User:रविन्द्र प्रसाद/1: Difference between revisions

भारत डिस्कवरी प्रस्तुति
Jump to navigation Jump to search
No edit summary
No edit summary
Line 1: Line 1:
{{माह क्रम |पिछला=[[जुलाई 2014]]|अगला=सितम्बर 2014}}
{| class="bharattable-green" width="100%"
|-
| valign="top"|
{| width="100%"
|
<quiz display=simple>
{[[विवाह]] का एक प्रकार जो 'देवर विवाह' कहलाता है, वह सम्पन्न होता है एक पुरुष और-(यूजीसी समाजशास्त्र,पृ.सं.-02;प्रश्न-13
|type="()"}
-उसकी मृत पत्नी की बहन के बीच
+उसके मृत भाई की पत्नी के बीच
-निम्न जाति की महिला के बीच
-उच्च जाति की महिला के बीच


{{माह नया
{[[परिवार]] के अध्ययन के सम्बंध में किस भारतीय समाज शास्त्री का नाम विशेषज्ञ के रूप में लिया जाता है?(यूजीसी समाजशास्त्र,पृ.सं.-06;प्रश्न-15
| राष्ट्रीय शाके =1936<br />राष्ट्रीय श्रावण 10 से राष्ट्रीय भाद्रपद 09 तक
|type="()"}
| विक्रम संवत =2071<br />श्रावण सुदी 05 से भाद्रपद सुदी 06 तक
+के. एम. कापड़िया
| अंग्रेज़ी =अगस्त 2014
-एम. एन. श्रीनिवास
| इस्लामी हिजरी =1435<br />[[शव्वाल]] 04 से [[ज़िलक़ाद]] 04 तक
-डी. एन. मजूमदार
| बंगला संवत =1421<br />बंग श्रावण 17 से बंग भाद्रपद 15 तक
-जी. एस. घुरिये
| रवि1 ={{Date
| दिनांक =31
| दिनांक/माह/वर्ष=31082014
| तिथि सूचना =शाके 09 गते 16<br />[[शुक्ल पक्ष]], [[षष्ठी]]<br />[[स्वाति नक्षत्र|स्वाति]]<br />हि. 04, इतवार, अफ़रा<br />बंगला- 16
| घटनाएँ =[[सूर्य षष्ठी]], [[ललिता षष्ठी]], [[बलराम|बलराम जयंती]], [[बलदेव छठ]], [[अमृता प्रीतम|अमृता प्रीतम जन्म दिवस]], [[ऋतुपर्णो घोष|ऋतुपर्णो घोष जन्म दिवस]], [[पल्लम राजू|पल्लम राजू जन्म दिवस]], [[शिवाजी सावंत|शिवाजी सावंत जन्म दिवस]]}}
| रवि2 ={{Date
| दिनांक =03
| दिनांक/माह/वर्ष=03082014
| तिथि सूचना =शाके 12 गते 19<br />[[शुक्ल पक्ष]], [[सप्तमी]]<br />[[चित्रा नक्षत्र|चित्रा]]<br />हि. 06, इतवार, सिमाक<br />बंगला- 19
| घटनाएँ =[[तुलसीदास|तुलसीदास जयन्ती]], [[भानु सप्तमी]], [[मैथिलीशरण गुप्त|मैथिलीशरण गुप्त जन्म दिवस]], [[श्रीप्रकाश|श्रीप्रकाश जन्म दिवस]], [[शकील बदायूँनी|शकील बदायूँनी जन्म दिवस]]}}
| रवि3 ={{Date
| दिनांक =10
| दिनांक/माह/वर्ष=10082014
| तिथि सूचना =शाके 19 गते 26<br />[[पूर्णिमा]]<br />[[श्रवण नक्षत्र|श्रवण]]<br />हि. 13, इतवार, सा-देज़ाबेह<br />बंगला- 26
| घटनाएँ =[[पौर्णमासी व्रत|पूर्णिमा व्रत]], [[रक्षाबन्धन]], [[विष्णुनारायण भातखंडे|विष्णुनारायण भातखंडे जन्म दिवस]], [[वी. वी. गिरि|वी. वी. गिरि जन्म दिवस]], [[हरिशंकर परसाई|हरिशंकर परसाई पुण्य दिवस]], [[श्यामलाल गुप्त 'पार्षद'|श्यामलाल गुप्त 'पार्षद' पुण्य दिवस]], [[डेंगू|डेंगू निरोधक दिवस]]}}
| रवि4 ={{Date
| दिनांक =17
| दिनांक/माह/वर्ष=17082014
| तिथि सूचना =शाके 26 गते 02<br />[[कृष्ण पक्ष]], [[अष्टमी]]<br />[[भरणी नक्षत्र|भरणी]]<br />हि. 20, इतवार, बुतैन<br />बंगला- 02
| घटनाएँ =[[कृष्ण जन्माष्टमी]], [[कालाष्टमी]], [[अमृतलाल नागर|अमृतलाल नागर जन्म दिवस]], [[मदन लाल ढींगरा|मदन लाल ढींगरा पुण्य दिवस]], [[कामिल बुल्के|कामिल बुल्के पुण्य दिवस]]}}
| रवि5 ={{Date
| दिनांक =24
| दिनांक/माह/वर्ष=24082014
| तिथि सूचना =शाके 02 गते 09<br />[[कृष्ण पक्ष]], [[चतुर्दशी]]<br />[[आश्लेषा नक्षत्र|आश्लेषा]]<br />हि. 27, इतवार, तर्फ़ा<br />बंगला- 09
| घटनाएँ =[[मासिक शिवरात्रि]], [[बाल गंगाधर खेर|बाल गंगाधर खेर जन्म दिवस]], [[राजगुरु|राजगुरु जन्म दिवस]], [[नर्मद|नर्मद जन्म दिवस]], [[बीना दास|बीना दास जन्म दिवस]], [[राधाकमल मुखर्जी|राधाकमल मुखर्जी पुण्य दिवस]], [[कल्याणजी आनंदजी|कल्याणजी पुण्य दिवस]]}}
| सोम1 ={{जन्म दिवस}}
*03 [[मैथिलीशरण गुप्त]]
*10 [[वी. वी. गिरि]]
*15 [[अरबिंदो घोष]]
*16 [[सुभद्रा कुमारी चौहान]]
*18 [[गुलज़ार]]
*19 [[हज़ारी प्रसाद द्विवेदी]]
*20 [[राजीव गाँधी]]
*29 [[मेजर ध्यानचंद]]
{{माह बन्द}}
| सोम2 ={{Date
| दिनांक =04
| दिनांक/माह/वर्ष=04082014
| तिथि सूचना =शाके 13 गते 20<br />[[शुक्ल पक्ष]], [[अष्टमी]]<br />[[स्वाति नक्षत्र|स्वाति]]<br />हि. 07, पीर, अफ़रा<br />बंगला- 20
| घटनाएँ =[[दुर्गाष्टमी]], [[किशोर कुमार|किशोर कुमार जन्म दिवस]], [[फिरोज़शाह मेहता|फिरोज़शाह मेहता जन्म दिवस]], [[राणा उदयसिंह|राणा उदयसिंह जन्म दिवस]]}}
| सोम3 ={{Date
| दिनांक =11
| दिनांक/माह/वर्ष=11082014
| तिथि सूचना =शाके 20 गते 27<br />[[कृष्ण पक्ष]], [[पड़वा]]<br />[[धनिष्ठा नक्षत्र|धनिष्ठा]]<br />हि. 14, पीर, बुला<br />बंगला- 27
| घटनाएँ =[[खुदीराम बोस|खुदीराम बोस पुण्य दिवस]], [[पी. जयराज|पी. जयराज पुण्य दिवस]]}}
| सोम4 ={{Date
| दिनांक =18
| दिनांक/माह/वर्ष=18082014
| तिथि सूचना =शाके 27 गते 03<br />[[कृष्ण पक्ष]], [[नवमी]]<br />[[कृत्तिका नक्षत्र|कृत्तिका]]<br />हि. 21, पीर, सुरैया<br />बंगला- 03
| घटनाएँ =गोगा नवमी, [[नन्दोत्सव|नन्दोत्सव (गोकुल)]], [[गुलज़ार|गुलज़ार जन्म दिवस]], [[विष्णु दिगम्बर पलुस्कर|विष्णु दिगम्बर पलुस्कर जन्म दिवस]], [[विजयलक्ष्मी पण्डित|विजयलक्ष्मी पण्डित जन्म दिवस]], [[सुभाष चंद्र बोस|सुभाष चंद्र बोस पुण्य दिवस]]}}
| सोम5 ={{Date
| दिनांक =25
| दिनांक/माह/वर्ष=25082014
| तिथि सूचना =शाके 03 गते 10<br />[[अमावस्या]]<br />[[मघा नक्षत्र|मघा]]<br />हि. 28, पीर, जब्‌हा<br />बंगला- 10
| घटनाएँ =[[सोमवती अमावस्या]], [[अहमद फ़राज़|अहमद फ़राज़ पुण्य दिवस]]}}
| मंगल1 ={{पुण्य दिवस}}
*01 [[बाल गंगाधर तिलक]]
*01 [[देवकीनन्दन खत्री]]
*07 [[रबीन्द्रनाथ ठाकुर]]
*11 [[खुदीराम बोस]]
*13 [[भीकाजी कामा]]
*15 [[रामकृष्ण परमहंस]]
*18 [[सुभाष चंद्र बोस]]
*21 [[ काका कालेलकर]]
*27 [[ऋषिकेश मुखर्जी]]
{{माह बन्द}}
| मंगल2 ={{Date
| दिनांक =05
| दिनांक/माह/वर्ष=05082014
| तिथि सूचना =शाके 14 गते 21<br />[[शुक्ल पक्ष]], [[नवमी]]<br />[[विशाखा नक्षत्र|विशाखा]]<br />हि. 08, मंगल, ज़ुबाना<br />बंगला- 21
| घटनाएँ =[[मंगलागौरी व्रत]], [[द्वारका प्रसाद मिश्रा|द्वारका प्रसाद मिश्रा जन्म दिवस]], [[शिवमंगल सिंह सुमन|शिवमंगल सिंह सुमन जन्म दिवस]], [[दत्तो वामन पोतदार|दत्तो वामन पोतदार जन्म दिवस]], [[गोपीनाथ बोरदोलोई|गोपीनाथ बोरदोलोई पुण्य दिवस]]}}
| मंगल3 ={{Date
| दिनांक =12
| दिनांक/माह/वर्ष=12082014
| तिथि सूचना =शाके 21 गते 28<br />[[कृष्ण पक्ष]], [[द्वितीया]]<br />[[शतभिषा नक्षत्र|शतभिषा]]<br />हि. 15, मंगल, आव्‌बिय<br />बंगला- 28
| घटनाएँ =[[विक्रम साराभाई|विक्रम साराभाई जन्म दिवस]], [[तेजी बच्चन|तेजी बच्चन जन्म दिवस]], [[भगवतशरण उपाध्याय|भगवतशरण उपाध्याय पुण्य दिवस]], [[अंतरराष्ट्रीय युवा दिवस]]}}
| मंगल4 ={{Date
| दिनांक =19
| दिनांक/माह/वर्ष=19082014
| तिथि सूचना =शाके 28 गते 04<br />[[कृष्ण पक्ष]], [[नवमी]]<br />[[रोहिणी नक्षत्र|रोहिणी]]<br />हि. 22, मंगल, दबरान<br />बंगला- 04
| घटनाएँ =[[हज़ारी प्रसाद द्विवेदी|हज़ारी प्रसाद द्विवेदी जन्म दिवस]], [[हरिशंकर शर्मा|हरिशंकर शर्मा जन्म दिवस]], [[शंकरदयाल शर्मा|शंकरदयाल शर्मा जन्म दिवस]], [[आरसी प्रसाद सिंह|आरसी प्रसाद सिंह जन्म दिवस]], [[बदरुद्दीन तैयब जी|बदरुद्दीन तैयब जी पुण्य दिवस]], [[विश्व फ़ोटोग्राफ़ी दिवस]]}}
| मंगल5 ={{Date
| दिनांक =26
| दिनांक/माह/वर्ष=26082014
| तिथि सूचना =शाके 04 गते 11<br />[[शुक्ल पक्ष]], [[पड़वा]]<br />[[पूर्वाफाल्गुनी नक्षत्र|पूर्वाफाल्गुनी]]<br />हि. 29, मंगल, ज़ुब्रा<br />बंगला- 11
| घटनाएँ =[[मदर टेरेसा|मदर टेरेसा जन्म दिवस]], [[बंसीलाल|बंसीलाल जन्म दिवस]], [[चतुरसेन शास्त्री|चतुरसेन शास्त्री जन्म दिवस]], [[अवतार किशन हंगल|अवतार किशन हंगल पुण्य दिवस]], महिला समानता दिवस}}
| बुध1 ={{माह के पर्व और त्योहार}}
*01 [[नागपंचमी]]
*10 [[रक्षाबन्धन]]
*13 [[कजरी तीज]]
*17 [[कृष्ण जन्माष्टमी]]
*25 [[सोमवती अमावस्या]]
*28 [[वराह जयंती]]
*30 [[ऋषि पञ्चमी]]
*31 [[बलदेव छठ]]
{{माह बन्द}}
| बुध2 ={{Date
| दिनांक =06
| दिनांक/माह/वर्ष=06082014
| तिथि सूचना =शाके 15 गते 22<br />[[शुक्ल पक्ष]], [[दशमी]]<br />[[अनुराधा नक्षत्र|अनुराधा]]<br />हि. 09, बुध, इक़्लील<br />बंगला- 22
| घटनाएँ =[[गुरदयाल सिंह ढिल्‍लों|गुरदयाल सिंह ढिल्‍लों जन्म दिवस]], [[सुरेन्द्रनाथ बनर्जी|सुरेन्द्रनाथ बनर्जी पुण्य दिवस]], [[एस. के. पोट्टेक्काट्ट|एस. के. पोट्टेक्काट्ट पुण्य दिवस]], हिरोशिमा दिवस}}
| बुध3 ={{Date
| दिनांक =13
| दिनांक/माह/वर्ष=13082014
| तिथि सूचना =शाके 22 गते 29<br />[[कृष्ण पक्ष]], [[तृतीया]]<br />[[पूर्वाभाद्रपद नक्षत्र|पूर्वाभाद्रपद]]<br />हि. 16, बुध, सऊद<br />बंगला- 29
| घटनाएँ =[[कजरी तीज]], [[वैजयंती माला|वैजयंती माला जन्म दिवस]], [[गंगाप्रसाद वर्मा|गंगाप्रसाद वर्मा जन्म दिवस]], [[अहिल्याबाई होल्कर|अहिल्याबाई होल्कर पुण्य दिवस]], [[भीकाजी कामा|भीकाजी कामा पुण्य दिवस]]}}
| बुध4 ={{Date
| दिनांक =20
| दिनांक/माह/वर्ष=20082014
| तिथि सूचना =शाके 29 गते 05<br />[[कृष्ण पक्ष]], [[दशमी]]<br />[[मृगशिरा नक्षत्र|मृगशिरा]]<br />हि. 23, बुध, हक़आ<br />बंगला- 05
| घटनाएँ =[[राजीव गाँधी|राजीव गाँधी जन्म दिवस]], [[त्रिलोचन शास्त्री|त्रिलोचन शास्त्री जन्म दिवस]], [[एन. आर. नारायणमूर्ति|एन. आर. नारायणमूर्ति जन्म दिवस]], [[राम शरण शर्मा|राम शरण शर्मा पुण्य दिवस]], विश्व सद्भावना दिवस}}
| बुध5 ={{Date
| दिनांक =27
| दिनांक/माह/वर्ष=27082014
| तिथि सूचना =शाके 05 गते 12<br />[[शुक्ल पक्ष]], [[द्वितीया]]<br />[[पूर्वाफाल्गुनी नक्षत्र|पूर्वाफाल्गुनी]]<br />हि. 30, बुध, सर्फ़ा<br />बंगला- 12
| घटनाएँ =[[मुकेश|मुकेश पुण्य दिवस]], [[ऋषिकेश मुखर्जी|ऋषिकेश मुखर्जी पुण्य दिवस]]}}
| गुरु1 ={{महत्त्वपूर्ण दिवस एवं घटनाएँ}}
*01 [[विश्व स्तनपान दिवस]]
*09 [[भारतीय क्रांति दिवस]]
*10 [[डेंगू|डेंगू निरोधक दिवस]]
*12 [[अंतरराष्ट्रीय युवा दिवस]]
*15 [[पश्चिम बंगाल|पश्चिम बंगाल स्थापना दिवस]]
*19 [[विश्व फ़ोटोग्राफ़ी दिवस]]
*29 [[राष्ट्रीय खेल दिवस]]
{{माह बन्द}}
| गुरु2 ={{Date
| दिनांक =07
| दिनांक/माह/वर्ष=07082014
| तिथि सूचना =शाके 16 गते 23<br />[[शुक्ल पक्ष]], [[एकादशी]]<br />[[ज्येष्ठा नक्षत्र|ज्येष्ठा]]<br />हि. 10, जुमेरात, क़ल्ब<br />बंगला- 23
| घटनाएँ =[[पवित्रा एकादशी]], [[अवनीन्द्रनाथ ठाकुर|अवनीन्द्रनाथ ठाकुर जन्म दिवस]], [[वासुदेव शरण अग्रवाल|वासुदेव शरण अग्रवाल जन्म दिवस]], [[एम. एस. स्वामीनाथन|एम. एस. स्वामीनाथन जन्म दिवस]], [[रबीन्द्रनाथ ठाकुर|रबीन्द्रनाथ ठाकुर पुण्य दिवस]]}}
| गुरु3 ={{Date
| दिनांक =14
| दिनांक/माह/वर्ष=14082014
| तिथि सूचना =शाके 23 गते 30<br />[[कृष्ण पक्ष]], [[चतुर्थी]]<br />[[उत्तराभाद्रपद नक्षत्र|उत्तराभाद्रपद]]<br />हि. 17, जुमेरात, मुक़द्दम<br />बंगला- 30
| घटनाएँ =[[बहुला चतुर्थी]], [[कुलदीप नैयर|कुलदीप नैयर जन्म दिवस]], [[एस. के. पाटिल|एस. के. पाटिल जन्म दिवस]], [[शम्मी कपूर|शम्मी कपूर पुण्य दिवस]]}}
| गुरु4 ={{Date
| दिनांक =21
| दिनांक/माह/वर्ष=21082014
| तिथि सूचना =शाके 30 गते 06<br />[[कृष्ण पक्ष]], [[एकादशी]]<br />[[आर्द्रा नक्षत्र|आर्द्रा]]<br />हि. 24, जुमेरात, हनआ<br />बंगला- 06
| घटनाएँ =[[अजा एकादशी]], [[विष्णु दिगम्बर पलुस्कर|विष्णु दिगम्बर पलुस्कर पुण्य दिवस]], [[काका कालेलकर|काका कालेलकर पुण्य दिवस]], [[बिस्मिल्लाह ख़ाँ|बिस्मिल्लाह ख़ाँ पुण्य दिवस]], [[क़ुर्रतुलऐन हैदर|क़ुर्रतुलऐन हैदर पुण्य दिवस]], [[वीनू मांकड़|वीनू मांकड़ पुण्य दिवस]]}}
| गुरु5 ={{Date
| दिनांक =28
| दिनांक/माह/वर्ष=28082014
| तिथि सूचना =शाके 06 गते 13<br />[[शुक्ल पक्ष]], [[तृतीया]]<br />[[उत्तराफाल्गुनी नक्षत्र|उत्तराफाल्गुनी]]<br />हि. 01, जुमेरात, सर्फ़ा<br />बंगला- 13
| घटनाएँ =[[वराह जयंती]], हरितालिका व्रत, [[फ़िराक़ गोरखपुरी|फ़िराक़ गोरखपुरी जन्म दिवस]], [[विलायत ख़ाँ|विलायत ख़ाँ जन्म दिवस]], [[एम.जी.के. मेनन|एम.जी.के. मेनन जन्म दिवस]], [[राजेंद्र यादव|राजेंद्र यादव जन्म दिवस]]}}
| शुक्र1 ={{Date
| दिनांक =01
| दिनांक/माह/वर्ष=01082014
| तिथि सूचना =शाके 10 गते 17<br />[[शुक्ल पक्ष]], [[पंचमी]]<br />[[हस्त नक्षत्र|हस्त]]<br />हि. 04, जुम्मा, अव्वा<br />बंगला- 17
| घटनाएँ =[[कल्कि अवतार|कल्कि जयंती]], [[नागपंचमी]], [[पुरुषोत्तम दास टंडन|पुरुषोत्तम दास टंडन जन्म दिवस]], [[कमला नेहरू|कमला नेहरू जन्म दिवस]], [[भगवान दादा|भगवान दादा जन्म दिवस]], [[मीना कुमारी|मीना कुमारी जन्म दिवस]], [[बाल गंगाधर तिलक|बाल गंगाधर तिलक पुण्य दिवस]], [[देवकीनन्दन खत्री|देवकीनन्दन खत्री पुण्य दिवस]], [[विश्व स्तनपान दिवस]]}}
| शुक्र2 ={{Date
| दिनांक =08
| दिनांक/माह/वर्ष=08082014
| तिथि सूचना =शाके 17 गते 24<br />[[शुक्ल पक्ष]], [[द्वादशी]]<br />[[मूल नक्षत्र|मूल]]<br />हि. 11, जुम्मा, शौला<br />बंगला- 24
| घटनाएँ =[[प्रदोष व्रत]], [[भीष्म साहनी|भीष्म साहनी जन्म दिवस]], [[कपिल सिब्बल|कपिल सिब्बल जन्म दिवस]]}}
| शुक्र3 ={{Date
| दिनांक =15
| दिनांक/माह/वर्ष=15082014
| तिथि सूचना =शाके 24 गते 31<br />[[कृष्ण पक्ष]], [[पंचमी]]<br />[[रेवती नक्षत्र|रेवती]]<br />हि. 18, जुम्मा, मुअख़्ख़र<br />बंगला- 31
| घटनाएँ =[[रक्षा पंचमी]], [[इस्मत चुग़ताई|इस्मत चुग़ताई जन्म दिवस]], [[इन्दीवर|इन्दीवर जन्म दिवस]], [[अरबिंदो घोष|अरबिंदो घोष जन्म दिवस]], [[रमेश पोखरियाल|रमेश पोखरियाल जन्म दिवस]], [[रामकृष्ण परमहंस|रामकृष्ण परमहंस पुण्य दिवस]], [[महादेव देसाई|महादेव देसाई पुण्य दिवस]], [[स्वतंत्रता दिवस]], [[पश्चिम बंगाल|पश्चिम बंगाल स्थापना दिवस]]}}
| शुक्र4 ={{Date
| दिनांक =22
| दिनांक/माह/वर्ष=22082014
| तिथि सूचना =शाके 31 गते 07<br />[[कृष्ण पक्ष]], [[द्वादशी]]<br />[[पुनर्वसु नक्षत्र|पुनर्वसु]]<br />हि. 25, जुम्मा, ज़िराअ<br />बंगला- 07
| घटनाएँ =[[प्रदोष व्रत]], [[हरिशंकर परसाई|हरिशंकर परसाई जन्म दिवस]], [[चिरंजीवी|चिरंजीवी जन्म दिवस]], [[आनन्द कुमार स्वामी|डॉ. आनन्द कुमार स्वामी जन्म दिवस]]}}
| शुक्र5 ={{Date
| दिनांक =29
| दिनांक/माह/वर्ष=29082014
| तिथि सूचना =शाके 07 गते 14<br />[[शुक्ल पक्ष]], [[चतुर्थी]]<br />[[हस्त नक्षत्र|हस्त]]<br />हि. 02, जुम्मा, अव्वा<br />बंगला- 14
| घटनाएँ =[[गणेश चतुर्थी]], गणेशोत्सव प्रारम्भ, [[मेजर ध्यानचंद|मेजर ध्यानचंद जन्म दिवस]], [[माधव श्रीहरि अणे|माधव श्रीहरि अणे जन्म दिवस]], [[जीवराज मेहता|जीवराज मेहता जन्म दिवस]], [[के. राधाकृष्णन|के. राधाकृष्णन जन्म दिवस]], [[राष्ट्रीय खेल दिवस]]}}
| शनि1 ={{Date
| दिनांक =02
| दिनांक/माह/वर्ष=02082014
| तिथि सूचना =शाके 11 गते 18<br />[[शुक्ल पक्ष]], [[षष्ठी]]<br />[[हस्त नक्षत्र|हस्त]]<br />हि. 05, हफ़्ता, अव्वा<br />बंगला- 18
| घटनाएँ =[[उमाकांत मालवीय|उमाकांत मालवीय जन्म दिवस]], [[पिंगलि वेंकय्या|पिंगलि वेंकय्या जन्म दिवस]], [[प्रफुल्ल चंद्र राय|प्रफुल्ल चंद्र राय जन्म दिवस]]}}
| शनि2 ={{Date
| दिनांक =09
| दिनांक/माह/वर्ष=09082014
| तिथि सूचना =शाके 18 गते 25<br />[[शुक्ल पक्ष]], [[त्रयोदशी]]/[[चतुर्दशी]]<br />[[उत्तराषाढ़ा नक्षत्र|उत्तराषाढ़ा]]<br />हि. 12, हफ़्ता, बल्दा<br />बंगला- 25
| घटनाएँ =[[शिवपूजन सहाय|शिवपूजन सहाय जन्म दिवस]], [[रंगनाथन, एस. आर.|रंगनाथन, एस. आर. जन्म दिवस]], [[मनोहर श्याम जोशी|मनोहर श्याम जोशी जन्म दिवस]], [[विनायक कृष्ण गोकाक|विनायक कृष्ण गोकाक जन्म दिवस]], [[अभिमन्यु अनत|अभिमन्यु अनत जन्म दिवस]], [[भारतीय क्रांति दिवस]]}}
| शनि3 ={{Date
| दिनांक =16
| दिनांक/माह/वर्ष=16082014
| तिथि सूचना =शाके 25 गते 01<br />[[कृष्ण पक्ष]], [[षष्ठी]]/[[सप्तमी]]<br />[[अश्विनी नक्षत्र|अश्विनी]]<br />हि. 19, हफ़्ता, शुर्तैन-नत्‌ह<br />बंगला- 01
| घटनाएँ =[[हल षष्ठी]], शीतला सप्तमी, [[सुभद्रा कुमारी चौहान|सुभद्रा कुमारी चौहान जन्म दिवस]], [[नुसरत फ़तेह अली ख़ां|नुसरत फ़तेह अली ख़ां पुण्य दिवस]]}}
| शनि4 ={{Date
| दिनांक =23
| दिनांक/माह/वर्ष=23082014
| तिथि सूचना =शाके 01 गते 08<br />[[कृष्ण पक्ष]], [[त्रयोदशी]]<br />[[पुष्य नक्षत्र|पुष्य]]<br />हि. 26, हफ़्ता, नस्त्रा<br />बंगला- 08
| घटनाएँ =[[टी. प्रकाशम|टी. प्रकाशम जन्म दिवस]], [[बलराम जाखड़|बलराम जाखड़ जन्म दिवस]], [[सायरा बानो|सायरा बानो जन्म दिवस]], [[विनायकराव पटवर्धन|विनायकराव पटवर्धन पुण्य दिवस]]}}
| शनि5 ={{Date
| दिनांक =30
| दिनांक/माह/वर्ष=30082014
| तिथि सूचना =शाके 08 गते 15<br />[[शुक्ल पक्ष]], [[पंचमी]]<br />[[चित्रा नक्षत्र|चित्रा]]<br />हि. 03, हफ़्ता, सिमाक<br />बंगला- 15
| घटनाएँ =[[ऋषि पञ्चमी]], [[शैलेन्द्र|शैलेन्द्र जन्म दिवस]], [[भगवतीचरण वर्मा|भगवतीचरण वर्मा जन्म दिवस]], [[सरदार हुकम सिंह|सरदार हुकम सिंह जन्म दिवस]], [[कनाईलाल दत्त|कनाईलाल दत्त जन्म दिवस]], [[दारा शिकोह|दारा शिकोह पुण्य दिवस]], लघु उद्योग दिवस}}
}}


{{माह क्रम |पिछला=[[जुलाई 2014]]|अगला=सितम्बर 2014}}
{निम्न में से यह कथन किसका है कि "समाजशास्त्र सामूहिक प्रतिनिधानों का अध्ययन है"?(यूजीसी समाजशास्त्र,पृ.सं.-28;प्रश्न-11
|type="()"}
-सोरोकिन
+दुर्खीम
-किंग्सले डेविस
-लेस्टर वार्ड


[[Category:अगस्त]]
{अभौतिक संस्कृति का भौतिक संस्कृति से पिछड़ जाना क्या कहलाता है?(यूजीसी समाजशास्त्र,पृ.सं.-42;प्रश्न1
[[Category:भारतकोश कॅलण्डर]][[Category:कैलंडर]][[Category:2014]]
|type="()"}
__INDEX__
-सांस्कृतिक परिवर्तन
+सांस्कृतिक विलंबना
-सांस्कृतिक संरचण
-सांस्कृतिक परिवर्द्धन
 
{एक समूह के रूप में 'उपकुल' (Tribe) किसके निकट है?(यूजीसी समाजशास्त्र,पृ.सं.-114;प्रश्न11
|type="()"}
-संस्था के
-जाति के
-समुदाय के
+गोत्र के
 
{आदिवासी समाजों में [[विवाह]] का उद्देश्य क्या है?(यूजीसी समाजशास्त्र,पृ.सं.-118;प्रश्न-79
|type="()"}
-दो व्यक्तियों के बीच संबंध स्थापित करना
+दो परिवारों के बीच संबंध को दृढ़ बनाना
-संतानोत्पत्ति की बढ़ोत्तरी करना
-उपरोक्त में से कोई नहीं
 
{निम्नांकित में से स्तरीकरण का सामाजिक-सांस्कृतिक आधार कौन-सा है?(यूजीसी समाजशास्त्र,पृ.सं.-149;प्रश्न-11
|type="()"}
-लिंग भेद
+[[धर्म]]
-जन्म
-प्रजाति
 
{सामाजिक परिवर्तन में आर्थिक निर्धारणवाद की अवधारणा किस विचारक के साथ जुड़ी हुई है?(यूजीसी समाजशास्त्र,पृ.सं.-776;प्रश्न-3
|type="()"}
-एडम स्मिथ
-मार्शल
-गुन्नार मिर्डल
+कार्ल मार्क्स
 
{'द रूल्स ऑफ़ सोशियोलोजिकल मेथड' नामक पुस्तक के लेखक कौन हैं?(यूजीसी समाजशास्त्र,पृ.सं.-546;प्रश्न-1
|type="()"}
-मैक्स वेबर
-विलियम जे. गुडे
-पी. वी. यंग
+ईमाइल दुर्खीम
 
{"हम समिति के सदस्य होते हैं, संस्था के नहीं।" यह किसने कहा है?(यूजीसी समाजशास्त्र,पृ.सं.-552;प्रश्न-111
|type="()"}
-मर्टन
+बॉटोमोर
-जिंसबर्ग
-मैकाइवर एवं पेज
 
 
 
{'समाजशास्त्र' एक विज्ञान है, क्योंकि वह समाज का अध्ययन करता है-(यूजीसी समाजशास्त्र,पृ.सं.-02;प्रश्न-14
|type="()"}
+वैज्ञानिक दृष्टिकोण से
-वैज्ञानिक पद्धति से
-उपरोक्त दोनों गलत हैं
-इनमें से कोई नहीं
 
{निम्नांकित में से कौन-सा एक कथन सही है?(यूजीसी समाजशास्त्र,पृ.सं.-06;प्रश्न-16
|type="()"}
-समिति एक साधन है, साध्य नहीं
+संस्था एक साधन है, साध्य नहीं
-समिति स्वत: विकसित होती है
-संस्था की प्रकृति अस्थाई होती है
 
{"समाजशास्त्र को सामाजिक विज्ञानों की न तो गृहिणी और न दासी, बल्कि उनकी बहन के रूप में माना जाता है।" यह किसने किसने कहा है?(यूजीसी समाजशास्त्र,पृ.सं.-28;प्रश्न-12
|type="()"}
-एच. एम. जॉनसन
-टॉम. बी. बोटोमोर
+बार्न्स एंड बीकर
-किंग्सले डेविस
 
{[[संस्कृति]] का निर्माण किससे होता है?(यूजीसी समाजशास्त्र,पृ.सं.-42;प्रश्न2
|type="()"}
+अमूर्त प्रतिमानों से
-मूर्त प्रतिमानों से
-उपरोक्त दोनों से
-इनमें से कोई नहीं
 
{संयुक्त परिवार की प्रकृति किस प्रकार की होती है?(यूजीसी समाजशास्त्र,पृ.सं.-114;प्रश्न12
|type="()"}
+समाजवादी
-साम्यवादी
-नाजीवादी
-पूंजीवादी
 
{'इंका जनजाति' कहां पायी जाती है?(यूजीसी समाजशास्त्र,पृ.सं.-118;प्रश्न-80
|type="()"}
-चिली
-पेरू
+सूरीनाम
-कोलंबिया
 
{आर्थिक आधार पर वर्ण को निम्नांकित में से किस विद्वान ने स्पष्ट किया?(यूजीसी समाजशास्त्र,पृ.सं.-150;प्रश्न-12
|type="()"}
-गोल्ड मेयर
-चेयरमैन
+कार्ल मार्क्स और मैक्स वेबर
-उपरोक्त सभी
 
{फुर्सतीवर्ग के लिए सुप्रकट उपभोग की अवधारणा का प्रतिपादन किसने किया था?(यूजीसी समाजशास्त्र,पृ.सं.-776;प्रश्न-4
|type="()"}
-मार्शल
-गुन्नार मिर्डल
+वेब्लिन
-स्पेन्सर
 
{अंतर विषयिक उपागम का अर्थ है-(यूजीसी समाजशास्त्र,पृ.सं.-546;प्रश्न-2
|type="()"}
-सामूहिक अनुसंधान
-बहुविषैयिक अध्ययन
+अध्ययन की अनेक पद्धतियों का एक साथ उपयोग
-अनेक विषय के ज्ञान के साथ अन्य विषय का उपयोग
 
{निम्नलिखित में से कौन-सी समिति है?(यूजीसी समाजशास्त्र,पृ.सं.-552;प्रश्न-112
|type="()"}
-विवादित समिति
-कक्षा में समाजशास्त्र
-कर्म के सिद्धांत को मानने वाले
+जाति व्यवस्था
 
 
 
{हम निम्नलिखित में से किसके सदस्य नहीं होते हैं?(यूजीसी समाजशास्त्र,पृ.सं.-02;प्रश्न-15
|type="()"}
-समाज
-समुदाय
+संस्था
-समिति
 
{सांस्कृतिक प्रतिमान एवं मूल्य पीढ़ी-दर-पीढ़ी संचरित होते हैं तो वह प्रतिक्रिया क्या कहलाती है?(यूजीसी समाजशास्त्र,पृ.सं.-06;प्रश्न-17
|type="()"}
+सांस्कृतिक पुनरुत्पादान
-परसंस्कृतिक ग्रहण
-सांस्कृतिक विसरण
-सांस्कृतिक उद्दीपन
 
{गारो और खासी जनजातियों में किस प्रकार के परिवार पाए जाते हैं?(समाजशास्त्र, बी.ए. प्रथम वर्ष;पृ.सं.-125;प्रश्न-02
|type="()"}
+मातृसत्तात्मक
-एक विवाही
-पितृसत्तात्मक
-द्वि-वंशीय
 
{'शिल्प तथ्य' हैं-(यूजीसी समाजशास्त्र,पृ.सं.-43;प्रश्न3
|type="()"}
-[[संस्कृति]] के अंग
-भौतिक संस्कृति
-व्यवहार के अंग
+इनमें से कोई नहीं
 
{निम्नलिखित में से कौन विकासवादी सिद्धांत का समर्थक नही हैं?(यूजीसी समाजशास्त्र,पृ.सं.-114;प्रश्न13
|type="()"}
-टायलर
-स्पेंसर
-लुईस मॉर्गन
+निमकॉफ़
 
{निम्न में से किस जनजाति में बहुपत्नी प्रथा प्रचलित नहीं है?(यूजीसी समाजशास्त्र,पृ.सं.-118;प्रश्न-81
|type="()"}
-नागा
-खस
-हो
+कुमार
 
{निम्नांकित में से कौन-सी जनजाति नहीं है?(यूजीसी समाजशास्त्र,पृ.सं.-150;प्रश्न-13
|type="()"}
-भील
-भोटिया
+गुप्ता
-कादर
 
{निम्न में से कौन-सा एक सही सुमेलित नहीं है?(यूजीसी समाजशास्त्र,पृ.सं.-776;प्रश्न-5
|type="()"}
-ज्ञान तथा विश्वास - चिंतन प्रतिमानों में परिवर्तन
-आदतें एवं प्रविधियां - कार्य प्रतिमानों में परिवर्तन
-प्रस्थिति एवं भूमिका - संबंध प्रतिमानों में परिवर्तन
+[[कला]] एवं [[साहित्य]] - सौंदर्यबोध प्रतिमानों में परिवर्तन
 
{"[[धर्म]] जनता की अफीम है।" यह कथन किसका है?(यूजीसी समाजशास्त्र,पृ.सं.-546;प्रश्न-3
|type="()"}
-मैलिनोवस्की
-मैक्स वेबर
+कार्ल मार्ल्स
-टालकॉट पारसंस
 
{"संस्थाएं [[संस्कृति]] की वाहक है।" यह कथन किसका है?(यूजीसी समाजशास्त्र,पृ.सं.-552;प्रश्न-113
|type="()"}
-मैकाइवर एवं पेज
+समनर
-कूले
-गिडिंग्स
</quiz>
|}
|}
__NOTOC__

Revision as of 08:29, 19 May 2014

1 विवाह का एक प्रकार जो 'देवर विवाह' कहलाता है, वह सम्पन्न होता है एक पुरुष और-(यूजीसी समाजशास्त्र,पृ.सं.-02;प्रश्न-13

उसकी मृत पत्नी की बहन के बीच
उसके मृत भाई की पत्नी के बीच
निम्न जाति की महिला के बीच
उच्च जाति की महिला के बीच

2 परिवार के अध्ययन के सम्बंध में किस भारतीय समाज शास्त्री का नाम विशेषज्ञ के रूप में लिया जाता है?(यूजीसी समाजशास्त्र,पृ.सं.-06;प्रश्न-15

के. एम. कापड़िया
एम. एन. श्रीनिवास
डी. एन. मजूमदार
जी. एस. घुरिये

3 निम्न में से यह कथन किसका है कि "समाजशास्त्र सामूहिक प्रतिनिधानों का अध्ययन है"?(यूजीसी समाजशास्त्र,पृ.सं.-28;प्रश्न-11

सोरोकिन
दुर्खीम
किंग्सले डेविस
लेस्टर वार्ड

4 अभौतिक संस्कृति का भौतिक संस्कृति से पिछड़ जाना क्या कहलाता है?(यूजीसी समाजशास्त्र,पृ.सं.-42;प्रश्न1

सांस्कृतिक परिवर्तन
सांस्कृतिक विलंबना
सांस्कृतिक संरचण
सांस्कृतिक परिवर्द्धन

5 एक समूह के रूप में 'उपकुल' (Tribe) किसके निकट है?(यूजीसी समाजशास्त्र,पृ.सं.-114;प्रश्न11

संस्था के
जाति के
समुदाय के
गोत्र के

6 आदिवासी समाजों में विवाह का उद्देश्य क्या है?(यूजीसी समाजशास्त्र,पृ.सं.-118;प्रश्न-79

दो व्यक्तियों के बीच संबंध स्थापित करना
दो परिवारों के बीच संबंध को दृढ़ बनाना
संतानोत्पत्ति की बढ़ोत्तरी करना
उपरोक्त में से कोई नहीं

7 निम्नांकित में से स्तरीकरण का सामाजिक-सांस्कृतिक आधार कौन-सा है?(यूजीसी समाजशास्त्र,पृ.सं.-149;प्रश्न-11

लिंग भेद
धर्म
जन्म
प्रजाति

8 सामाजिक परिवर्तन में आर्थिक निर्धारणवाद की अवधारणा किस विचारक के साथ जुड़ी हुई है?(यूजीसी समाजशास्त्र,पृ.सं.-776;प्रश्न-3

एडम स्मिथ
मार्शल
गुन्नार मिर्डल
कार्ल मार्क्स

9 'द रूल्स ऑफ़ सोशियोलोजिकल मेथड' नामक पुस्तक के लेखक कौन हैं?(यूजीसी समाजशास्त्र,पृ.सं.-546;प्रश्न-1

मैक्स वेबर
विलियम जे. गुडे
पी. वी. यंग
ईमाइल दुर्खीम

10 "हम समिति के सदस्य होते हैं, संस्था के नहीं।" यह किसने कहा है?(यूजीसी समाजशास्त्र,पृ.सं.-552;प्रश्न-111

मर्टन
बॉटोमोर
जिंसबर्ग
मैकाइवर एवं पेज

11 'समाजशास्त्र' एक विज्ञान है, क्योंकि वह समाज का अध्ययन करता है-(यूजीसी समाजशास्त्र,पृ.सं.-02;प्रश्न-14

वैज्ञानिक दृष्टिकोण से
वैज्ञानिक पद्धति से
उपरोक्त दोनों गलत हैं
इनमें से कोई नहीं

12 निम्नांकित में से कौन-सा एक कथन सही है?(यूजीसी समाजशास्त्र,पृ.सं.-06;प्रश्न-16

समिति एक साधन है, साध्य नहीं
संस्था एक साधन है, साध्य नहीं
समिति स्वत: विकसित होती है
संस्था की प्रकृति अस्थाई होती है

13 "समाजशास्त्र को सामाजिक विज्ञानों की न तो गृहिणी और न दासी, बल्कि उनकी बहन के रूप में माना जाता है।" यह किसने किसने कहा है?(यूजीसी समाजशास्त्र,पृ.सं.-28;प्रश्न-12

एच. एम. जॉनसन
टॉम. बी. बोटोमोर
बार्न्स एंड बीकर
किंग्सले डेविस

14 संस्कृति का निर्माण किससे होता है?(यूजीसी समाजशास्त्र,पृ.सं.-42;प्रश्न2

अमूर्त प्रतिमानों से
मूर्त प्रतिमानों से
उपरोक्त दोनों से
इनमें से कोई नहीं

15 संयुक्त परिवार की प्रकृति किस प्रकार की होती है?(यूजीसी समाजशास्त्र,पृ.सं.-114;प्रश्न12

समाजवादी
साम्यवादी
नाजीवादी
पूंजीवादी

16 'इंका जनजाति' कहां पायी जाती है?(यूजीसी समाजशास्त्र,पृ.सं.-118;प्रश्न-80

चिली
पेरू
सूरीनाम
कोलंबिया

17 आर्थिक आधार पर वर्ण को निम्नांकित में से किस विद्वान ने स्पष्ट किया?(यूजीसी समाजशास्त्र,पृ.सं.-150;प्रश्न-12

गोल्ड मेयर
चेयरमैन
कार्ल मार्क्स और मैक्स वेबर
उपरोक्त सभी

18 फुर्सतीवर्ग के लिए सुप्रकट उपभोग की अवधारणा का प्रतिपादन किसने किया था?(यूजीसी समाजशास्त्र,पृ.सं.-776;प्रश्न-4

मार्शल
गुन्नार मिर्डल
वेब्लिन
स्पेन्सर

19 अंतर विषयिक उपागम का अर्थ है-(यूजीसी समाजशास्त्र,पृ.सं.-546;प्रश्न-2

सामूहिक अनुसंधान
बहुविषैयिक अध्ययन
अध्ययन की अनेक पद्धतियों का एक साथ उपयोग
अनेक विषय के ज्ञान के साथ अन्य विषय का उपयोग

20 निम्नलिखित में से कौन-सी समिति है?(यूजीसी समाजशास्त्र,पृ.सं.-552;प्रश्न-112

विवादित समिति
कक्षा में समाजशास्त्र
कर्म के सिद्धांत को मानने वाले
जाति व्यवस्था

21 हम निम्नलिखित में से किसके सदस्य नहीं होते हैं?(यूजीसी समाजशास्त्र,पृ.सं.-02;प्रश्न-15

समाज
समुदाय
संस्था
समिति

22 सांस्कृतिक प्रतिमान एवं मूल्य पीढ़ी-दर-पीढ़ी संचरित होते हैं तो वह प्रतिक्रिया क्या कहलाती है?(यूजीसी समाजशास्त्र,पृ.सं.-06;प्रश्न-17

सांस्कृतिक पुनरुत्पादान
परसंस्कृतिक ग्रहण
सांस्कृतिक विसरण
सांस्कृतिक उद्दीपन

23 गारो और खासी जनजातियों में किस प्रकार के परिवार पाए जाते हैं?(समाजशास्त्र, बी.ए. प्रथम वर्ष;पृ.सं.-125;प्रश्न-02

मातृसत्तात्मक
एक विवाही
पितृसत्तात्मक
द्वि-वंशीय

24 'शिल्प तथ्य' हैं-(यूजीसी समाजशास्त्र,पृ.सं.-43;प्रश्न3

संस्कृति के अंग
भौतिक संस्कृति
व्यवहार के अंग
इनमें से कोई नहीं

25 निम्नलिखित में से कौन विकासवादी सिद्धांत का समर्थक नही हैं?(यूजीसी समाजशास्त्र,पृ.सं.-114;प्रश्न13

टायलर
स्पेंसर
लुईस मॉर्गन
निमकॉफ़

26 निम्न में से किस जनजाति में बहुपत्नी प्रथा प्रचलित नहीं है?(यूजीसी समाजशास्त्र,पृ.सं.-118;प्रश्न-81

नागा
खस
हो
कुमार

27 निम्नांकित में से कौन-सी जनजाति नहीं है?(यूजीसी समाजशास्त्र,पृ.सं.-150;प्रश्न-13

भील
भोटिया
गुप्ता
कादर

28 निम्न में से कौन-सा एक सही सुमेलित नहीं है?(यूजीसी समाजशास्त्र,पृ.सं.-776;प्रश्न-5

ज्ञान तथा विश्वास - चिंतन प्रतिमानों में परिवर्तन
आदतें एवं प्रविधियां - कार्य प्रतिमानों में परिवर्तन
प्रस्थिति एवं भूमिका - संबंध प्रतिमानों में परिवर्तन
कला एवं साहित्य - सौंदर्यबोध प्रतिमानों में परिवर्तन

29 "धर्म जनता की अफीम है।" यह कथन किसका है?(यूजीसी समाजशास्त्र,पृ.सं.-546;प्रश्न-3

मैलिनोवस्की
मैक्स वेबर
कार्ल मार्ल्स
टालकॉट पारसंस

30 "संस्थाएं संस्कृति की वाहक है।" यह कथन किसका है?(यूजीसी समाजशास्त्र,पृ.सं.-552;प्रश्न-113

मैकाइवर एवं पेज
समनर
कूले
गिडिंग्स