Difference between revisions of "मलूकदास"
[unchecked revision] | [unchecked revision] |
व्यवस्थापन (talk | contribs) m (Text replace - "Blankimage.gif" to "Blankimage.png") |
व्यवस्थापन (talk | contribs) m (Text replace - " कायम" to " क़ायम") |
||
Line 44: | Line 44: | ||
</div></div> | </div></div> | ||
|} | |} | ||
− | '''मलूकदास''' का जन्म 'लाला सुंदरदास खत्री' के घर [[वैशाख]] [[कृष्ण पक्ष|कृष्ण]] 5, संवत् 1631 में कड़ा, [[इलाहबाद|जिला इलाहाबाद]] में हुआ। इनकी मृत्यु 108 वर्ष की अवस्था में [[संवत्]] 1739 में हुई। ये [[औरंगजेब]] के समय में दिल के अंदर खोजने वाले 'निर्गुण मत' के नामी संतों में हुए हैं और इनकी गद्दियाँ कड़ा, [[जयपुर]], [[गुजरात]], मुलतान, [[पटना]], [[नेपाल]] और [[काबुल]] तक में | + | '''मलूकदास''' का जन्म 'लाला सुंदरदास खत्री' के घर [[वैशाख]] [[कृष्ण पक्ष|कृष्ण]] 5, संवत् 1631 में कड़ा, [[इलाहबाद|जिला इलाहाबाद]] में हुआ। इनकी मृत्यु 108 वर्ष की अवस्था में [[संवत्]] 1739 में हुई। ये [[औरंगजेब]] के समय में दिल के अंदर खोजने वाले 'निर्गुण मत' के नामी संतों में हुए हैं और इनकी गद्दियाँ कड़ा, [[जयपुर]], [[गुजरात]], मुलतान, [[पटना]], [[नेपाल]] और [[काबुल]] तक में क़ायम हुईं। इनके संबंध में बहुत से चमत्कार या करामातें प्रसिद्ध हैं। कहते हैं कि एक बार इन्होंने एक डूबते हुए शाही जहाज़ को पानी के ऊपर उठाकर बचा लिया था और रुपयों का तोड़ा [[गंगा नदी|गंगा जी]] में तैरा कर कड़े से [[इलाहाबाद]] भेजा था। आलसियों का यह मूल मंत्र - |
<poem>अजगर करै न चाकरी, पंछी करै न काम। | <poem>अजगर करै न चाकरी, पंछी करै न काम। | ||
दास मलूका कहि गए, सबके दाता राम। इन्हीं का है।</poem> | दास मलूका कहि गए, सबके दाता राम। इन्हीं का है।</poem> |
Revision as of 14:17, 29 January 2013
| ||||||||||||||||||||||||
|
malookadas ka janm 'lala suandaradas khatri' ke ghar vaishakh krishna 5, sanvath 1631 mean k da, jila ilahabad mean hua. inaki mrityu 108 varsh ki avastha mean sanvath 1739 mean huee. ye aurangajeb ke samay mean dil ke aandar khojane vale 'nirgun mat' ke nami santoan mean hue haian aur inaki gaddiyaan k da, jayapur, gujarat, mulatan, patana, nepal aur kabul tak mean qayam hueean. inake sanbandh mean bahut se chamatkar ya karamatean prasiddh haian. kahate haian ki ek bar inhoanne ek doobate hue shahi jahaz ko pani ke oopar uthakar bacha liya tha aur rupayoan ka to da ganga ji mean taira kar k de se ilahabad bheja tha. alasiyoan ka yah mool mantr -
ajagar karai n chakari, panchhi karai n kam.
das malooka kahi ge, sabake data ram. inhian ka hai.
rachanaean
inaki do pustakean prasiddh haian 'ratnakhan' aur 'jnanabodh'.
bhasha
hianduoan aur musalamanoan donoan ko upadesh dene mean pravritt hone ke karan doosare nirgunamargi santoan ke saman inaki bhasha mean bhi pharasi aur arabi shabdoan ka bahut prayog hai. isi drishti se bolachal ki 'kh di boli' ka put in sab santoan ki bani mean ek sa paya jata hai. in sab lakshanoan ke hote hue bhi inaki bhasha suvyavasthit aur suandar hai. kahian-kahian achchhe kaviyoan ka sa padavinyas aur kavitt adi chhand bhi pae jate haian. kuchh pady bilkul kh di boli mean haian. atmabodh, vairagy, prem adi par inaki bani b di manohar hai. digdarshan matr ke lie kuchh pady niche die jate haian
ab to ajapa japu man mere.
sur nar asur tahalua jake muni gandharv haian jake chere.
das autari dekhi mat bhoolau aise roop ghanere
alakh purush ke hath bikane jab taian nainani here.
kah malook too chet acheta kal n avai nere
nam hamara khak hai, ham khaki bande.
khakahi se paida kie ati gaphil gande
kabahuan n karate bandagi, duniya mean bhoole.
asaman ko takate, gho de chadh phoole
sabahin ke ham sabai hamare . jiv jantu mohi lagaian piyare
tinoan lok hamari maya . aant katahuan se koi nahian paya
chhattis pavan hamari jati . hamahian din au hamahian rati
hamahian taravarakit patanga . hamahian durga hamahian ganga
hamahian mulla hamahian kaji . tirath barat hamari baji
hamahian dasarath hamahian ram . hamarai krodh au hamarai kam
hamahian ravan hamahian kans . hamahian mara apana bans
|
|
|
|
|
tika tippani aur sandarbh
achary, ramachandr shukl “prakaran 2”, hindi sahity ka itihas (hindi). bharatadiskavari pustakalay: kamal prakashan, nee dilli, prishth san. 72.
bahari k diyaan
sanbandhit lekh