Difference between revisions of "Template:आँकड़े एक झलक"
Jump to navigation
Jump to search
[unchecked revision] | [unchecked revision] |
गोविन्द राम (talk | contribs) |
|||
(10 intermediate revisions by 3 users not shown) | |||
Line 1: | Line 1: | ||
− | <div style="float: | + | <div style="float:left; width:300px; border:thin solid #aaaaaa; margin:10px; text-align:center" class="headbg14"> |
'''आँकड़े एक झलक''' | '''आँकड़े एक झलक''' | ||
<div style="height: 350px; overflow: auto; padding:10px; overflow-x:hidden; text-align:left"> | <div style="height: 350px; overflow: auto; padding:10px; overflow-x:hidden; text-align:left"> | ||
Line 7: | Line 7: | ||
| style="width:17em;"| 32,87,263 वर्ग किमी.<ref>(विश्व का 2.2% विश्व में 7वां स्थान)</ref> | | style="width:17em;"| 32,87,263 वर्ग किमी.<ref>(विश्व का 2.2% विश्व में 7वां स्थान)</ref> | ||
|- valign="top" | |- valign="top" | ||
− | | -भूमध्य रेखा से दूरी <ref>एकदम दक्षिणी भाग की भूमध्य रेखा से दूरी</ref> | + | | -[[भूमध्य रेखा]] से दूरी <ref>एकदम दक्षिणी भाग की भूमध्य रेखा से दूरी</ref> |
| 876 किमी | | 876 किमी | ||
|- valign="top" | |- valign="top" | ||
Line 32: | Line 32: | ||
|- valign="top" | |- valign="top" | ||
| -प्राकृतिक भाग | | -प्राकृतिक भाग | ||
− | | (1) उत्तर का पर्वतीय प्रदेश (2) उत्तर का विशाल मैदान (3) दक्षिण का प्रायद्वीपीय पठार (4) समुद्र तटीय मैदान तथा (5) थार | + | | (1) उत्तर का पर्वतीय प्रदेश (2) उत्तर का विशाल मैदान (3) दक्षिण का प्रायद्वीपीय पठार (4) समुद्र तटीय मैदान तथा (5) [[थार मरुस्थल]] |
|- valign="top" | |- valign="top" | ||
| -स्थलीय सीमा<ref>स्थलीय सीमा की लंबाई</ref> | | -स्थलीय सीमा<ref>स्थलीय सीमा की लंबाई</ref> | ||
Line 41: | Line 41: | ||
|- valign="top" | |- valign="top" | ||
| '''राज्य''' | | '''राज्य''' | ||
− | | | + | | 29 |
|- valign="top" | |- valign="top" | ||
| -संघशासित क्षेत्र<ref>संघशासित क्षेत्रों की संख्या</ref> | | -संघशासित क्षेत्र<ref>संघशासित क्षेत्रों की संख्या</ref> | ||
Line 56: | Line 56: | ||
|- valign="top" | |- valign="top" | ||
| -सबसे छोटा ज़िला | | -सबसे छोटा ज़िला | ||
− | | | + | | [[थौबॅल ज़िला|थौबॅल]] ([[मणिपुर]], क्षेत्रफल- 507 वर्ग किमी.)। |
|- valign="top" | |- valign="top" | ||
− | | -द्वीपों की कुल संख्या | + | | -[[द्वीप|द्वीपों]] की कुल संख्या |
| 247 <ref>[[बंगाल की खाड़ी]] में द्वीपों की संख्या- 204, [[अरब सागर]] में द्वीपों की संख्या- 43।</ref> | | 247 <ref>[[बंगाल की खाड़ी]] में द्वीपों की संख्या- 204, [[अरब सागर]] में द्वीपों की संख्या- 43।</ref> | ||
|- valign="top" | |- valign="top" | ||
Line 67: | Line 67: | ||
| [[दमन व दीव]], [[दादरा एवं नगर हवेली]], [[लक्षद्वीप]], [[पुदुचेरी|पांडिचेरी]] तथा [[अंडमान एवं निकोबार द्वीप समूह]]। | | [[दमन व दीव]], [[दादरा एवं नगर हवेली]], [[लक्षद्वीप]], [[पुदुचेरी|पांडिचेरी]] तथा [[अंडमान एवं निकोबार द्वीप समूह]]। | ||
|- valign="top" | |- valign="top" | ||
− | | -कर्क रेखा <ref>वे राज्य जिनसे होकर कर्क रेखा गुजरती है</ref> | + | | -[[कर्क रेखा]] <ref>वे राज्य जिनसे होकर कर्क रेखा गुजरती है</ref> |
− | | [[गुजरात]], [[राजस्थान]], [[मध्यप्रदेश]], [[छत्तीसगढ़]], [[झारखंड]], [[पश्चिम बंगाल]], [[त्रिपुरा]] तथा [[ | + | | [[गुजरात]], [[राजस्थान]], [[मध्यप्रदेश]], [[छत्तीसगढ़]], [[झारखंड]], [[पश्चिम बंगाल]], [[त्रिपुरा]] तथा [[मिज़ोरम]]। |
|- valign="top" | |- valign="top" | ||
| -प्रमुख नगर | | -प्रमुख नगर | ||
Line 77: | Line 77: | ||
|- valign="top" | |- valign="top" | ||
| -पर्वतीय पर्यटन | | -पर्वतीय पर्यटन | ||
− | | [[अल्मोड़ा]], [[नैनीताल]], | + | | [[अल्मोड़ा]], [[नैनीताल]], [[लैन्सडाउन]], [[गढ़मुक्तेश्वर]], [[मसूरी]], [[कसौली]], [[शिमला]], कुल्लू घाटी, [[डलहौज़ी नगर|डलहौज़ी]], [[श्रीनगर]], [[गुलबर्ग]], सोनमर्ग, [[अमरनाथ]], [[पहलगाम]], [[दार्जिलिंग]], [[कालिंपोंग]], [[राँची]], [[शिलांग]], कुंजुर, ऊटकमंड ([[ऊटी]]), [[महाबलेश्वर]], [[पंचमढ़ी]], [[माउण्ट आबू]]। |
|- valign="top" | |- valign="top" | ||
| -प्रथम श्रेणी के नगरों की संख्या | | -प्रथम श्रेणी के नगरों की संख्या | ||
Line 151: | Line 151: | ||
|- valign="top" | |- valign="top" | ||
| -प्रमुख पर्वत | | -प्रमुख पर्वत | ||
− | | [[हिमालय]], | + | | [[हिमालय]], [[कराकोरम पर्वत श्रेणी|कराकोरम]], [[शिवालिक की पहाड़ियाँ|शिवालिक]], [[अरावली पर्वत श्रृंखला|अरावली]], पश्चिमी घाट, पूर्वी घाट, [[विन्ध्याचल पर्वत|विन्ध्याचल]], [[सतपुड़ा की पहाड़ियाँ|सतपुड़ा]], [[अन्नामलाई पहाड़ियाँ|अन्नामलाई]], [[नीलगिरि पहाड़ियाँ|नीलगिरि]], [[पालनी की पहाड़ियाँ|पालनी]], नल्लामाला, [[मैकल पर्वत|मैकल]], [[इलायची की पहाड़ी|इलायची]]। |
|- valign="top" | |- valign="top" | ||
| -प्रमुख नदियाँ | | -प्रमुख नदियाँ | ||
− | | [[सिन्धु नदी|सिन्धु]], [[सतलुज नदी|सतलज]], [[ब्रह्मपुत्र नदी|ब्रह्मपुत्र]], [[गंगा नदी|गंगा]], [[यमुना नदी|यमुना]], [[गोदावरी नदी|गोदावरी]], दामोदर, [[नर्मदा नदी|नर्मदा]], ताप्ती, [[कृष्णा नदी|कृष्णा]], [[कावेरी नदी|कावेरी]], [[महानदी]], [[घाघरा नदी|घाघरा]], [[गोमती नदी|गोमती]], [[रामगंगा नदी|रामगंगा]], [[चम्बल नदी|चम्बल]] आदि। | + | | [[सिन्धु नदी|सिन्धु]], [[सतलुज नदी|सतलज]], [[ब्रह्मपुत्र नदी|ब्रह्मपुत्र]], [[गंगा नदी|गंगा]], [[यमुना नदी|यमुना]], [[गोदावरी नदी|गोदावरी]], [[दामोदर नदी|दामोदर]], [[नर्मदा नदी|नर्मदा]], [[ताप्ती नदी|ताप्ती]], [[कृष्णा नदी|कृष्णा]], [[कावेरी नदी|कावेरी]], [[महानदी]], [[घाघरा नदी|घाघरा]], [[गोमती नदी|गोमती]], [[रामगंगा नदी|रामगंगा]], [[चम्बल नदी|चम्बल]] आदि। |
|- valign="top" | |- valign="top" | ||
| -पर्वत शिखर | | -पर्वत शिखर | ||
− | | गाडविन आस्टिन या माउण्ट के 2 (8,611 मी.), | + | | [[गाडविन आस्टिन]] या माउण्ट के 2 (8,611 मी.), [[कंचनजंघा]] (8,598 मी.), [[नंगा पर्वत]] (8,126 मी.), नंदादेवी (7,717 मी.), कामेत (7,756 मी.), [[मकालू पर्वत|मकालू]] (8,078 मी.), [[अन्नपूर्णा पर्वत|अन्नपूर्णा]] (8,078 मी.), मनसालू (8,156 मी.), [[बद्रीनाथ]], [[केदारनाथ ज्योतिर्लिंग|केदारनाथ]], त्रिशूल, माना, [[गंगोत्री]], गुरुशिखर, महेन्द्रगिरि, अनाईमुडी आदि। |
|- valign="top" | |- valign="top" | ||
| -झील | | -झील | ||
− | | [[डल झील श्रीनगर|डल]], वुलर, [[ | + | | [[डल झील श्रीनगर|डल]], वुलर, [[नैनी झील|नैनी]], [[सात ताल झील|सातताल]], नागिन, [[सांभर झील जयपुर|सांभर]], डीडवाना, [[चिल्का झील|चिल्का]], [[हुसैन सागर झील|हुसैन सागर]], [[वेम्बानद झील|वेम्बानद]] आदि। |
|- valign="top" | |- valign="top" | ||
| -जलवायु | | -जलवायु | ||
Line 169: | Line 169: | ||
|- valign="top" | |- valign="top" | ||
| -प्रमुख मिट्टियाँ | | -प्रमुख मिट्टियाँ | ||
− | | जलोढ़, काली, लाल, पीली, | + | | [[जलोढ़ मिट्टी|जलोढ़]], [[काली मिट्टी|काली]], [[लाल मिट्टी|लाल]], पीली, [[लैटेराइट मिट्टी|लैटेराइट]], [[मरुस्थलीय मिट्टी|मरुस्थलीय]], पर्वतीय, [[लैटेराइट मिट्टी|नमकीन]] एवं [[पीट मिट्टी|पीट]] तथा दलदली। |
|- valign="top" | |- valign="top" | ||
− | | -सिंचाई <ref>सिंचाई के साधन</ref> | + | | -सिंचाई <ref>[[भारत में सिंचाई के साधन|सिंचाई के साधन]]</ref> |
| नहरें (40.0%) कुएँ (37.8%), तालाब (14.5%) तथा अन्य (7.7%)। | | नहरें (40.0%) कुएँ (37.8%), तालाब (14.5%) तथा अन्य (7.7%)। | ||
|- valign="top" | |- valign="top" | ||
Line 178: | Line 178: | ||
|- valign="top" | |- valign="top" | ||
| -खाद्यान्न फ़सलें | | -खाद्यान्न फ़सलें | ||
− | | चावल, गेहूँ, ज्वार, बाजरा, रागी, जौ आदि। | + | | [[चावल]], [[गेहूँ]], [[ज्वार]], [[बाजरा]], रागी, [[जौ]] आदि। |
|- valign="top" | |- valign="top" | ||
| -नक़दी फ़सलें | | -नक़दी फ़सलें | ||
− | | गन्ना, चाय, | + | | [[गन्ना]], [[चाय]], काफ़ी, [[रबड़]], [[नारियल]], [[फल]] एवं [[सब्जियाँ]], [[दाल|दालें]], [[तम्बाकू]], [[कपास]] तथा [[तिलहन|तिलहनी]] फ़सलें। |
|- valign="top" | |- valign="top" | ||
− | | -खनिज संसाधन | + | | -[[खनिज संसाधन]] |
− | | लौह अयस्क, कोयला, मैंगनीज, अभ्रक, बॉक्साइट, चूनापत्थर, यूरेनियम, सोना, चाँदी, [[हीरा]], खनिज तेल आदि। | + | | [[लौह अयस्क]], [[कोयला]], [[मैंगनीज]], [[अभ्रक]], [[बॉक्साइट]], चूनापत्थर, [[यूरेनियम]], [[सोना]], [[चाँदी]], [[हीरा]], [[खनिज तेल]] आदि। |
|- valign="top" | |- valign="top" | ||
| colspan="2"| | | colspan="2"| | ||
Line 190: | Line 190: | ||
|- valign="top" | |- valign="top" | ||
| '''जनसंख्या''' | | '''जनसंख्या''' | ||
− | | 1,028,610,328 (2001) <ref>[[मणिपुर]] के सेनापति ज़िले के तीन उपज़िलों को छोड़कर</ref> | + | | 1,028,610,328 (2001) <ref>[[मणिपुर]] के [[सेनापति ज़िला|सेनापति ज़िले]] के तीन उपज़िलों को छोड़कर</ref> |
|- valign="top" | |- valign="top" | ||
| -पुरुष जनसंख्या | | -पुरुष जनसंख्या | ||
Line 205: | Line 205: | ||
|- valign="top" | |- valign="top" | ||
| -प्रमुख जनजातियाँ | | -प्रमुख जनजातियाँ | ||
− | | गद्दी, गुज्जर, थारू, भोटिया, मिपुरी, रियाना, लेप्चा, मीणा, भील, गरासिया, कोली, महादेवी, कोंकना, संथाल, मुंडा, उराँव, बैगा, कोया, गोंड आदि। | + | | [[गद्दी जनजाति|गद्दी]], गुज्जर, [[थारू]], भोटिया, मिपुरी, रियाना, [[लेप्चा]], मीणा, [[भील]], गरासिया, कोली, महादेवी, कोंकना, संथाल, मुंडा, उराँव, बैगा, कोया, [[गोंड]] आदि। |
|- valign="top" | |- valign="top" | ||
| -विश्व में स्थान (जनसंख्या) | | -विश्व में स्थान (जनसंख्या) | ||
Line 259: | Line 259: | ||
|- valign="top" | |- valign="top" | ||
| -निर्यात की वस्तुएँ | | -निर्यात की वस्तुएँ | ||
− | | इंजीनियरी उपकरण, मसाले, तम्बाकू, चमड़े का सामान, चाय, लौह अयस्क आदि। | + | | इंजीनियरी उपकरण, मसाले, [[तम्बाकू]], चमड़े का सामान, [[चाय]], [[लौह अयस्क]] आदि। |
|- valign="top" | |- valign="top" | ||
| -आयात की वस्तुएँ | | -आयात की वस्तुएँ | ||
− | | रसायन, मशीनरी, उपकरण, उर्वरक, खनिज तेल आदि। | + | | रसायन, मशीनरी, उपकरण, [[उर्वरक]], [[खनिज तेल]] आदि। |
|- valign="top" | |- valign="top" | ||
| -व्यापार सहयोगी | | -व्यापार सहयोगी | ||
Line 298: | Line 298: | ||
|- valign="top" | |- valign="top" | ||
| -प्रमुख उद्योग | | -प्रमुख उद्योग | ||
− | | लौह-इस्पात, जलयान निर्माण, मोटर वाहन, साइकिल, सूतीवस्त्र, ऊनी वस्त्र, रेशमी वस्त्र, वायुयान, उर्वरक, दवाएं एवं औषधियां, रेलवे इंजन, रेल के डिब्बे, जूट, | + | | लौह-इस्पात, जलयान निर्माण, मोटर वाहन, साइकिल, सूतीवस्त्र, ऊनी वस्त्र, रेशमी वस्त्र, वायुयान, उर्वरक, दवाएं एवं औषधियां, रेलवे इंजन, रेल के डिब्बे, [[जूट]], [[काग़ज़]], चीनी, सीमेण्ट, मत्स्ययन, चमड़ा उद्योग, शीशा, भारी एवं हल्के रासायनिक उद्योग तथा रबड़ उद्योग। |
|- valign="top" | |- valign="top" | ||
| -बड़े बन्दरगाहों की संख्या | | -बड़े बन्दरगाहों की संख्या | ||
Line 304: | Line 304: | ||
|- valign="top" | |- valign="top" | ||
| -प्रमुख बन्दरगाह | | -प्रमुख बन्दरगाह | ||
− | | [[मुम्बई]], न्हावा शेवा, [[कोलकाता|कलकत्ता]], हल्दिया, [[गोवा]], [[कोचीन]], कांडला, [[चेन्नई]], न्यू मंगलोर, तूतीकोरिन, विशाखापटनम, मझगाँव, अलेप्पी, भटकल, भावनगर, कालीकट, काकीनाडा, कुडलूर, धनुषकोडि, पाराद्वीप, गोपालपुर। | + | | [[मुम्बई]], न्हावा शेवा, [[कोलकाता|कलकत्ता]], हल्दिया, [[गोवा]], [[कोचीन]], कांडला, [[चेन्नई]], न्यू मंगलोर, तूतीकोरिन, विशाखापटनम, मझगाँव, अलेप्पी, भटकल, [[भावनगर]], कालीकट, काकीनाडा, कुडलूर, धनुषकोडि, पाराद्वीप, गोपालपुर। |
|- valign="top" | |- valign="top" | ||
| -पश्चिमी तट प्रमुख बंदरगाह | | -पश्चिमी तट प्रमुख बंदरगाह | ||
Line 310: | Line 310: | ||
|- valign="top" | |- valign="top" | ||
| -पूर्वी तट के प्रमुख बंदरगाह | | -पूर्वी तट के प्रमुख बंदरगाह | ||
− | | तूतीकोरिन, चेन्नई, विशाखापत्तनम, पारादीप और कोलकाता- हल्दिया। | + | | तूतीकोरिन, [[चेन्नई]], [[विशाखापत्तनम]], पारादीप और [[कोलकाता]]- हल्दिया। |
|- valign="top" | |- valign="top" | ||
| -पुराना बंदरगाह (पूर्वी तट) | | -पुराना बंदरगाह (पूर्वी तट) | ||
Line 321: | Line 321: | ||
| 31.5 करोड़, मुख्य श्रमिक- 28.5 करोड़, सीमान्त श्रमिक- 3,0 करोड़ | | 31.5 करोड़, मुख्य श्रमिक- 28.5 करोड़, सीमान्त श्रमिक- 3,0 करोड़ | ||
|- valign="top" | |- valign="top" | ||
− | | -ताजे जल की मछलियाँ | + | | -ताजे जल की [[मछली|मछलियाँ]] |
| सॉ-फिश, लाइवफिश, फैदरबैंक, एंकावी, ईल, बाटा, रेवा, तोर, चिताला, कटला, मिंगाल, मिल्कफिश, कार्प, पर्लशाट आदि। | | सॉ-फिश, लाइवफिश, फैदरबैंक, एंकावी, ईल, बाटा, रेवा, तोर, चिताला, कटला, मिंगाल, मिल्कफिश, कार्प, पर्लशाट आदि। | ||
|- valign="top" | |- valign="top" | ||
Line 329: | Line 329: | ||
| colspan="2" style="text-align:center" | '''परिवहन''' | | colspan="2" style="text-align:center" | '''परिवहन''' | ||
|- valign="top" | |- valign="top" | ||
− | | -जल परिवहन | + | | -[[जल परिवहन]] |
− | | कोलकाता (केन्द्रीय अन्तर्देशीय जल परिवहन निगम का मुख्यालय) | + | | [[कोलकाता]] (केन्द्रीय अन्तर्देशीय जल परिवहन निगम का मुख्यालय) |
|- valign="top" | |- valign="top" | ||
| -सड़क मार्ग की कुल लम्बाई | | -सड़क मार्ग की कुल लम्बाई | ||
Line 413: | Line 413: | ||
|- valign="top" | |- valign="top" | ||
| -[[राष्ट्र गान]] | | -[[राष्ट्र गान]] | ||
− | | [[जन गण मन]] <ref>रचयिता-गुरुदेव रवीन्द्र नाथ टैगोर</ref> | + | | [[जन गण मन]] <ref>रचयिता-[[रवीन्द्र नाथ टैगोर|गुरुदेव रवीन्द्र नाथ टैगोर]]</ref> |
|- valign="top" | |- valign="top" | ||
| -[[राष्ट्रीय गीत]] | | -[[राष्ट्रीय गीत]] | ||
− | | [[वंदे मातरम्|वन्दे मातरम्]] <ref>रचयिता- बंकिमचन्द्र चटर्जी</ref> | + | | [[वंदे मातरम्|वन्दे मातरम्]] <ref>रचयिता- [[बंकिमचन्द्र चटर्जी]]</ref> |
|- valign="top" | |- valign="top" | ||
| -[[राष्ट्रीय पशु]] | | -[[राष्ट्रीय पशु]] |
Latest revision as of 07:32, 21 August 2016
aank de ek jhalak
tika tippani aur sandarbh
- ↑ (vishv ka 2.2% vishv mean 7vaan sthan)
- ↑ ekadam dakshini bhag ki bhoomadhy rekha se doori
- ↑ uttar mean himalay parvatamala se lage hue chin, nepal tatha bhootan, poorv mean parvatiy shrriankhala se alag hua myanmar tatha poorv mean hi baangladesh, pashchim mean pakistan evan afaganistan tatha dakshin mean hind mahasagar, bangal ki kha di evan arab sagar.
- ↑ dvipoan sahit samudri sima ki kul lanbaee
- ↑ sthaliy sima ki lanbaee
- ↑ sanghashasit kshetroan ki sankhya
- ↑ bangal ki kha di mean dvipoan ki sankhya- 204, arab sagar mean dvipoan ki sankhya- 43.
- ↑ ve rajy jinase hokar kark rekha gujarati hai
- ↑ sarvadhik nagariy janasankhya vala sangh shasit kshetr
- ↑ sabase kam nagariy janasankhya vala sangh shasit kshetr
- ↑ kshetraphal ki drishti se sabase b da sanghashasit kshetr
- ↑ pramukh sagariy machhaliyaan- bataraphish, svet bet, saradain, pran, maikarel, jyoophish, ribanaphish, kaitaphish, saranga, dara, tyoona, mulets, siyaraphish, shark, pamaphret, shrimp adi. vishv matsyayan ka- 2.7%.
- ↑ kul kshetraphal ka 22.7%
- ↑ sianchaee ke sadhan
- ↑ 200 semi. varshik varsha vale kshetroan mean bina sianchaee ke
- ↑ 100 se 200 semi. varsha valeai jalodh eanv kali mitti ke kshetroan mean
- ↑ uttar-poorvi bharat, pashchimi ghat adi kshetroan mean
- ↑ vishesh roop se himalay ke dhaloan par
- ↑ manipur ke senapati zile ke tin upaziloan ko chho dakar
- ↑ anusoochit jatiyoan ki sankhya
- ↑ anusoochit janajatiyoan ki sankhya
- ↑ ausat varshik ghatiy vriddhi dar
- ↑ anuchchhed 344 (1), 351, athavian anusoochi ke anusar 22 bhashaaian hai jinake nam is prakar hai:- asamiya , baangla , gujarati , hindi , kann d , kashmiri , koankani , malayalam , manipuri , marathi , nepali , u diya , panjabi , sanskrit , siandhi , tamil , urdoo , telugu , bodo , dogari , maithili , santhali
- ↑ krishi se sanbandhit kary mean sanlagn udyamoan ka pratishat
- ↑ gair-krishi sanbandhi karyoan mean sanlagn udyamoan ka pratishat
- ↑ kul udyamoan ka 1.4%
- ↑ javahar lal neharoo antarrashtriy havaee adda (santakruj, mumbee), subhash chandr bos havaee adda (damadam- kolakata), indira gaandhi antarrashtriy havaee adda (palam, dilli), minambakam havaee adda (chennee) tatha tiruvanantapuram.
- ↑ rachayita-gurudev ravindr nath taigor
- ↑ rachayita- bankimachandr chatarji