काटत बढ़हिं सीस समुदाई
katat badhahian sis samudaee
| |
kavi | gosvami tulasidas |
mool shirshak | 'ramacharitamanas' |
mukhy patr | ram, sita, lakshman, hanuman, ravan adi. |
prakashak | gita pres gorakhapur |
shaili | doha, chaupaee, chhand aur soratha |
sanbandhit lekh | dohavali, kavitavali, gitavali, vinay patrika, hanuman chalisa |
kand | lankakand |
sabhi (7) kand kramash: | balakand, ayodhya kand, aranyakand, kishkiandha kand, suandarakand, lankakand, uttarakand |
katat badhahian sis samudaee. jimi prati labh lobh adhikaee॥ |
- bhavarth
katate hi siroan ka samooh badh jata hai, jaise pratyek labh par lobh badhata hai. shatru marata nahian aur parishram bahut hua. tab shri ramachandraji ne vibhishan ki or dekha॥1॥
left|30px|link=kate sir bhuj bar bahu|pichhe jaean | katat badhahian sis samudaee | right|30px|link=uma kal mar jakian eechha|age jaean |
chaupaee- matrik sam chhand ka bhed hai. prakrit tatha apabhransh ke 16 matra ke varnanatmak chhandoan ke adhar par vikasit hindi ka sarvapriy aur apana chhand hai. gosvami tulasidas ne ramacharitamanas mean chaupaee chhand ka bahut achchha nirvah kiya hai. chaupaee mean char charan hote haian, pratyek charan mean 16-16 matraean hoti haian tatha ant mean guru hota hai.
|
|
|
|
|
tika tippani aur sandarbh
pustak- shriramacharitamanas (lankakand) |prakashak- gitapres, gorakhapur |sankalan- bharat diskavari pustakalay|prishth sankhya-455
sanbandhit lekh