महाराणा प्रताप

भारत डिस्कवरी प्रस्तुति
Revision as of 08:22, 11 March 2010 by आशा (talk | contribs)
(diff) ← Older revision | Latest revision (diff) | Newer revision → (diff)
Jump to navigation Jump to search

maharana pratap / Maharana Pratap

  • 'dharm rahega aur prithvi bhi rahegi, (par) mugal-samrajy ek din nasht ho jayaga. at: he rana! vishvambhar bhagavan ke bharose apane nishchay ko atal rakhana.'-abdularahim khanakhana [1]
  • maharana ka vah nishchay lokavishrut hai—bhagavan ekaliang ki shapath hai, pratap ke is mukh se akabar turk hi kahalayega. maian sharir rahate usaki adhinata svikar karake use badashah nahian kahooanga. soory jahaan ugata hai, vahaan poorv mean hi ugega. soory ke pashchim mean ugane ke saman pratap ke mukh se akabar ko badashah nikalana asambhav hai. [2]
  • 31 mee san 1539 (vi0 san0 1516 jyeshth shukl 13) ki vah tithi dhany hai, jab meva d ki shaury-bhoomi par meva d-mukut mani pratap ka janm hua. bappa raval ke kul ki akshunn kirti ki ujjval pataka, rajapooti an evan shaury ka vah puny pratik, maharana saanga ka vah pavan pautr jab (vi0 san0 1628 phalgun shukl 15) ta0 1 march san 1573 ko sianhasanasin hua, adhikaansh rajapoot naresh param kootanitijn samrat akabar ke darabar mean upasthit ho chuke the. anekoan ne apani kanyaean dekar badashah se sambandh kar liya tha. shaury ki moorti pratap ekaki the. apani praja ke sath aur ekaki hi unhoanne jo dharm evan svadhinata ke liye jyotirmay balidan kiya, vab vishv mean sada paratantrata aur adharm ke virooddh sangram karanevale, manadhani, gauravashil manavoan ke liye mashal siddh hoga.
  • samrat akabar ki kootaniti vyapak thi, rajy ko jis prakar unhoanne rajapoot-nareshoan se sandhi evan vaivahik sambandh dvara nirbhay evan vistrit kar liya tha, dharm ke sambandh mean bhi ve apane 'din ilahi' ke dvara hiandoo-dharm ki shraddha thakit karane ke prayas mean nahian the- kahana kathin hai. aj koee kuchh kahe, kiantu us yug mean sachchi rashtriyata thi hiandutv, aur usaki ujjval dhvaja garv poorvak uthane vala ek hi amar senani tha- pratap. akabar ka shakti sagar is aravali ke shikhar se vyarth hi takarata raha- nahian jhuka.
  • akabar ke mahasenapati manasianh sholapur vijay karake laut rahe the. uday sagar par maharana ne unake svagat ka prabandh kiya. hiandoo naresh ke yahaan, bhala atithi ka satkar n hota, kiantu maharana pratap aise rajapoot ke sath baithakar bhojan kaise kar sakate the, jisaki bua mugal-ant:pur mean ho. manasianh ko bat samajhane mean kathinaee nahian huee. apaman se jale ve dilli pahuanche. unhoanne sainy sajjit karake chittau d par akraman kar diya.

haldighati

rajapootane ki vah pavan balidan-bhoomi, vishv mean itana pavitr balidan sthal koee nahian. itihas ke prishth range haian us shaury evan tej ki bhavy gatha se. bhiloan ka apane desh aur naresh ke liye vah amar balidan, rajapoot viroan ki vah tejasvita aur maharana ka vah lokottar parakram— itihas ka, virakavy ka vah param upajivy hai. meva d ke ushn rakt ne shravan sanvat 1633 vi0 mean haldighati ka kan-kan lal kar diya. apar shatru sena ke sammukh tho de–se rajapoot aur bhil sainik kab tak tikate? maharana ko pichhe hatana p da aur unaka priy ashv chetak-usane unhean nirapad pahuanchane mean itana shram kiya ki ant mean vah sada ke liye apane svami ke charanoan mean gir p da.

maharana ek kushal shasak

ve praja ke aj se shasak nahian, hriday par shasan karane vale the. ek ajna huee aur vijayi sena ne dekha usaki vijay vyarth hai . chittau d bhasm ho gaya, khet uj d gaye, kuean bhar diye gaye aur gram ke log jangal evan parvatoan man apane samast pashu evan samagri ke sath adrishy ho gaye. shatru ke liye itana vikat uttar, yah us samay maharana ki apani soojh hai. akabar ke udyog mean rashtriyata ka svapn dekhane valoan ko itihasakar badayooanni asaphakhaan ke ye shabd smaran kar lene chahiye- 'kisi ki or se sainik kyoan n mare, the ve hiandoo hi aur pratyek sthiti mean vijay islam ki hi thi.' yah kootaniti thi akabar ki aur maharana isake samaksh apana rashtragaurav lekar adiang bhav se uthe the.

maharana ka vanavas

maharana chittau d chho dakar vanavasi hue. maharani, sukumar rajakumari aur kumar ghas ki rotiyoan aur nirjhar ke jal par kisi prakar jivan vyatit karane ko badhy hue. aravali ki gufaean hi avas thian aur shila hi shaiya thi. dilli ka samrat sadar senapatitv dene ko prastut tha, usase bhi adhik- vah keval chahata tha pratap adhinata svikar kar lean, usaka dambh saphal ho jay. hiandutv par din-ilahi svayan vijayi ho jata. pratap-rajapoot ki an ka vah samrat, hiandutv ka vah gaurav-soory is sankat, tyag, tap mean amlan raha- adiang raha. dharm ke liye, an ke liye yah tapasya akalpit hai . kahate haian maharana ne akabar ko ek bar sandhi-patr bheja tha, par itihasakar ise saty nahian manate. yah abul phajal ki gadhi huee kahani bhar hai. akalpit sahayata mili, meva d ke gaurav bhamashah ne maharana ke charanoan mean apani samast sampatti rakh di. maharana is prachur sampatti se pun: sainy-sangathan mean lag gaye. chittau d ko chho dakar maharana ne apane samast durgoan ka shatru se udvar kar liya. udayapur unaki rajadhani bana. apane 24 varshoan ke shasan kal mean unhoanne meva d ki keshariya pataka sada ooanchi rakkhi.

maharana ki pratijna

'chittau d ke uddhar se poorv patr mean bhojan, shayyapar shayan donoan mere liye varjit raheange.' maharana ki pratijna akshunn rahi aur jab ve (vi0 san0 1653 magh shukl 11) ta0 29 janavari san 1597 mean paramadham ki yatra karane lage, unake parijanoan aur samantoan ne vahi pratijna karake unhean ashvast kiya. aravali ke kan-kan mean maharana ka jivan-charitr aankit hai. shatabdiyoan tak patitoan, paradhinoan aur utpi ditoan ke liye vah prakash ka kam dega. chittau d ki us pavitr bhoomi mean yugoan tak manav svarajy evan svadharm ka amar sandesh jhankrit hota rahega.

maee eh da poot jan, jeh da ran pratap.
akabar sooto odhakai, jan siranai sap॥

  1. dhram rahasi, rahasi dhara, khis jase khurasan.
    amar bisanbhar oopare rakhio nahacho ran॥
    -abdularahim khanakhana
  2. turak kahasi mukh pato in tanasooan ikaliang.
    oogai haaneean oogasi, prachi bich patang॥

varnamala kramanusar lekh khoj

a   a    i    ee    u    oo    e    ai    o   au    aan    k   kh    g    gh    n    ch    chh    j    jh    n    t    th    d   dh    n    t    th    d    dh    n    p    ph    b    bh    m    y    r    l    v    sh    sh    s    h    ksh    tr    jn    rri    rri    aau    shr   aah