प्रयोग:गोविन्द 5: Difference between revisions

भारत डिस्कवरी प्रस्तुति
Jump to navigation Jump to search
No edit summary
(पन्ने को खाली किया)
Line 1: Line 1:
====वर्णमाला क्रमानुसार विलोम शब्द====
 
{| align=center width=100% cellspacing=0 cellpadding=3>
|-
| colspan="2"| {{वर्णमाला सूची}}
|-
| valign="top"|
===अ===
<sort order="asc" class="ul">
'''अमृत'''- विष
'''अथ'''- इति
'''अन्धकार'''- प्रकाश
'''अल्पायु'''- दीर्घायु
'''अनुराग'''- विराग
'''अनुज'''- अग्रज
'''अधिक'''- न्यून
'''अर्थ'''- अनर्थ
'''अपेक्षा'''- नगद
'''अतिवृष्टि'''- अनावृष्टि
'''अनुपस्थिति'''- उपस्थिति
'''अज्ञान'''- ज्ञान
'''अनुकूल'''- प्रतिकूल
'''अभिज्ञ'''- अनभिज्ञ
'''अल्प'''- अधिक
'''अनिवार्य'''- वैकल्पिक
'''अगम'''- सुगम
'''अभिमान'''- नम्रता
'''अनुग्रह'''- विग्रह
'''अपमान'''- सम्मान
'''अरुचि'''- रुचि
'''अर्वाचीन'''- प्राचीन
'''अवनति'''- उन्नति
'''अवनी'''- अंबर
'''अच्छा'''- बुरा
'''अच्छाई'''- बुराई
'''अमीर'''- गरीब
'''अंधेरा'''- उजाला
'''अर्जित'''- अनर्जित 
'''अंत'''- प्रारंभ
'''अंतिम'''- प्रारंभिक
'''अनजान'''- जाना-पहचाना
</sort>
===आ===
<sort order="asc" class="ul">
'''आदि'''- अंत
'''आगामी'''- गत
'''आग्रह'''- दुराग्रह
'''आकर्षण'''- विकर्षण
'''आदान'''- प्रदान
'''आलस्य'''- स्फूर्ति
'''आदर्श'''- यथार्थ
'''आय'''- व्यय
'''आहार'''- निराहार
'''आविर्भाव  ---   तिरोभाव
'''आमिष'''- निरामिष
'''आर्द्र'''- शुष्क
'''आजादी'''- गुलामी
'''आकाश'''- पाताल
'''आशा'''- निराशा
'''आश्रित'''- निराश्रित
'''आरंभ'''- अंत
'''आदर'''- अनादर
'''आलोक'''- अंधकार
'''आयात'''- निर्यात
'''आर्य'''- अनार्य
'''आदि'''- अनादि
'''आस्तिक'''- नास्तिक
'''आस्था'''- अनास्था
'''आवश्यक'''- अनावश्यक
'''आनंद'''- शोक
'''आधुनिक'''- प्राचीन
'''आना'''- जाना
'''आकर्षण'''- विकर्षण
'''आलस्य'''- फुर्ती
'''आध्यात्मिक'''- भौतिक
</sort>
===इ===
<sort order="asc" class="ul">
'''इच्छा'''- अनिच्छा
'''इष्ट'''- अनिष्ट
'''इच्छित'''- अनिच्छित
'''इहलोक'''- परलोक
</sort>
===ई===
<sort order="asc" class="ul">
</sort>
===उ===
<sort order="asc" class="ul">
'''उत्कर्ष'''- अपकर्ष
'''उत्थान'''- पतन
'''उद्यमी'''- आलसी
'''उर्वर'''- ऊसर
'''उधार'''- नगद
'''उपस्थित'''- अनुपस्थित
'''उत्कृष्ट'''- निकृष्ट
'''उत्तम'''- अधम
'''उपजाऊं'''- बंजर
'''उदय'''- अस्त
'''उपकार'''- अपकार
'''उदार'''- अनुदार
'''उत्तीर्ण'''- अनुत्तीर्ण
'''उत्तर'''- दक्षिण
'''ऊंचा'''- नीचा
'''उन्नति'''- अवनति 
'''उदय'''- अस्त
'''उचित'''- अनुचित
'''उत्तरार्द्ध'''- पूर्वार्द्ध 
</sort>
===ए===
<sort order="asc" class="ul">
'''एकता'''- अनेकता
'''एक'''- अनेक
</sort>
===ऐ===
<sort order="asc" class="ul">
'''ऐसा'''- वैसा
</sort>
===ओ===
<sort order="asc" class="ul">
</sort>
===औ===
<sort order="asc" class="ul">
'''औपचारिक'''- अनौपचारिक
</sort>
===ॠ===
<sort order="asc" class="ul">
</sort>
===क===
<sort order="asc" class="ul">
'''कृतज्ञ'''- कृतघ्न
'''क्रय'''- विक्रय
'''कमाना'''- खर्च करना
'''क्रूर'''- दयालु
'''कच्चा'''- पक्का
'''कटु'''- मधुर
'''क्रिया'''- प्रतिक्रिया
'''कड़वा'''- मीठा
'''क्रुद्ध'''- शान्त
'''कर्म'''- निष्कर्म
'''कठिनाई'''- सरलता
'''कच्चा माल'''- तैयार माल
'''कभी-कभी'''- अक्सर
'''कठिन'''- सरल
'''केंद्रित'''- विकेंद्रित
'''करीबी'''- दूर के
'''कम'''- अघिक
</sort>
===ख===
<sort order="asc" class="ul">
'''खेद'''- प्रसन्नता
'''खिलना'''- मुरझाना
'''खुशी'''- दुख, गम
'''खरीददार'''- विक्रेता
'''खरीद'''- बिक्री
'''खरीदना'''- बेचना
</sort>
===ग===
<sort order="asc" class="ul">
'''गर्म'''- ठंडा
'''गन्दा'''- साफ़
'''गहरा'''- उथला
'''गुरु'''- लघु
'''गरीब'''- अमीर
'''गुण'''- दोष, अवगुण
'''गलत'''- सही
</sort>
===घ===
<sort order="asc" class="ul">
'''घृणा'''- प्रेम
'''घात'''- प्रतिघात
'''घर'''- बाहर
'''घाटा'''- फायदा
</sort>
===च===
<sort order="asc" class="ul">
'''चर'''- अचर
'''चौड़ी'''- संकरी, तंग
</sort>
===छ===
<sort order="asc" class="ul">
'''छोटा'''- बड़ा
'''छूत'''- अछूत
</sort>
===ज===
<sort order="asc" class="ul">
'''जन्म'''- मृत्यु
'''जल्दी'''- देरी
'''जीवन'''- मरण
'''जल'''- थल
'''जड़'''- चेतन
'''जंगम'''- स्थावर
'''जटिल'''- सरस
'''जिम्मेदार'''- गैर
</sort>
===झ===
<sort order="asc" class="ul">
'''झूठ'''- सच
</sort>
===ट===
<sort order="asc" class="ul">
</sort>
===ठ===
<sort order="asc" class="ul">
'''ठोस'''- तरल
</sort>
===ड===
<sort order="asc" class="ul">
'''डरपोक'''- निड़र 
</sort>
===ढ===
<sort order="asc" class="ul">
</sort>
===ण===
<sort order="asc" class="ul">
</sort>
===त===
<sort order="asc" class="ul">
'''तुच्छ'''- महान
'''तकलीफ'''- आराम
'''तपन'''- ठंडक
</sort>
===थ===
<sort order="asc" class="ul">
</sort>
===द===
<sort order="asc" class="ul">
'''दुर्लभ'''- सुलभ
'''दाता'''- याचक
'''दिन'''- रात
'''देव'''- दानव
'''दुराचारी'''- सदाचारी
'''दयालु'''- निर्दयी
'''देशी'''- परदेशी
</sort>
| valign="top"|
===ध===
<sort order="asc" class="ul">
'''धीरे'''- तेज
'''धनी'''- गरीब, निर्धन
'''धर्म'''- अधर्म
'''धूप'''- छाँव
'''धीर'''- अधीर
</sort>
===न===
<sort order="asc" class="ul">
'''न्याय'''- अन्याय
'''निजी'''- सार्वजनिक
'''नकद'''- उधार
'''नियमित'''- अनियमित
'''निश्चित'''- अनिश्चित
'''निरक्षर  ---  साक्षर
'''नूतन'''- पुरातन
'''निंदा'''- स्तुति
'''निर्दोष'''- र्दोष
'''नीचा'''- ऊंचा
'''नकली'''- असली
'''निर्माण'''- विनाश
'''निकट'''- दूर
</sort>
===प===
<sort order="asc" class="ul">
'''प्यार'''- घृणा
'''प्रत्यक्ष'''- परोक्ष
'''पतला'''- मोटा
'''पाप'''- पुण्य
'''पतिव्रता'''- कुलटा
'''प्रलय'''- सृष्टि
'''पवित्र'''- अपवित्र
'''प्रश्न'''- उत्तर
'''पूर्ण'''- अपूर्ण
'''प्रेम'''- घृणा
'''परतंत्र'''- स्वतंत्र
'''प्राचीन'''- नवीन / नया 
'''पक्ष'''- निष्पक्ष
'''प्राकृतिक'''- अप्राकृतिक
'''पहाड़'''- मैदान
'''प्रसन्न'''- अप्रसन्न
'''प्रभावित'''- अप्रभावित
'''पोषण'''- कुपोषण
'''परिचित'''- अपरिचित
'''प्रवेश'''- निकास
'''पदोन्नति'''- पदावनति
'''प्रतिकूल'''- अनुकूल
'''प्रारंभ'''- अंत
'''पसंद'''- नापसंद
</sort>
===फ===
<sort order="asc" class="ul">
</sort>
===ब===
<sort order="asc" class="ul">
'''बंधन'''- मुक्ति
'''बुद्धिमता'''- मूर्खता
'''बासी'''- ताजा
'''बाढ़'''- सूखा
'''बुराई'''- भलाई
</sort>
===भ===
<sort order="asc" class="ul">
'''भूलना'''- याद करना
'''भाव'''- अभाव
</sort>
===म===
<sort order="asc" class="ul">
'''मूक'''- वाचाल
'''मितव्यय'''- अपव्यय
'''मोक्ष'''- बंधन
'''मौखिक'''- लिखित
'''मानवता'''- दानवता
'''महात्मा'''- दुरात्मा
'''मान'''- अपमान
'''मधुर'''- कटु
'''मित्र'''- शत्रु
'''मिथ्या'''- सत्य
'''मंगल'''- अमंगल
'''महंगा'''- सस्ता
'''मेहनती'''- आलसी / कामचोर
'''मृत्यु'''- जन्म
'''मंजूर'''- नामंजूर
'''मुमकिन'''- नामुमकिन
</sort>
===य===
<sort order="asc" class="ul">
'''यश'''- अपयश
'''युद्ध'''- शांति
'''योग्य'''- अयोग्य
</sort>
===र===
<sort order="asc" class="ul">
'''रात'''- दिन
'''रुग्ण'''- स्वस्थ
'''रक्षक'''- भक्षक
'''राग'''- द्वेष
'''रात्रि'''- दिवस
'''राजा'''- रंक
'''रुचि'''- अरुचि
'''रईस'''- गरीब
'''रुचि'''- अरुचि
'''रोजगार'''- बेरोजगार
</sort>
===ल===
<sort order="asc" class="ul">
'''लाभ'''- हानि
'''लोकतंत्र'''- राजतंत्र
'''लिखित'''- मौखिक
</sort>
===व===
<sort order="asc" class="ul">
'''व्यवस्था'''- अव्यवस्था
'''व्यावहारिक'''- अव्यावहारिक
'''विधि'''- निषेध
'''विधवा'''- सधवा
'''वरदान'''- अभिशाप
'''विनम्रता  ---   घमंड
'''विजय'''- पराजय
'''वसंत'''- पतझर
'''विरोध'''- समर्थन
'''विशुद्ध'''- दूषित
'''विषम'''- सम
'''विद्वान'''- मूर्ख
'''विश्वास'''- अविश्वास
'''विकसित'''- अविकसित
'''विशिष्ट'''- सामान्य / साधारण
'''विश्वनीय'''- अविश्वनीय
'''विस्तृत'''- संक्षिप्त
'''विकास'''- ह्रास
</sort>
===श===
<sort order="asc" class="ul">
'''श्वेत'''- श्याम
'''शयन'''- जागरण
'''शीत'''- उष्ण
'''शुभ'''- अशुभ
'''शुष्क'''- आर्द्र
'''शोर'''- शांन्ति
'''शुक्ल'''- कृष्ण
'''शूर'''- कायर
</sort>
===श्र===
<sort order="asc" class="ul">
'''श्रम'''- विश्राम
'''श्रोता'''- वक्ता
</sort>
===ष===
<sort order="asc" class="ul">
</sort>
===स===
<sort order="asc" class="ul">
'''स्वतंत्र'''- परतंत्र 
'''स्वस्थ'''- अस्वस्थ
'''स्वीकृत'''- अस्वीकृत
'''स्वदेश'''- विदेश
'''स्वर्ग'''- नरक
'''स्तुति'''- निंदा
'''स्वाधीन'''- पराधीन
'''स्वत्रंता   ---  दासता
'''स्वीकार'''- अस्वीकार
'''स्थाई   ---  अस्थायी
'''सजीव'''- निर्जीव
'''सुगंध'''- दुर्गन्ध
'''संक्षेप'''- विस्तार
'''सरस'''- नीरस
'''सौभाग्य'''- दुर्भाग्य
'''सगुण'''- निर्गुण
'''सक्रिय'''- निष्क्रय
'''सफल'''- असफल
'''सज्जन'''- दुर्जन
'''संतोष'''- असंतोष
'''सम्मान'''- अनादर
'''सुखान्त'''- दुखांत
'''सच'''- झूठ
'''सुन्दर'''- बदसूरत
'''साक्षर'''- निरक्षर
'''साधु'''- असाधु
'''सुपुत्र'''- कुपुत्र
'''सुर'''- असुर
'''सुमति'''- कुमति
'''सच'''- झूठ
'''साकार'''- निराकार
'''सुजन'''- दुर्जन
'''सम्मान'''- अपमान
'''सुर्योदय'''- सूर्यास्त
'''सामान्य'''- विशेष
'''सरकारी'''- गैरसरकारी
'''सुविधा'''- असुविधा
'''सस्ता'''- महंगा
'''सुंदर'''- कुरूप
'''सक्षम'''- अक्षम
'''सुबह'''- शाम
'''सुरक्षित'''- असुरक्षित
'''संभव'''- असंभव
'''संतुलन'''- असंतुलन
'''सावधानी'''- असावधानी
'''सघन'''- विरल
'''सहायक'''- बाधक
'''सहमत'''- असहमत
'''सुख'''- दुख
'''सहयोग'''- असहयोग
'''सहमति'''- असहमति
'''समापन'''- उद्घाटन
'''सर्दी'''- गर्मी
'''समाजवाद'''- पूँजीवाद
'''संतुलित'''- असंतुलित
</sort>
===ह===
<sort order="asc" class="ul">
'''हर्ष'''- शोक
'''हित'''- अहित
'''हिंसा'''- अहिंसा
'''हार'''- जीत
'''हानि'''- लाभ
</sort>
===क्ष===
<sort order="asc" class="ul">
'''क्षणिक'''- शाश्वत
</sort>
===त्र===
<sort order="asc" class="ul">
</sort>
===ज्ञ===
<sort order="asc" class="ul">
'''ज्ञान'''- अज्ञान
</sort>
|}

Revision as of 07:59, 16 January 2011