कायोत्सर्ग
Jump to navigation
Jump to search
kayotsarg ek yaugik dhyan ki mudra ka nam hai. jain dharm ke adhikaansh tirthankaroan ko 'kayotsarg' ya 'padmasan mudra' mean hi darshaya jata hai.[1]
- 'kayotsarg' ka shabdarth 'sharir ke mamatv ka tyag' hai. jain granth, moolachar[2] ke anusar isaki paribhasha hai- pairoan mean char aangul ka aantaral dekar kh de hoan, donoan bhujaean niche ko latakati rahean aur samast aangoan ko nishchal karake yathaniyam shvas lene (pranayam) par kayotsarg hota hai. is prakar kayotsarg dhyan ki sharirik avastha (samadhi) ka paryayavachi hai, jaise 'jin suthir mudra dekh mrigagan upal khaj khujavate' se spasht hai. sankalp-vikalp-rahit aantarik thirata ko dhyan (atmakayotsarg) kaha hai. aparadharoopi vranoan ke bhaishajabhoot kayotsarg ke dainik, masik adi anek bhed haian. utkrisht kayotsarg ek varsh tak tatha jaghany aantarmuhoort (ek kshan se lekar do gh di ke pahile tak) hota hai.
|
|
|
|
|