User:रविन्द्र प्रसाद/5: Difference between revisions

भारत डिस्कवरी प्रस्तुति
Jump to navigation Jump to search
No edit summary
(पृष्ठ को '{| class="bharattable-green" width="100%" |- | valign="top"| {| width="100%" | <quiz display=simple>...' से बदल रहा है।)
 
(430 intermediate revisions by 3 users not shown)
Line 1: Line 1:
'''कांग्रेस अधिवेशन''' भारतीयों के सबसे बड़े राजनीतिक दल '[[भारतीय राष्ट्रीय कांग्रेस]]' द्वारा समय-समय पर आयोजित किये गए थे। भारतीय राष्ट्रीय कांग्रेस की स्थापना [[28 दिसम्बर]], [[1885]] में की गई थी। इसका पहला अधिवेशन [[बम्बई]] (वर्तमान मुम्बई) में 'कलकत्ता हाईकोर्ट' के बैरिस्टर व्योमेशचन्द्र बनर्जी की अध्यक्षता में हुआ था। कहा जाता है कि [[वाइसरॉय]] [[लॉर्ड डफ़रिन]] ([[1884]]-[[1888]]) ने कांग्रेस की स्थापना का अप्रत्यक्ष रीति से समर्थन किया था। यह सही है कि एक अवकाश प्राप्त [[अंग्रेज़]] अधिकारी एलन ऑक्टेवियन ह्यूम कांग्रेस का जन्मदाता था और [[1912]] में उसकी मृत्यु हो जाने पर कांग्रेस ने उसे अपना जन्मदाता और संस्थापक घोषित किया था। गोपालकृष्ण गोखले के अनुसार [[1885]] में ह्यूम के सिवा और कोई व्यक्ति कांग्रेस की स्थापना नहीं कर सकता था। परंतु वस्तु स्थिति यह प्रतीत होती है कि जैसा कि सी.वाई. चिंतामणि का मत है, राजनीतिक उद्देश्यों से राष्ट्रीय सम्मेलन का विचार कई व्यक्तियों के मन में उठा था और वह 1885 में चरितार्थ हुआ।
{| class="bharattable-green" width="100%"
==अधिवेशन==
भारतीय राष्ट्रीय कांग्रेस के 1885 से प्रारम्भ होने वाले और [[1947]] तक के अधिवेशन इस प्रकार हैं, जिससे उसका राष्ट्रीय एवं अखिल भारतीय रूप प्रकट होता है।
{|class="bharattable-green" border="1" width="80%" style="margin:5px; float:left"
|+कांग्रेस अधिवेशन - कब और कहाँ
!अधिवेशन
!वर्ष
!स्थान
!अध्यक्ष
|-
|पहला
|[[1885]] ई.
|[[बम्बई]] (वर्तमान [[मुम्बई]])
|[[व्योमेश चन्‍द्र बनर्जी]]
|-
|दूसरा
|[[1886]] ई.
|[[कलकत्ता]] (वर्तमान [[कोलकाता]])
|[[दादाभाई नौरोजी]]
|-
|तीसरा
|[[1887]] ई.
|[[मद्रास]]
|[[बदरुद्दीन तैयब जी]]
|-
|चौथा
|[[1888]] ई.
|[[इलाहाबाद]]
|जॉर्ज यूल
|-
|पाँचवा
|[[1889]]
|बम्बई
|सर विलियम वेडरबर्न
|-
|छठा
|[[1890]] ई.
|कलकत्ता
|[[फ़िरोजशाह मेहता]]
|-
|सातवाँ
|[[1891]] ई.
|[[नागपुर]]
|पी. आनंद चारलू
|-
|आठवाँ
|[[1892]] ई.
|इलाहाबाद
|[[व्योमेश चन्‍द्र बनर्जी]]
|-
|नौवाँ
|[[1893]] ई.
|[[लाहौर]]
|[[दादाभाई नौरोजी]]
|-
|दसवाँ
|[[1894]] ई.
|[[मद्रास]]
|अल्फ़ेड वेब
|-
|ग्यारहवां
|1895
|पूना
|सुरेन्द्रनाथ बनर्जी
|-
|बारहवां
|1896
|कलकत्ता
|रहीमतुल्ला सयानी
|-
|तेरहवां
|1897
|अमरावती
|सी. शंकरन नायर
|-
|चैदहवां
|1898
|मद्रास
|आनंद मोहन दास
|-
|पन्द्रहवां
|1899
|लखनऊ
|रमेशचन्द्र दत्त
|-
|सोलहवां
|1900
|लाहौर
|एन.जी.चंद्रावरकर
|-
|सत्रहवां
|1901
|कलकत्ता
|दिनशा इदुलजी वाचा
|-
|अठारहवां
|1902
|अहमदाबाद
|सुरेन्द्र नाथ बनर्जी
|-
|उन्नीसवां
|1903
|मद्रास
|लालामोहन घोष
|-
|बीसवां
|1904
|बम्बई
|सर हेनरी काटन
|-
|इक्कीसवां
|1905
|बनारस
|गोपाल कृष्ण गोखले
|-
|बाईसवां
|1906
|कलकत्ता
|दादा भाई नौरोजी
|-
|तेइसवां
|1907
|सूरत
|डॉ. रास बिहारी घोष
|-
|चैबीसवां
|1908
|मद्रास
|डॉ. रास बिहारी घोष
|-
|पच्चीसवां
|1909
|लाहौर
|पं. मदनमोहन मालवीय
|-
|छब्बीसवां
|1910
|इलाहाबाद
|विलियम वेडरबर्न
|-
|सत्तईसवां
|1911
|कलकत्ता
|पं. बिशन नारायण धर
|-
|अट्ठाईसवां
|1912
|बांकीपुर
|आर.एन. माधोलकर
|-
|उन्नतीसवां
|1913
|कराची
|नवाब सैयद मोहम्मद बहादुर
|-
|तीसवां
|1914
|मद्रास
|भूपेन्द्र नाथ बसु
|-
|इकतीसवां
|1915
|बम्बई
|सर सत्येन्द्र प्रसन्न सिन्हा
|-
|बत्तीसवां
|1916
|लखनऊ
|अंबिकाचरण मजूमदार
|-
|तैतींसवां
|1917
|कलकत्ता
|श्रीमती एनी बेसेन्ट
|-
|चैतीसवां
|1918
|बम्बई
|हसन इमाम
|-
|पैतीसवां
|1918
|दिल्ली
|पं. मदन मोहन मालवीय
|-
|छत्तीसवां
|1919
|अमृतसर
|पं. मोती लाल नेहरू
|-
|विशेष अधिवेशन
|1920
|कलकत्ता
|लाला लाजपत राय
|-
|चौतीसवां
|1921
|अहमदाबाद
|हकीम अजमल खां
|-
|अड़तीसवां
|1922
|गया
|देशबंधु चितरंजन दास
|-
|उनतालीसवां
|1923
|काकीनाडा
|मौलाना मोहम्द अली
|-
|विशेष अधिवेशन
|1923
|दिल्ली
|मौलाना अब्दुल कलाम अजाद
|-
|चालीसवां
|1924
|बेलगांव
|महात्मा गांधी
|-
|एकतालीसवां
|1925
|कानपुर
|श्रीमती सरोजनी नायडू
|-
|बयालीसवां
|1926
|गुवाहाटी
|एस.श्रीनिवास आयंगर
|-
|तैंतालिसवां
|1927
|मद्रास
|डाॅ.एम.ए. अंसारी
|-
|चैवालिसवां
|1928
|कलकत्ता
|पंडित जवाहर लाल नेहरु
|-
|पैंतालिसवां
|1929
|लाहौर
|पंडित जवाहर लाल नेहरु
|-
|छियालिसवां
|1931
|कराची
|सरदार वल्लभ भाई पटेल
|-
|सैंतालिंसवा
|1932
|दिल्ली
|अमृत रणछोड़दास सेठ
|-
|अड़तालिसवां
|1933
|कलकत्ता
|श्रीमती नलिनी सेनगुप्ता
|-
|उन्चासवां
|1934
|बम्बई
|बाबू राजेन्द्र प्रसाद
|-
|पचासवां
|1936
|लखनऊ
|पंडित जवाहर लाल नेहरु
|-
|इक्यावनवा
|1937
|फैजपुर
|पंडित जवाहर लाल नेहरु
|-
|बावनवां
|1938
|हरिपुरा
|सुभाष चन्द्र बोस
|-
|तिरपनवां
|1939
|त्रिपुरी
|सुभाष चन्द्र बोस
|-
|चैवनवां
|1940
|रामगढ़
|मौलाना अब्दुल कलाम अजाद
|-
|पचपनवां
|1946
|मेरठ
|आचार्य जे.बी. कृपलानी
|-
|छप्पनवां
|1947
|दिल्ली
|राजेन्द्र प्रसाद
|-
|सत्तानवां
|1948
|जयपुर
|बी. पट्टाभि सीतारमैय्या
|-
|अट्ठानवां
|1950
|नासिक
|पुरुषोत्तम दास टण्डन
|-
|-
| valign="top"|
{| width="100%"
|
<quiz display=simple>
</quiz>
|}
|}
|}

Latest revision as of 06:56, 12 January 2020