गण (सेना): Difference between revisions
भारत डिस्कवरी प्रस्तुति
Jump to navigation
Jump to search
[unchecked revision] | [unchecked revision] |
नवनीत कुमार (talk | contribs) No edit summary |
No edit summary |
||
Line 3: | Line 3: | ||
महाभारत काल में किसी भी [[अक्षौहिणी|अक्षौहिणी सेना]] के चार विभाग होते थे- | महाभारत काल में किसी भी [[अक्षौहिणी|अक्षौहिणी सेना]] के चार विभाग होते थे- | ||
#गज (हाँथी सवार) | #गज (हाँथी सवार) | ||
#रथ (रथी) | #रथ ([[रथी]]) | ||
#घोड़े (घुड़सवार) | #घोड़े (घुड़सवार) | ||
#सैनिक (पैदल सिपाही) | #सैनिक (पैदल सिपाही) | ||
Line 24: | Line 24: | ||
==संबंधित लेख== | ==संबंधित लेख== | ||
{{महाभारत}}{{पौराणिक चरित्र}} | {{महाभारत}}{{पौराणिक चरित्र}} | ||
[[Category:महाभारत | [[Category:महाभारत]][[Category:पौराणिक कोश]][[Category:महाभारत शब्दकोश]] | ||
__INDEX__ | __INDEX__ | ||
Revision as of 12:27, 11 March 2018
गण महाभारत युद्ध में सम्मिलित होने वाली अक्षौहिणी सेना का ही एक भाग था। इसके अंतर्गत गुल्म के तीन गुना योद्धा होते थे।
विभाग
महाभारत काल में किसी भी अक्षौहिणी सेना के चार विभाग होते थे-
- गज (हाँथी सवार)
- रथ (रथी)
- घोड़े (घुड़सवार)
- सैनिक (पैदल सिपाही)
सेना के भाग
एक अक्षौहिणी सेना नौ भागों में बटी होती थी-
- पत्ति - 1 गज + 1 रथ + 3 घोड़े + 5 पैदल सिपाही
- सेनामुख (3 x पत्ति) - 3 गज + 3 रथ + 9 घोड़े + 15 पैदल सिपाही
- गुल्म (3 x सेनामुख) - 9 गज + 9 रथ + 27 घोड़े + 45 पैदल सिपाही
- गण (3 x गुल्म) - 27 गज + 27 रथ + 81 घोड़े + 135 पैदल सिपाही
- वाहिनी (3 x गण) - 81 गज + 81 रथ + 243 घोड़े + 405 पैदल सिपाही
- पृतना (3 x वाहिनी) - 243 गज + 243 रथ + 729 घोड़े + 1215 पैदल सिपाही
- चमू (3 x पृतना) - 729 गज + 729 रथ + 2187 घोड़े + 3645 पैदल सिपाही
- अनीकिनी (3 x चमू) - 2187 गज + 2187 रथ + 6561 घोड़े + 10935 पैदल सिपाही
- अक्षौहिणी (10 x अनीकिनी) - 21870 गज + 21870 रथ + 65610 घोड़े + 109350 पैदल सिपाही
|
|
|
|
|
टीका टिप्पणी और संदर्भ
संबंधित लेख
|