भगवद्गीता -राधाकृष्णन भाग-15
ekaroop kar diya gaya hai. vastavik bhagavanh vishv ke oopar utha hua sanatanh sthanatit aur kalatit brahm hai, jo sthan aur kal mean is drishyaman vishv ko sanbhale hue hai. vah sarvabhaum atma hai paramatma, jo vishv ke roopoan aur gatiyoan ki atma hai. vah parameshvar hai, jo vyaktigat atmaoan aur prakriti ki gatiyoan ka adhyaksh hai aur vishv ke astitv ka niyantran karata hai. vah purushottam bhi hai, sarvochch purush, jisaki dvividh prakriti vishv ke vikas mean vyakt hoti hai. vah hamare astitv ko poorn kar deta hai; hamari buddhi ko prakashit karata hai aur usaki gupt kamaniyoan ko gatiman kar deta hai.[1] purushottam se lekar niche tak sab vastue sath aur asath ki dvaivata ka aang haian, yahaan tak ki paramatma tak mean bhi nishedhatmakata ya maya ka tattv vidyaman hai, bhale hi vah usaka niyantran kyoan n karata ho. vah apani sakriy prakriti (svaan prakriti) ko samane lata hai aur un atmaoan ka niyantran karata hai, jo apani-apani prakriti dvara nirdharit dishaoan mean apani bhavitavyata ko poora kar rahi haian. ek or jahaan yah sab kam bhagavanh is sansar mean prayukt ki ja rahi niji shakti dvara karata hai, vahaan doosari or usaka ek aur paksh hai, jo is sabase bilakul achhoota rahata hai. vah avaiyaktik, param aur sathi sath antarvhyapi sankalp hai. vah sabaka karan hai, par usaka koee karan nahian hai. vah sabako gati dene vala hai, par use gati dene vala koee nahian. manushy aur prakriti mean nivas karane vala bhagavanh in donoan se adhik mahanh hai. simahin sthan aur kal mean rakha yah asim vishv usake andar vishram kar daha hai, par paramatma isamean vishram nahian kar raha. [2]gita ke paramatma ko vishv ki prakriya ke sath ekaroop nahian samajha ja sakata, kyoanki vah isase parean hai. [3]is sansar mean bhi vah apane kuchh pakshoan mean adhik vyakt hai, aur kuchh mean kam. sarveshvaravadh ka hinatar arth mean arop gita ke drishtikon par nahian kiya ja sakata. [4]jahaan yah thik hai ki vastavikata ek hi hai, jo sarvochch roop se poorn hai, vahaan pratyek vastu, jo sunirdisht aur vastavik hai, utane hi saman roop se poorn nahian hai.
« pichhe | age » |
tika tippani aur sandarbh
- ↑ vah ajnaniyoan ko jnan ka prakash deta hai, nirbaloan ko shakti ka bal deta hai, papiyoan ko kshama ki mukti deta hai, duahkhiyoan ko daya ki shanti deta hai, bechainoan ko chain deta hai...jnanamh ajnananaan, shaktirashaktanamh, kshama saparadhanamh kripa duahkhinamh, vatsalyan sadoshanamh, shil mandanamh arjavan kutilanamh, sauhadry dushtahridayanamh, mardavan vishhleshabhiroonamh. sath hi tulana kijieah “too sukh aur anand hai, too shanti ka dham hai; too praniyoan ke duahkh ka nash karata hai aur unhean sukh deta hai.”
anandamritaroopastvan tvan ch shantiniketanamh.
harasi pranina duahkh vidadhasi sada sukhamh..dinanaan sharan tvan hi, papinaan muktasadhanamh.
- ↑ 9, 6, 10
- ↑ 10, 41-42
- ↑ 10, 21-37
sanbandhit lekh
-