kshetraphal
|
32,87,263 varg kimi.[1]
|
-bhoomadhy rekha se doori [2]
|
876 kimi
|
-poorv se pashchim lanbaee
|
2,933 kimi
|
-uttar se dakshin lanbaee
|
3,214 kimi
|
-pradeshik jal sima ki chau daee
|
samudr tat se 12 samudri mil tak.
|
-ekantik arthik kshetr
|
sanlagn kshetr se age 200 samudri mil tak.
|
|
sima
|
7 desh aur 2 mahasagar[3]
|
-samudri sima[4]
|
7516.5 kimi
|
-prakritik bhag
|
(1) uttar ka parvatiy pradesh (2) uttar ka vishal maidan (3) dakshin ka prayadvipiy pathar (4) samudr tatiy maidan tatha (5) thar marusthal
|
-sthaliy sima[5]
|
15,200 kimi
|
|
rajy
|
29
|
-sanghashasit kshetr[6]
|
7
|
-ziloan ki sankhya
|
640[7]
|
-upaziloan ki sankhya
|
5,470
|
-sabase b da zila
|
laddakh (jammoo-kashmir, kshetraphal 82,665 varg kimi.).
|
-sabase chhota zila
|
thaubॅl (manipur, kshetraphal- 507 varg kimi.).
|
-dvipoan ki kul sankhya
|
247 [8]
|
-tatarekha se lage rajy
|
gujarat, maharashtr, gova, karnatak, keral, tamilanadu, aandhr pradesh, u disa aur pashchim bangal.
|
-kendrashasit pradesh (tatarekha)
|
daman v div, dadara evan nagar haveli, lakshadvip, paandicheri tatha aandaman evan nikobar dvip samooh.
|
-kark rekha [9]
|
gujarat, rajasthan, madhyapradesh, chhattisagadh, jharakhand, pashchim bangal, tripura tatha mizoram.
|
-pramukh nagar
|
mumbee, nee dilli, kolakata, chennee, beangalor, haidarabad, tiruanantapuram, sikandarabad, kanapur, ahamadabad, jayapur, jodhapur, amritasar, chanhdigadh, shrinagar, jammoo, shimala, disapur, itanagar, kochin, agara adi.
|
-rajadhani
|
nee dilli.
|
-parvatiy paryatan
|
almo da, nainital, lainsadaun, gadhamukteshvar, masoori, kasauli, shimala, kulloo ghati, dalahauzi, shrinagar, gulabarg, sonamarg, amaranath, pahalagam, darjiliang, kalianpoang, raanchi, shilaang, kuanjur, ootakamand (ooti), mahabaleshvar, panchamadhi, maunt aboo.
|
-pratham shreni ke nagaroan ki sankhya
|
300
|
-dvitiy shreni ke nagaroan ki sankhya
|
345
|
-tritiy shreni ke nagaroan ki sankhya
|
947
|
-chaturth shreni ke nagaroan ki sankhya
|
1,167
|
-pancham shreni ke nagaroan ki sankhya
|
740
|
-shashtham shreni ke nagaroan ki sankhya
|
197
|
-kul nagaroan ki sankhya
|
5,161
|
-sarvadhik nagaroan vala rajy
|
uttar pradesh (704 nagar)
|
-sabase kam nagar vala rajy
|
meghalay (7 nagar)
|
-sarvadhik nagariy janasankhya vala rajy
|
uttar pradesh (3,45,39,582), mizoram (45.10%)
|
-sabase kam nagariy janasankhya vala rajy
|
sikkim (59,870), himachal pradesh (8.69%)
|
-sanghashasit kshetr sarvadhik janasankhya[10]
|
dilli 89.93%
|
-sangh shasit kshetr kam janasankhya [11]
|
dadara tatha nagar haveli (8.47%)
|
-sanghashasit kshetr (sabase b da)[12]
|
aandaman evan nikobar dvipasamooh (8,293 varg kimi.)
|
-sabase chhota sangh shasit kshetr
|
lakshadvip (32 varg kimi.)
|
-shaharoan ki sankhya
|
5,161
|
-gaanvoan ki sankhya
|
6,38,588
|
-abad gaanvoan ki sankhya
|
5,93,732
|
-gair-abad gaanvoan ki sankhya
|
44,856
|
-samudrik matsyayan ka pramukh kshetr
|
pashchimi tat (75% tatha poorvi tat (25%) [13]
|
-sabase b da rajy (kshetraphal)
|
rajasthan (3,42,239 varg kimi.)
|
-sabase chhota rajy
|
gova (3,702 varg kimi.)
|
|
bhoogol
|
-pramukh parvat
|
himalay, karakoram, shivalik, aravali, pashchimi ghat, poorvi ghat, vindhyachal, satapu da, annamalaee, nilagiri, palani, nallamala, maikal, ilayachi.
|
-pramukh nadiyaan
|
sindhu, satalaj, brahmaputr, ganga, yamuna, godavari, damodar, narmada, tapti, krishnaa, kaveri, mahanadi, ghaghara, gomati, ramaganga, chambal adi.
|
-parvat shikhar
|
gadavin astin ya maunt ke 2 (8,611 mi.), kanchanajangha (8,598 mi.), nanga parvat (8,126 mi.), nandadevi (7,717 mi.), kamet (7,756 mi.), makaloo (8,078 mi.), annapoorna (8,078 mi.), manasaloo (8,156 mi.), badrinath, kedaranath, trishool, mana, gangotri, gurushikhar, mahendragiri, anaeemudi adi.
|
-jhil
|
dal, vular, naini, satatal, nagin, saanbhar, didavana, chilka, husain sagar, vembanad adi.
|
-jalavayu
|
manasooni
|
-vanakshetr
|
750 lakh hekteyar [14]
|
-pramukh mittiyaan
|
jalodh, kali, lal, pili, laiterait, marusthaliy, parvatiy, namakin evan pit tatha daladali.
|
-sianchaee [15]
|
naharean (40.0%) kuean (37.8%), talab (14.5%) tatha any (7.7%).
|
-krishi ke prakar
|
tar kheti [16], ardr kheti [17], jhoom krishi [18] tatha parvatiy krishi [19].
|
-khadyann fasalean
|
chaval, gehooan, jvar, bajara, ragi, jau adi.
|
-naqadi fasalean
|
ganna, chay, kafi, rab d, nariyal, phal evan sabjiyaan, dalean, tambakoo, kapas tatha tilahani fasalean.
|
-khanij sansadhan
|
lauh ayask, koyala, maianganij, abhrak, b aauksait, choonapatthar, yooreniyam, sona, chaandi, hira, khanij tel adi.
|
|
janasankhya
|
1,21,01,93,422 (2011)
|
-purush janasankhya
|
62.37 karo d
|
-mahila janasankhya
|
58.64 karo d
|
-anusoochit jati [20]
|
16,66,35,700 (kul janasankhya ka 16.2%)
|
-anusoochit janajati [21]
|
8,43,26,240 (kul janasankhya ka 8.2%)
|
-pramukh janajatiyaan
|
gaddi, gujjar, tharoo, bhotiya, mipuri, riyana, lepcha, mina, bhil, garasiya, koli, mahadevi, koankana, santhal, muanda, uraanv, baiga, koya, goand adi.
|
-vishv mean sthan (janasankhya)
|
doosara
|
-vishv janasankhya ka pratishat
|
16.87%
|
-janasankhya ghanatv
|
393 vyakti prati varg kimi
|
-janasankhya vriddhi dar (dashak)
|
ausat varshik ghataanki vriddhi dar varsh 2001-2011 ke dauran 1.64 pratishat hai.
|
-ausat vriddhi dar [22]
|
1.95%
|
-lianganupat ♀/♂
|
940 : 1000
|
-raj bhasha
|
hindi [23]
|
-prati vyakti ay
|
1,00,205 rupaye (2013)
|
|
arthavyavastha
|
-niryat ki vastuean
|
ianjiniyari upakaran, masale, tambakoo, cham de ka saman, chay, lauh ayask adi.
|
-ayat ki vastuean
|
rasayan, mashinari, upakaran, urvarak, khanij tel adi.
|
-vyapar sahayogi
|
sanyukt rajy amerika, briten, naye rashtroan ke rashtrakul (si.aee.es.) ke desh, japan, itali, jarmani, poorvi yooropiy desh.
|
-rashtriyakrit baiankoan ki sankhya
|
27
|
-telashodhanashalaoan ki sankhya
|
13
|
-kul udyamoan ki sankhya
|
4,212 karo d (krishi mean sanlagn udyamoan ke atirikt)
|
-udyam (gramin kshetr)
|
2,581 karo d (krishi mean sanlagn udyamoan ke atirikt)
|
-udyam (shahari kshetr)
|
1,631 karo d (38.7%).
|
-krishi kary ka pratishat [24]
|
15%
|
-gair-krishi kary ka pratishat [25]
|
85%
|
-udyam (10 ya adhik kamagar)
|
5.83 lakh [26]
|
-sarvadhik udyam (paanch rajy)
|
tamilanadu-4446999 (10.56%), maharashtr- 4374764 (10.39%), pashchim bangal- 4285688 (10.17%), aandhr pradesh- 4023411 (9.55%), uttar pradesh- 4015926 (9.53%).
|
-sarvadhik udyam (kendr shasit)
|
dilli-753795(1.79%), chandigadh- 65906 (0.16%), pandicheri-49915 (0.12%).
|
-pramukh udyog
|
lauh-ispat, jalayan nirman, motar vahan, saikil, sootivastr, ooni vastr, reshami vastr, vayuyan, urvarak, davaean evan aushadhiyaan, relave ianjan, rel ke dibbe, joot, kagaz, chini, siment, matsyayan, cham da udyog, shisha, bhari evan halke rasayanik udyog tatha rab d udyog.
|
-b de bandaragahoan ki sankhya
|
12 b de evan 139 chhote bandaragah.
|
-pramukh bandaragah
|
mumbee, nhava sheva, kalakatta, haldiya, gova, kochin, kaandala, chennee, nyoo mangalor, tootikorin, vishakhapatanam, majhagaanv, aleppi, bhatakal, bhavanagar, kalikat, kakinada, kudaloor, dhanushakodi, paradvip, gopalapur.
|
-pashchimi tat pramukh bandaragah
|
kaandala, muanbee, marmugaoan, nyoo mangalaur, kochin aur javaharalal neharoo
|
-poorvi tat ke pramukh bandaragah
|
tootikorin, chennee, vishakhapattanam, paradip aur kolakata- haldiya.
|
-purana bandaragah (poorvi tat)
|
chennee
|
-sabase gahara bandaragah
|
vishakhapattanam
|
-karyashil vyaktiyoan ki sankhya
|
31.5 karo d, mukhy shramik- 28.5 karo d, simant shramik- 3,0 karo d
|
-taje jal ki machhaliyaan
|
s aau-phish, laivaphish, phaidarabaiank, eankavi, eel, bata, reva, tor, chitala, katala, miangal, milkaphish, karp, parlashat adi.
|
|
parivahan
|
-jal parivahan
|
kolakata (kendriy antardeshiy jal parivahan nigam ka mukhyalay)
|
-s dak marg ki kul lambaee
|
33,19,664 kimi.
|
-rashtriy rajamargoan ki sankhya
|
sankhyanusar 109 jabaki kul 143 (lagabhag 19 nirmanadhin).
|
-rashtriy rajamargoan ki kul lambaee
|
66,590 kimi.
|
-sabase lamba rashtriy rajamarg
|
rajamarg sankhya 7 (lanbaee- 2369 kimi varanasi se kanyakumari)
|
-rashtriy rajamarg (svarn chaturbhuj)
|
5,846 kimi (yojana ke aantargat shamil rashtriy rajamargoan ki kul lambaee)
|
-rashtriy rajamarg (uttar-dakshin k aaurid aaur)
|
7,300 kimi (yojana aantargat shamil rashtriy rajamargoan ki kul lambaee)
|
-relamarg
|
63,465 kimi.
|
-relave parimandaloan ki sankhya
|
16
|
-sabase b da relave parimandal
|
uttar relave (11,023 kimi., mukhyalay- nee dilli)
|
-relave steshanoan ki sankhya
|
lagabhag 7,133 (31 march, 2006 tak)
|
-rel yatriyoan ki sankhya
|
50,927 lakh pratidin (2002-03)
|
-rel ianjanoan ki sankhya</ref>
|
8,025 (march, 2006).
|
-rel savari dibboan ki sankhya
|
42,570 (2001)
|
-rel mal dibboan ki sankhya
|
2,22,147 (2001)
|
-yatri relaga diyoan ki sankhya
|
44,090
|
-any savari rel ga diyaan
|
5,990
|
-antarrashtriy havaee addoan ki sankhya
|
paanch [27]
|
-mukt akashiy havaee adda
|
gaya (bihar)
|
-prastavit aantarrashtriy havaee adde
|
bangalaur, haidarabad, ahamadabad, gova, amritasar, guvahati evan kochin.
|
|
any
|
-jiv-jantu (anumanit)
|
75,000 jinamean ubhayachar- 2,500, sarisrip- 450, pakshi- 2,000 tatha stanapayi- 850
|
-rashtriy udyan
|
70
|
-vany prani vihar
|
412
|
-prani udyan
|
35
|
-rashtriy pratik
|
rashtradhvaj- tiranga
|
-rajachinh
|
sianhashirsh (saranath)
|
-rashtr gan
|
jan gan man [28]
|
-rashtriy git
|
vande mataramh [29]
|
-rashtriy pashu
|
bagh (paianthar taigris).
|
-rashtriy pakshi
|
mayoor (pavo kristeshas).
|
-svatantrata divas
|
15 agast
|
-ganatantr divas
|
26 janavari
|