भरतहि देखि मातु उठि धाई
bharatahi dekhi matu uthi dhaee
| |
kavi | gosvami tulasidas |
mool shirshak | ramacharitamanas |
mukhy patr | ram, sita, lakshman, hanuman, ravan adi |
prakashak | gita pres gorakhapur |
shaili | chaupaee, soratha, chhand aur doha |
sanbandhit lekh | dohavali, kavitavali, gitavali, vinay patrika, hanuman chalisa |
kand | ayodhya kand |
sabhi (7) kand kramash: | balakand, ayodhya kand, aranyakand, kishkiandha kand, suandarakand, lankakand, uttarakand |
bharatahi dekhi matu uthi dhaee. muruchit avani pari jhian aee॥ |
- bhavarth
bharat ko dekhate hi mata kausalyaji uth dau dian. par chakkar a jane se moorchchhit hokar prithvi par gir p dian. yah dekhate hi bharataji b de vyakul ho ge aur sharir ki sudh bhulakar charanoan mean gir p de॥1॥
left|30px|link=malin basan bibaran|pichhe jaean | bharatahi dekhi matu uthi dhaee | right|30px|link=matu tat kahan dehi dekhaee|age jaean |
chaupaee- matrik sam chhand ka bhed hai. prakrit tatha apabhransh ke 16 matra ke varnanatmak chhandoan ke adhar par vikasit hindi ka sarvapriy aur apana chhand hai. gosvami tulasidas ne ramacharitamanas mean chaupaee chhand ka bahut achchha nirvah kiya hai. chaupaee mean char charan hote haian, pratyek charan mean 16-16 matraean hoti haian tatha ant mean guru hota hai.
|
|
|
|
|
tika tippani aur sandarbh
pustak- shriramacharitamanas (ayodhyakand) |prakashak- gitapres, gorakhapur |sankalan- bharat diskavari pustakalay|prishth sankhya-248
sanbandhit lekh