राष्‍ट्रीय गीत

भारत डिस्कवरी प्रस्तुति
Revision as of 13:16, 25 August 2010 by व्यवस्थापन (talk | contribs) (Text replace - "अंग्रेजों" to "अंग्रेज़ों")
Jump to navigation Jump to search

thumb|250px|vande mataramh
Vande Mataram

bankimachandr chatarji ne ‘vande mataramh’ git ki sansh‍krit mean racha ki hai. shri aravindi ne is git ka aangrezi mean aur ariph mauhammad khan ne isaka urdoo mean anuvad kiya hai| isaka sh‍than jan gan man ke barabar hai. yah sh‍vatantrata ki l daee mean logoan ke lie prarena ka srot tha. vah pahala rajanitik avasar, jab yah git gaya gaya tha, 1896 mean bharatiy rashtriy kaangres ka adhiveshan tha. isaka pratham pad is prakar hai :

vande mataramh, vande mataramh!
sujalamh, suphalamh, malayaj shitalamh,
shasyashyamalamh, mataramh!
vande mataramh!
shubhrajyotsanamh pulakitayaminimh,
phullakusumit drumadal shobhinimh,
suhasinimh sumadhur bhashinimh,
sukhadamh varadamh, mataramh!
vande mataramh, vande mataramh॥


gady roop 1 mean shri arabinh‍d dvara kie ge aangrezi anuvad ka hinh‍di anuvad is prakar hai:

maian apake samane natamash‍tak hota hooan. o mata,
pani se sianchi, phaloan se bhari,
dakshin ki vayu ke sath shanh‍t,
kataee ki fasaloan ke sath gahara,
mata!
usaki ratean chaandani ki garima mean praphullit ho rahi hai,
usaki jamin khilate phooloan vale vrikshoan se bahut suandar dhaki huee hai,
hansi ki mithas, vani ki mithas,
mata, varadan dene vali, anand dene vali.


(mool git)

sujalaan suphalaan malayajashitalamh
sasy shyamalaan mataranmh .
shubhr jyotsanamh pulakit yaminimh
phull kusumit drumadalashobhinimh,
suhasinian sumadhur bhashinimh .
sukhadaan varadaan mataramh ॥

koti koti kanth kalakal ninad karale
dvisapt koti bhujairdhrat kharakaravale
ke bole ma tumi abale
bahubal dharinimh namami tarinimh
ripudalavarinimh mataramh ॥

tumi vidya tumi dharm, tumi hradi tumi marm
tvan hi pranaah sharire
bahute tumi ma shakti,
hridaye tumi ma bhakti,
tomarai pratima gadi mandire-mandire ॥

tvan hi durga dashapraharanadharini
kamala kamaladal viharini
vani vidyadayini, namami tvamh
namami kamalaan amalaan atulamh
sujalaan suphalaan mataramh ॥

shyamalaan saralaan susmitaan bhooshitamh
dharanian bharanian mataramh ॥

rashtriy git ke rag

barasoan se sangit sarita, svar sudha, rag-anurag jaise karyakram ham sunate ae hai. hamean yah pata chal gaya hai ki ye dher sare filmi git kaun-kaun se rag par adharit hai. par khed hai ki ab tak yah janakari nahian mili ki rashtriy git vandemataram aur rashtriy gan jan gan man kin ragoan par adharit hai.

yah donoan hi rachanaean bangala bhasha ke kaviyoan se nikali hai. svatantrata sangharsh ke dauran rachi gee in rachanaoan ko ye kavi svayan jan sabhaoan mean gaya karate the jisase lagata hai ki yah rachanaean ravindr sangit mean nibaddh hai. rashtriy gan ke to rachanakar hi ravindranath taigor hai.

bankim chandr dvara rachit vandemataram to bahut lambi rachana hai jisamean maan durga ki shakti ka bhi bakhan hai par pahale aantare ke sath ise sarakari git ke roop mean manyata mili hai aur ise rashtriy git ka darja dekar isaki n keval dhun balki git ki avadhi tak sanvidhan sabha dvara tay ki gee hai jo bavan sekend hai.

is tarah lagata hai ki rashtriy gan aur git ke n sirf rag balki isamean bajane vale saz bhi lagabhag tay hai. ham vividh bharati se anurodh karate hai ki apane pratishthit karyakram sangit sarita mean rashtriy gan aur rashtriy git ka sangit vishleshan prastut karean.

rashtragit ka nirman

1870 ke dauran aangrez hukmaranoan ne ‘g aaud sev d kvin’ git gaya jana anivary kar diya tha. aangrezoan ke is adesh se bankim chandr chatarji ko jo tab ek sarakari adhikari the, bahut thes pahuanchi aur unhoanne sanbhavat 1876 mean isake vikalp ke taur par sanskrit aur baangla ke mishran se ek ne git ki rachana ki aur usaka shirshak diya - ‘vande mataram’. shuruat mean isake keval do pad rache ge the jo keval sanskrit mean the.

svadhinata sangram mean rashtragit ki bhoomika

bangal mean chale ajadi ke aandolan mean vibhinn railiyoan mean josh bharane ke lie yah git gaya jane laga. dhire-dhire yah git logoan mean lokapriy ho gaya. britani hukoomat isaki lokapriyata se sashankit ho uthi aur usane is par pratibandh lagane par vichar karana shuru kar diya. 1896 mean bharatiy rashtriy kaangres ke kalakatta adhiveshan mean bhi gurudev ravindranath taigor ne yah git gaya. paanch sal bad yani 1901 mean kalakatta mean hue ek any adhiveshan mean shri charan das ne yah git punah gaya. 1905 mean banaras mean hue adhiveshan mean is git ko sarala devi chaudharani ne svar diya.

kaangres ke adhiveshanoan ke alava bhi ajadi ke aandolan ke dauran is git ke prayog ke kaphi udaharan maujood haian. lala lajapat ray ne lahaur se jis jarnal ka prakashan shuroo kiya usaka nam ‘vande mataram’ rakha. aangrezoan ki goli ka shikar banakar dam to danevali ajadi ki divani matangini hazara ki juban par akhiri shabd ‘vande mataram’ hi the. san 1907 mean maidam bhikhaji kama ne jab jarmani ke statagart mean tiranga phaharaya to usake madhy mean ‘vande mataram’ hi likha hua tha..

rashtragit ka mahatv

rashtriy ekata ko majaboot karane mean git, sangit aur nrity ki mahatv bhoomika hoti hai. logoan ko ekasootr mean baandhane ke sath hi sangit man ko khushi bhi deti hai.

sarvapratham 1882 mean prakashit is git pahale pahal 7 sitambar 1905 mean kaangres adhiveshan mean rashtragit ka darja diya gaya. isilie 2005 mean isake sau sal poore hone ke upalaksh mean 1 sal ke samaroh ka ayojan kiya gaya. 7 sitambar 2006 mean is samaroh ke samapan ke avasar par manav sansadhan mantralay ne is git ko skooloan mean gae jane par bal diya. halaanki isaka virodh hone par us samay ke manav sansadhan vikas mantri arjun sianh ne sansad mean kaha ki git gana kisi ke lie avashyak nahian kiya gaya hai, yah svechchha par nirbhar karata hai

bahari k diyaan

rashh‍triy git vidiyo

sambandhit liank

  1. REDIRECT saancha:rashtriy chihn aur pratik

varnamala kramanusar lekh khoj

a   a    i    ee    u    oo    e    ai    o   au    aan    k   kh    g    gh    n    ch    chh    j    jh    n    t    th    d   dh    n    t    th    d    dh    n    p    ph    b    bh    m    y    r    l    v    sh    sh    s    h    ksh    tr    jn    rri    rri    aau    shr   aah