiddh hai, jisake anusar use apana dakshin ka pradesh tatha ganga-yamuna ke bich ka dauab aangrezoan ko de dena p da.
bahari k diyaan maharashtriy jnanakosh, daulatarav shiande


daulatarav shinde (aangrezi: Daulat Rao Sindhia, janm: 1779 ee., mrityu: 21 march 1827 ee.), mahadaji shinde ke bhaee tukojirav holkar ka pautr tha. daulatarav shinde ke pita ka nam anand rav shinde tha. 1794 ee. mean mahadaji ke marane ke bad vah gvaliyar ka adhipati bana. usane 1827 ee. mean apani mrityu paryant shasan kiya.

mahattvakaankshi yuvak

gaddi par baithane ke samay daulatarav navayuvak v mahattvakaankshi tha. usaka rajy bahut b da, uttar se dakshin tak phaila hua tha. usake pas vishal sena thi, jisako fraansisi afasar d-bvan ne prashikshit kiya tha aur us samay any fraansisi afasar peroan usaka kamandar tha. daulatarav poona ke peshava ko apani mutthi mean karana chahata tha, lekin iandaur ka jasavantarav holkar is mamale mean usaka mukhy pratidvandvi tha. isake alava peshava ka mukhyamantri nana ph danavis bhi isamean badhak tha. lekin 1800 ee. mean nana ki mrityu ho gee. daulatarav turant poona mean apani dhak jamane ka prayas karane laga. holkar ne usaka virodh kiya, phalat: poona ke parakote ke bahar hi aktoobar 1802 ee. mean donoan ke madhy yuddh hua.

dvitiy maratha yuddh ka janm

poona ke yuddh mean peshava bajirav dvitiy darakar bhag kh da hua. usane aangrezoan ki sharan lekar unase basee ki sandhi ki, jisake anusar aangrezoan ne peshava ko poona ki gaddi par baithane ka vayada kiya aur badale mean peshava ne apane kharch par poona mean aangrez palatan rakhana svikar kar liya. aangrezoan ne mee 1803 ee. mean peshava ko pun: gaddi par baitha diya. peshava bajirav dvitiy ki is sandhi se shinde, bhoansale aur holkar ka kruddh hona svabhavik tha aur shinde ne bhoansale ke sath milakar isako asvikar kar diya. isaka parinam 1803 ee. ka dvitiy maratha yuddh hua.

aangrezoan se sandhi

daulatarav shinde ki sena yadyapi yooropiy paddhati se prashikshit thi, tathapi vah basee, aragaanv aur lasava di ke yuddhoan mean buri tarah se parajit huee. daulatarav ke fraansisi senapati peroan ne naukari chho d di. vivash hokar shinde ko aangrezoan se 30 disambar, 1820 ee. ko sandhi karani p di, jo surji arjunagaanv ki sandhi ke nam se prasiddh hai, jisake anusar use apana dakshin ka pradesh tatha ganga-yamuna ke bich ka dauab aangrezoan ko de dena p da. daulatarav is parajay se bahut hi kshubdh hua. phalat: navambar 1805 ee. mean usane aangrezoan se phir yuddh kiya. yadyapi use vijay prapt nahian huee, tathapi aangrezoan ne pahale ki sandhi ki shartoan ko hi naram kar diya. aangrezoan ne chambal nadi ko shinde tatha aangrezi rajy ki sima svikar kar liya.

pidhaanriyoan ko sahayata

daulatarav ab bhi apane khoy hue pradeshoan ko pane ke lie lalayit tha. usane aangrezi kshetr mean lootapat karane vale pidhaanriyoan ko sahayata dena arambh kar diya. 1817 ee. mean l aaurd hestiangs ne piandhariyoan ke daman ke lie ek abhiyan chalaya aur daulatarav ko nee sandhi karane ke lie vivash kar diya. jisake anusar daulatarav ne piandhariyoan ko koee sahayata n dene ka vayada kiya tatha aangrezoan ka yah adhikar bhi svikar kiya ki ve rajapoot rajaoan se sandhi kar sakate haian. is prakar daulatarav aangrezoan ko koee bhi hani pahuanchane mean asamarth ho gaya.

mrityu

1827 ee. mean daulatarav shinde ki mrityu ho gee. us samay bhi usake adhin ek vishal rajy tha, jisaki rajadhani gvaliyar thi.


panne ki pragati avastha
adhar
prarambhik
madhyamik
poornata
shodh

tika tippani aur sandarbh

sanbandhit lekh


varnamala kramanusar lekh khoj

a   a    i    ee    u    oo    e    ai    o   au    aan    k   kh    g    gh    n    ch    chh    j    jh    n    t    th    d   dh    n    t    th    d    dh    n    p    ph    b    bh    m    y    r    l    v    sh    sh    s    h    ksh    tr    jn    rri    rri    aau    shr   aah