डी. वाई. चन्द्रचूड़
di. vaee. chandrachoo d
| |
poora nam | dhananjay yashavant chandrachoo d |
janm | 11 navambar, 1959 |
janm bhoomi | muanbee, maharashtr |
abhibhavak | mata- prabha chandrachoo d |
karm bhoomi | bharat |
karm-kshetr | bharatiy nyayapalika |
shiksha | bie (aaunars) bechalar aauf l aau digri |
vidyalay | skool- kaithedral aur j aaun k aaunan skool, muanbee; seant kolanbiya skool, dilli k aaulej- seant stiphans k aaulej, nee dilli; dilli vishvavidyalay, dilli; harvard l aau skool, yoo.es.e. |
prasiddhi | 50vean mukhy nyayadhish, bharat |
nagarikata | bharatiy |
pad | mukhy nyayadhish, bharat- 9 navambar, 2022 se padasth nyayadhish, uchchatam nyayalay, bharat-- 13 mee, 2016 se 8 navambar, 2022 |
poorvadhikari | yoo. yoo. lalit |
any janakari | di. vaee. chandrachoo d ke din ki shuruat subah 3.30 baje hoti hai. haphte mean lagabhag 250 kes par kam karana hota hai. isiliye subah 9-10 baje tak ve kam khatm kar dete haian, taki 1-2 ghante kitab padh sakean. |
adyatan | 13:14, 11 navambar 2022 (IST)
|
dhananjay yashavant chandrachoo d (aangrezi: Dhananjaya Yeshwant Chandrachud, janm- 11 navambar, 1959) bharat ke 50vean mukhy nyayadhish haian. unhean 13 mee, 2016 ko sarvochch nyayalay ke nyayadhish ke roop mean chuna gaya tha. unhoanne ilahabad uchch nyayalay ke 45vean mukhy nyayadhish (31 aktoobar, 2013 se 12 mee, 2016) aur mumbee uchch nyayalay ke nyayadhish (29 march, 2000 se 30 aktoobar, 2013) ke roop mean kary kiya hai. bharat ke poorv mukhy nyayadhish yoo. yoo. lalit ke sevanivritt hone ke bad di. vaee. chandrachoo d 50vean mukhy nyayadhish ke roop mean kary kareange. vah bharat ke 16vean aur sabase lanbe samay tak seva karane vale mukhy nyayadhish, nyayamoorti vaee. vi. chandrachoo d ke putr haian.
parichay
nyayadhish di. vaee. chandrachoo d ka janm 11 navanbar, 1959 ko maharashtr ke muanbee shahar mean hua tha. vah deshasth rrigvedi brahman parivar se haian. di. vaee. chandrachoo d ke pita nyayamoorti yashavant vishnu chandrachoo d, bharat ke 16vean mukhy nyayadhish the, jinhoanne 1978 se 1985 tak seva ki thi. vaee. vi. chandrachoo d bharat mean sabase lanbe samay tak seva dene vale mukhy nyayadhish haian, jinhoanne 2,696 dinoan ke karyakal ke lie seva ki. unaki maan prabha chandrachoo d ek shastriy sangitakar thian.[1]
shiksha
nyayadhish di. vaee. chandrachoo d ne apani skooli shiksha kaithedral aur j aaun k aaunan skool, muanbee aur seant kolanbiya skool, dilli se ki. unhoanne seant stiphans k aaulej, nee dilli se arthashastr mean bie (aaunars) kiya. varsh 1979 mean vahaan se snatak ki upadhi prapt ki. sal 1982 mean unhoanne dilli vishvavidyalay mean l aau ki upadhi prapt ki. unhoanne 1983 mean mastar aauf l aau ki digri aur 1986 mean harvard l aau skool, yooese se esajedi mean d aauktaret ki upadhi prapt ki.
kॅriyar
san 1982 mean elelabi ke bad di. vaee. chandrachoo d ne vibhinn vakiloan aur nyayadhishoan ki sahayata karane vale ek traini ke roop mean kary kiya, jisamean edavoket phali saim nariman ke lie mahatvapoorn not taiyar karana bhi shamil tha. harvard se grejueshan karane ke bad chandrachoo d ne yooes mean l aau pharm sulivan aur kr aaumavel elelapi mean kam kiya. bharat lautane par, unhoanne bharat ke sarvochch nyayalay aur b aaumbe uchch nyayalay mean kanoon ka abhyas kiya. unhean joon 1998 mean b aaumbe haeekort dvara ek siniyar edavoket ke roop mean chuna gaya tha. ek siniyar edavoket ke roop mean, vah janahit yachika, bandhua mahila shramikoan ke adhikar, karyasthal mean echaeevi p aaujitiv shramikoan ke adhikar adi se ju de kee mahatvapoorn mamaloan mean pesh hue. unhean suprim kort dvara b aaumbe beanch ki sthiti par ek riport prastut karane ke lie niyukt kiya gaya tha.
atirikt s aaulisitar janaral
san 1998 se 2000 tak unhoanne nyayadhish ke roop mean apani niyukti tak atirikt s aaulisitar janaral ke roop mean kary kiya.
nyayadhish, banbee uchch nyayalay
29 march 2000 ko unhean b aaumbe uchch nyayalay ke nyayadhish ke roop mean promot kiya gaya; unhoanne b aaumbe uchch nyayalay ke nyayadhish ke roop mean 13 sal tak seva ki.
mukhy nyayadhish, ilahabad uchch nyayalay
31 aktoobar 2013 ko unhoanne ilahabad uchch nyayalay ke 45vean mukhy nyayadhish ke roop mean shapath li aur 12 mee 2016 tak vahaan seva ki.
nyayadhish, sarvochch nyayalay, bharat
13 mee 2016 ko unhean bharat ke sarvochch nyayalay ke nyayadhish ke roop mean promot kiya gaya tha. 24 aprail 2021 se vah bharat ke sarvochch nyayalay ke k aaulejiyam ka hissa ban ge, jo desh ki sanvaidhanik adalatoan mean nyayadhishoan ki niyukti karata hai.[1]
mahatvapoorn nirnay
pita ki tarah nyayadhish di. vaee. chandrachoo d 2016 mean desh ke sarvochch nyayalay mean shamil hue aur kee mamaloan mean mahatvapoorn bhoomika nibhaee hai, jo kee sudharoan ka marg prashast kar chuke haian. unako desh mean mahilaoan ke adhikaroan ki pairokar ke roop mean bhi jana jata hai.
- sashastr baloan mean mahilaoan ko sthayi kamishan
suprim kort mean nyayadhish di. vaee. chandrachoo d ki aguvaee vali beanch ne ek aitihasik phaisale mean bharatiy sashastr baloan aur bharat sarakar ko kamaand postiang sahit sashastr baloan mean mahila adhikariyoan ko sthayi kamishan dene ka nirdesh diya.
- mahilaoan ke lie sabarimala mandir mean pravesh
mahilaoan ke adhikaroan ki vakalat karane ki apani prakriti ke saman, nyayamoorti chandrachoo d keral ke sabarimala mandir mean mahilaoan ke pravesh ke paksh mean bahumat ki ray ka hissa the. unhoanne kaha ki mandir mean mahilaoan ke pravesh par rok asanvaidhanik hai. nyayamoorti chandrachoo d is phaisale par tab bhi tike rahe, jab nau-nyayadhishoan ki ek b di pith ne pichhale phaisale par samiksha ka phaisala kiya.
- dhara 377 ko aparadhamukt karana
sitanbar 2018 mean jab suprim kort ne samalaiangikata ko aparadh se mukt karane ke lie dhara 377 ko padha to nyayamoorti di. vaee. chandrachoo d ki sahamati ne is bat par prakash dala ki yah kisi bhi vayakti ko yah nirnay lena ki usako kisase pyar karana hai aur kisake sath apani jiandagi bitani hai yah usaka adhikar hai aur ham usako chhin nahian sakate hai, phir chahe koee bhi vayakti apane kisi bhi liang vale vayakti ke sath jina chahe to vo apane phaisala lene ke lie ham apane phaisale usake oopar nahian thop sakate hai.
- garbhapat karane ka adhikar
suprim kort ki nyayadhish di. vaee. chandrachoo d ki aguvaee vali beanch ne hal hi mean kaha tha ki vaivahik sthiti se garbhapat karane ke kisi ke adhikar ki jarurat nahian p dani chahie. is nirnay ko aantim nirnay mana gaya mana gaya.
- hadiya kes
lav jihad ke is mamale mean nyayamoorti di. vaee. chandrachoo d ki shirsh adalat ki khandapith ne vayask mahila ke svayattata ke adhikar aur usaki shadi aur dharm apanane ke vikalp ke bare mean nirnay lene ke adhikar par jor diya.[1]
- rait aauf praivesi ka adhikar
ek maulik adhikar ke roop mean 'Right to Privacy' ke adhikar ko barakarar rakhane vali sashart pith ke lie nirnay likhate samay, nyayamoorti di. vaee. chandrachoo d ne apat kal ke yug ke bandi pratyakshikaran mamale ko kharij kar diya, jisamean kaha gaya tha ki maulik adhikaroan ko aise samay mean nilanbit kiya ja sakata hai jab apat kal ki ghoshana ki jati hai. kharij kie ge phaisale ko ek pith dvara parit kiya gaya tha, jisamean nyayamoorti vaee. vi. chandrachoo d shamil the.
|
|
|
|
|
tika tippani aur sandarbh
- ↑ 1.0 1.1 1.2 jastis di.vaee. chandrachoo d ki jivani (hiandi) shubhamsirohi.com. abhigaman tithi: 11 navanbar, 2022.
sanbandhit lekh