काल दंड गहि काहु न मारा
kal dand gahi kahu n mara
| |
kavi | gosvami tulasidas |
mool shirshak | 'ramacharitamanas' |
mukhy patr | ram, sita, lakshman, hanuman, ravan adi. |
prakashak | gita pres gorakhapur |
shaili | doha, chaupaee aur soratha |
sanbandhit lekh | dohavali, kavitavali, gitavali, vinay patrika, hanuman chalisa |
kand | lankakand |
sabhi (7) kand kramash: | balakand, ayodhya kand, aranyakand, kishkiandha kand, suandarakand, lankakand, uttarakand |
kal dand gahi kahu n mara. hari dharm bal buddhi bichara॥ |
- bhavarth
kal dand (lathi) lekar kisi ko nahian marata. vah dharm, bal, buddhi aur vichar ko har leta hai. he svami! jisaka kal (maran samay) nikat a jata hai, use ap hi ki tarah bhram ho jata hai॥4॥
left|30px|link=tehi kahan piy puni puni nar kahahoo|pichhe jaean | kal dand gahi kahu n mara | right|30px|link=dui sut mare daheu pur|age jaean |
chaupaee- matrik sam chhand ka bhed hai. prakrit tatha apabhransh ke 16 matra ke varnanatmak chhandoan ke adhar par vikasit hindi ka sarvapriy aur apana chhand hai. gosvami tulasidas ne ramacharitamanas mean chaupaee chhand ka bahut achchha nirvah kiya hai. chaupaee mean char charan hote haian, pratyek charan mean 16-16 matraean hoti haian tatha ant mean guru hota hai.
|
|
|
|
|
tika tippani aur sandarbh
pustak- shriramacharitamanas (lankakand) |prakashak- gitapres, gorakhapur |sankalan- bharat diskavari pustakalay|prishth sankhya-418
sanbandhit lekh