Difference between revisions of "विलोम शब्द"
Jump to navigation
Jump to search
varnamala kramanusar vilom shabd
| [unchecked revision] | [unchecked revision] |
व्यवस्थापन (talk | contribs) m (Text replace - "==टीका टिप्पणी और संदर्भ==" to "{{संदर्भ ग्रंथ}} ==टीका टिप्पणी और संदर्भ==") |
गोविन्द राम (talk | contribs) |
||
| (13 intermediate revisions by 5 users not shown) | |||
| Line 1: | Line 1: | ||
| − | + | '''विलोम शब्द''' अर्थात '''विपरीतार्थक शब्द''' किसी [[शब्द (व्याकरण)|शब्द]] का विपरीत या उल्टा अर्थ देने वाले शब्द को कहते हैं। दूसरे शब्दो में कहा जाए तो एक-दूसरे के विपरीत या उल्टा अर्थ देने वाले शब्द विलोम कहलाते हैं। अत: विलोम का अर्थ है - '''उल्टा या विरोधी अर्थ देने वाला'''। | |
| − | किसी [[शब्द (व्याकरण)|शब्द]] का विपरीत या उल्टा अर्थ देने वाले शब्द को | ||
| − | === | + | ===उदाहरण=== |
| − | {| | + | <center> |
| + | {| width="50%" class="bharattable-pink" | ||
| + | |+विलोम शब्द | ||
|- | |- | ||
| − | + | ! क्र.सं. !! शब्द !! विलोम | |
|- | |- | ||
| − | | | + | |1. || '''अमृत''' || विष |
| − | + | |- | |
| − | + | |2. || '''आदि''' || अंत | |
| − | '''अमृत''' | + | |- |
| − | + | |3. || '''इच्छा''' || अनिच्छा | |
| − | + | |- | |
| − | + | |4. || '''उत्कर्ष''' || अपकर्ष | |
| − | + | |- | |
| − | + | |5. || '''एकता''' || अनेकता | |
| − | + | |- | |
| − | + | |6. || '''औपचारिक''' || अनौपचारिक | |
| − | + | |- | |
| − | + | |7. || '''क्रय''' || विक्रय | |
| − | + | |- | |
| − | + | |8. || '''क्रूर''' || दयालु | |
| − | + | |- | |
| − | + | |9. || '''खेद''' || प्रसन्नता | |
| − | + | |- | |
| − | + | |10. || '''गर्म''' || ठंडा | |
| − | + | |- | |
| − | + | |11. || '''घृणा''' || प्रेम | |
| − | + | |- | |
| − | + | |12. || '''चर''' || अचर | |
| − | + | |- | |
| − | + | |13. || '''छोटा''' || बड़ा | |
| − | + | |- | |
| − | + | |14. || '''जन्म''' || मृत्यु | |
| − | + | |- | |
| − | + | |15. || '''न्याय''' || अन्याय | |
| − | + | |- | |
| − | + | |16. || '''प्यार''' || घृणा | |
| − | + | |- | |
| − | + | |17. || '''मूक''' || वाचाल | |
| − | + | |- | |
| − | + | |18. || '''सहयोग''' || असहयोग | |
| − | + | |- | |
| − | + | |19. || '''हार''' || जीत | |
| − | + | |- | |
| − | '''आदि''' | + | |20. || '''हानि''' || लाभ |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | '''इच्छा''' | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | '''उत्कर्ष''' | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | '''एकता''' | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | '''औपचारिक''' | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | '''क्रय''' | ||
| − | |||
| − | '''क्रूर''' | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | '''खेद''' | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | | | ||
| − | |||
| − | |||
| − | '''गर्म''' | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | '''घृणा''' | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | '''चर''' | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | '''छोटा''' | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | '''जन्म''' | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | '''न्याय''' | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | '''प्यार''' | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | '''मूक''' | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | | | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | '''सहयोग''' | ||
| − | |||
| − | ''' | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | '''हानि''' | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
|} | |} | ||
| + | </center> | ||
| + | |||
| + | {{विलोम शब्द}} | ||
| − | {{लेख प्रगति | + | {{लेख प्रगति|आधार=|प्रारम्भिक=प्रारम्भिक2|माध्यमिक=|पूर्णता=|शोध=}} |
| − | |आधार= | ||
| − | |प्रारम्भिक=प्रारम्भिक2 | ||
| − | |माध्यमिक= | ||
| − | |पूर्णता= | ||
| − | |शोध= | ||
| − | |||
| − | |||
==टीका टिप्पणी और संदर्भ== | ==टीका टिप्पणी और संदर्भ== | ||
<references/> | <references/> | ||
==संबंधित लेख== | ==संबंधित लेख== | ||
{{व्याकरण}}{{हिन्दी भाषा}} | {{व्याकरण}}{{हिन्दी भाषा}} | ||
| − | [[Category:व्याकरण]] | + | [[Category:व्याकरण]][[Category:हिन्दी भाषा]][[Category:भाषा कोश]][[Category:साहित्य कोश]] |
| − | [[Category:हिन्दी भाषा]] | ||
| − | [[Category:साहित्य कोश]] | ||
__INDEX__ | __INDEX__ | ||
__NOTOC__ | __NOTOC__ | ||
__NOEDITSECTION__ | __NOEDITSECTION__ | ||
Latest revision as of 11:55, 17 April 2018
vilom shabd arthat viparitarthak shabd kisi shabd ka viparit ya ulta arth dene vale shabd ko kahate haian. doosare shabdo mean kaha jae to ek-doosare ke viparit ya ulta arth dene vale shabd vilom kahalate haian. at: vilom ka arth hai - ulta ya virodhi arth dene vala.
udaharan
| kr.san. | shabd | vilom |
|---|---|---|
| 1. | amrit | vish |
| 2. | adi | aant |
| 3. | ichchha | anichchha |
| 4. | utkarsh | apakarsh |
| 5. | ekata | anekata |
| 6. | aupacharik | anaupacharik |
| 7. | kray | vikray |
| 8. | kroor | dayalu |
| 9. | khed | prasannata |
| 10. | garm | thanda |
| 11. | ghrina | prem |
| 12. | char | achar |
| 13. | chhota | b da |
| 14. | janm | mrityu |
| 15. | nyay | anyay |
| 16. | pyar | ghrina |
| 17. | mook | vachal |
| 18. | sahayog | asahayog |
| 19. | har | jit |
| 20. | hani | labh |
a | a | i | ee | u | e | ai | o | au | rri | k | kh | g | gh | ch | chh | j | jh | t | th | d | dh | n | t | th | d | dh | n | p | ph | b | bh | m | y | r | l | v | sh | shr | sh | s | h | ksh | tr | jn
|
|
|
|
|
|
tika tippani aur sandarbh
sanbandhit lekh